مخروط افکنه ورامین که شرایط مساعد زیست بوم آن مرهون شعب جاجرود است، بخشی از منطقه گسترده مرکز فلات ایران می باشد که از دیرباز مورد توجه انسانها بوده است. خاک ورامین در اثر رسوبات جاجرود آنچنان حاصلخیز است که پیشه غالب مردمان این ناحیه کشاورزی بوده و بدلیل مرغوبیت این خاک، سفال نیز از اواخر دوره روستانشینی اولیه (نوسنگی) یکی از مصنوعات اصلی و خوش ساخت بومیان بوده است. روستای احمدآباد وسط که به د...

دورۀ گذار از مفرغ به آهن یکی از بحث برانگیزترین و دیرپاترین باستان شناسی است و در واقع می توان گفت که قدمت بحث در این خصوص به قدمت خود باستان شناسی است. از این جهت این مبحث پرمخاطب و جنجال برانگیز، هم زمان است با دوره¬ای که بسیاری از باستان شناسان آن را سرآغاز تحولاتی بزرگ در بسیاری از مناطق می دانند. دوره ای که آن را زمان مهاجرت و فراگیر شدن اقوامی که آنها را هند و اروپایی، هند و ایرانی و در ن...

هدف از بررسی باستان شناختی بخش اسپکه شهرستان نیکشهر (سه دهستان لاشار شمالی، لاشار جنوبی و دهستان چانف) شناسایی مکان های باستانی منطقه، سیر تحول استقرار در منطقه، الگوی استقرار و مقایسه ی داده های بدست آمده از بررسی باستان شناختی منطقه با مناطق همجوار به منظور درک روابط فرهنگی میان آنهاست. با داده های مناطق همجوار جهت ارائه گاهنگاری منطقه بوده است. بر این اساس منطقه ی مورد مطالعه با روش پیمایشی ...

گورستان باستانی لما در کنار روستای لما و در دره ی رود بشار، از توابع شهرستان دنا واقع شده است. این گورستان در سال 78 بر اثر فعالیت های راه سازی کشف گردید ودر همان سال توسط باستان شناسان مورد کاوش و بررسی باستان شناسی قرار گرفت. این گورستان که در شمال جاده ی یاسوج - سمیرم در میان یکی از دره های کوهستانی زاگرس و در غرب شهر یاسوج قرار دارد، دارای مواد فرهنگی غنی است که تمام آنها در گورهای مورد کاو...

در این پژوهش سعی گردیده تا با توجه به ویژگی¬های جغرافیایی و ارتباطی ویژه منطقه، پیشنهاداتی برای توسعه آن ارائه گردد. برای انجام این مهم سعی گردیده تا براساس اطلاعات حاصل از کاوش¬ها و پژوهش¬های باستان¬شناسی منطقه، به بازسازی روند تجارت کالا و بررسی نقش تجارت در توسعه استقرارهای عصرمفرغ شمال¬شرق ایران پرداخته شود. این عمل با هدف شناخت کالاهای تجاری، بررسی تأثیر و تأثر ناشی از تجارت کالا بر محوطه¬...

این مقاله با هدف ارائه تحلیلی نقادانه از روند تاریخی آموزش عالی در ایران، تنظیم و در آن تلاش شده است که به این سؤال پاسخ داده شود که تحولات فرهنگی، اجتماعی، و سیاسی چه نقشی در توسعۀ مراکز آموزش عالی ایران داشته اند؟ تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی و روش به کار رفته در این مطالعه اسنادی (مروری) است. در تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. مقالة حاضر با توجه به ماهیت موضوع، سیر تاریخی آم...

منشاء یابی یافته های باستان شناسی یکی از رویکردهای نوین در گرایش باستان سنجی به شمار می رود. پیشینه استفاده از این رویکرد به اوایل قرن نوزدهم برمی گردد. این درحالیکه امروزه با رشد و گسترش پرشتاب علوم و فنون ، شاهد رونق و توسعه چشمگیر آن در بخش های مختلف می باشیم. مطالعات منشاء یابی جدا از کاربرد وسیع آن، در حوزه باستان شناسی نیز بکار می رود که البته از پیچیدگی های خاصی نیز برخوردار است. محدودیت...

به منظور بررسی و شناخت روند کشاورزی و چگونگی اقتصاد معیشتی منطقه فارس از دوره نوسنگی تا عصر برنز، این پژوهش برمبنای داده های گیاهی بدست آمده از فصل اول کاوش محوطه باستانی تل سبز انجام گردیده است. حجم داده های گیاهی کم ولی از وضعیت حفاظتی نسبتا خوبی جهت شناسایی گونه های گیاهی برخوردار بودند. نتایج اولیه دانه شناسی تل سبز، بیانگر وجود گیاهانی از گروه غلات مانند گندم (triticum) و جو (hordeum) و گر...

بدون تردید در مطالعات باستان¬شناسی مذهبی عصر ساسانی، آتشکده‌ها و چهارتاقی¬ها از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. آتش که در تعالیم دین زرتشت از عناصر مقدس و مورد احترام یکتا¬پرستان زرتشتی بود، در مدت نزدیک به پنج قرن حکومت ساسانی با احداث آتشکده‌ها و چارطاقی¬ها در سراسر امپراطوری تقدس ویژه¬ای یافت. چارطاقی نو یافته خانه دیو از جمله چهارتاقی¬های ارزشمند عصر ساسانی است که برخی محققین خارجی و باستان¬شنا...

باستان شناسی چشم انداز امروزه از مهمترین روشهای بررسی منطقه ای است و می توان آنرا یکی از کاملترین آنها دانست. به نظر می رسد که سیستمهای استقرار در تپه گزنک آگاهانه و با اهداف قبلی صورت گرفته است. این تپه در محل التقای دو شاخه از رودخانه سه رود واقع شده است. همین حالت دلتایی محل باعث حاصلخیزی زمینهای کشاورزی اطراف تپه شده است. این تپه در دشت زرند در کنار راه ابریشم واقع شده است و همین اهمیت ارتب...