امکان بهره بردن از ظنون در اعتقادات از مباحث چالش‌برانگیز و مهم اعتقادی است. دراین‌باره دو رویکرد عمده وجود دارد: حجیت ظنون خاصه اعتقادی و عدم حجیت این ظنون. هر یک از طرفداران این دو نظریه، دلایلی را برای اثبات ادعای خود ارائه کرده‌اند. در این مقاله، ده دلیل از دلایل عدم حجیت ظنون اعتقادی تقریر و نقد شده است و سپس برای اثبات حجیت ظنون خاصه اعتقادی نیز سه دلیل اقامه شده و در نهایت همین دیدگاه به...

ابوالقاسم فنایی به حجیت ظنون عقلی در فقه قائل است و تبعیض میان ظنون نقلی و عقلی را از نظر حجیت خردستیز می‌داند. هدف این نوشتار، نقد و ارزیابیِ چهار استدلال او در این مسئله به روش تحلیلی است. در ضمن این بررسی‌ها روشن می‌شود که (1) امکان دارد خداوند، سیرۀ خردمندان را کنار بزند؛ (2) ممکن است از منظرِ دانای کل، ظنونِ حدسی در حیطه‌ای خاص، نوعاً پرخطاتر از ظنونِ حسی باشند؛ (3) حجیت‌نداشتن ظنون عقلی مختصّ ح...

نگارنده با هدف تحلیل و بررسی نقش ظنون در بازسازی نظام کلامی (اعتقادی) در پاسخ به یک پرسش اصلی ، پژوهش خود را سامان داده است؛آیاظن وگمان مستفاد ازمتون دینی درآموزه های معرفتی حجت است؟پژوهش حاضربه این نتیجه رسیده است که اولاً تبعیت و پیروی ازظنون نه تنها امکان دارد،بلکه دربسیاری ازمعارف واقع هم شده است،وباتوجه به این نکته که ادله حجیت ظنون،آیات ناهی از عمل به ظنون را تخصیص می زند.در ادامه رساله،به...

موضوع مورد تحقیق عبارت است از: دلیل انسداد و بررسی ثمرات و انتقاداتی که بر آن مترتب است. برای رسیدن به این هدف، نخست باید سراغ ظنون و امارات رفت، چون ظنون و طرق بستر جریان دلیل انسدادند، لذا باید در این زمینه بطور مبسوط بحث نمود که ظن در لغت و اصطلاح دارای چه معنایی است و انواع آن کدام است و درنهایت آیا حجیّت دارد یا نه و حجیّت آن از باب کشف است و یا حکومت؟ و این ظنون چه نقشی در جریان انسداد دارن...

   بحث از حجیت أمارات ظنیه (به معنی صحت و قابلیت استناد به آنها) بطور عام و حجیت خبر واحد بطور خاص از دیرباز در کهن‎ترین متون اصولی ما مورد توجه قرار گرفته و به مرور و کم کم دامنه­ی آن گسترش یافته و مواردی نظیر حجیت ظواهر، شهرت فتوایی، قول لغوی، اجماع منقول و قیاس را نیز در بر گرفته است. در بررسی این قضیه لامحاله به تحلیل دیدگاه مخالفان تعبد به ظنون (ضمن بررسی دلایل آنها در منع از حجیت ظنون و ع...

بحث از حجیت أمارات ظنیه (به معنی صحت و قابلیت استناد به آنها) بطور عام و حجیت خبر واحد بطور خاص از دیرباز در کهن‎ترین متون اصولی ما مورد توجه قرار گرفته و به مرور و کم کم دامنه­ی آن گسترش یافته و مواردی نظیر حجیت ظواهر، شهرت فتوایی، قول لغوی، اجماع منقول و قیاس را نیز در بر گرفته است. در بررسی این قضیه لامحاله به تحلیل دیدگاه مخالفان تعبد به ظنون (ضمن بررسی دلایل آنها در منع از حجیت ظنون و عدم ...

پژوهش حاضر امکان تعبّد به ظن معتبر از دیدگاه شیخ انصاری و سایر اصولین متأخر می باشد احکام شرعی در تقسیمی به واقعی و ظاهری تقسیم می شوند . احکامی که از طریق یقین و ظن معتبر از منابع چهار گانه ( کتاب ، سنّت ، اجماع ، عقل ) بدست می آید احکام واقعی و در مقابل احکامی که در حالت شک با تکیه بر اصول چهار گانه ( برائت ، استصحاب ، تخییر ، احتیاط) بدست می ایند احکام ظاهری نام دارند . این دیدگاه اولین بار از...

ابوالقاسم فنایی در طرح اصلاح‌گرایانه خود، ظنون عقلی را حجّت می‌داند و مبتنی بر این نکته، به نقد اجتهاد متداول در حوزه‌های علمیه می‌پردازد. هدف مقاله‌ حاضر، نقد دیدگاه او به روش تحلیلی است. ادعای ما این است که مقام معرفت متفاوت از مقام داوری است؛ مقام معرفت، بی‌شمار ارزشی، بی‌آستانه و قانون‌ناپذیر است؛ حال‌آنکه مقام داوری دوارزشی، آستانه‌مند و قانون‌پذیر است. در مقام داوری چه‌بسا جنبه‌های غیر‌معر...

نظر کارشناس، دیدگاه یک شخص متخصص و حرفه‌ای است‌ که دادرس از آن  به‌عنوان ابزاری مفید در جهت حل‌وفصل دعاوی حقوقی و کیفری بهره می‌گیرد. نظر مذکور، مختص حقوق کنونی نیست و از دیرباز در متون فقهی با عنوان نظر اهل خبره مورد توجه فقها بوده است. لیکن امروزه باتوجه‌به تخصصی شدن علوم و مبانی، اهمیت این نهاد بیش از پیش احساس می‌شود؛ مضاف بر اینکه میزان اختیار قاضی در رد یا قبول نظر کارشناس به‌لحاظ تأثیر آ...

نظر کارشناس، دیدگاه یک شخص متخصص و حرفه­ای است­ که دادرس از آن  به­عنوان ابزاری مفید در جهت حل­وفصل دعاوی حقوقی و کیفری بهره می­گیرد. نظر مذکور، مختص حقوق کنونی نیست و از دیرباز در متون فقهی با عنوان نظر اهل خبره مورد توجه فقها بوده است. لیکن امروزه باتوجه­به تخصصی شدن علوم و مبانی، اهمیت این نهاد بیش از پیش احساس می شود؛ مضاف بر اینکه میزان اختیار قاضی در رد یا قبول نظر کارشناس به­لحاظ تأثیر آ...