از آنجایی که ابن مقفع ایرانی‌تبار بود ولی تحصیلاتش را درعلوّ بلاغت و فصاحت در زمینه نثر عربی به پایان رسانید. و کتاب‌های پهلوی را اززبان فارسی به زبان عربی برگردانید. ابن مقفع، نخستین کس و شاید تنها کسی است که توانست دست مایه‌ای گران‌بها را به فرهنگ عربی تقدیم کند و بی شک او را به ‌عنوان شهسوار نثر عربی قلمداد می‌کنند علاقه بیش‌ازحد ابن مقفع به زبان ادبیات عرب و به‌ویژه کتابت نثرنویسی. ایشان را ...

ظهور اسلام، سطح آگاهی های مردم جزیرة العرب را ارتقا داد، اما پس از ارتحال پیامبر اسلام، با پیدایش احزاب سیاسی ای که پشتوانه فکری و عقیدتی داشتند، امت اسلامی گرفتار تشتت و اختلافات گسترده ای شد. در تقابل با جریان فکری امویان، به عنوان حزب عربی، که تأکید بر نژاد برتر عرب و اجرای سیاست های ضد دینی داشتند، اندیشه تساوی گرایی و مخالفت با تبعیض نژادی میان ملت ها با عنوان «اصحاب تسویه» ظهور کرد؛ این گ...

کاوش در باب ملی‌گرایی در ادبیات نمایشی ایران، ما را با دو برهه‌ی مشخص در تاریخ یکصدوپنجاه ساله‌ی خود مواجه می‌کند، یکی روزگار پهلوی اول و دیگری دوران جنگ ایران و عراق که در ادبیات نمایشی آن دوران- و حتی تاکنون- با عنوان تئاتر دفاع مقدس آثار زیادی را به خود اختصاص داده است. اما رویکرد کلی این تحقیق، بررسی و شناخت نهضت شعوبیه - نخستین جنبش ناسیونالیسم ایرانی- به عنوان مقدمه و آبشخوری تاریخی برای ...

آن چه درنیمه نخست سده 2ق/8 م نمودار شد واز آن به جریان به اصطلاح میهن پرستانه "شعوبی" یاد می شود، در حقیقت نتیجه رفتارتعصب آمیزاعراب از یک سو وتمایلات قدرت طلبانه اشرافیت ایرانی و حس استقلال طلبی آنها از دیگر سو و بهره برداری سوء مخالفین اسلام از این دو پدیده می باشد. هواداران شعوبیه علیه فشارهای سیاسی ومعنوی عربها مبارزه می کردند و برای احیای سنتهای ایرانی تلاش می کردند. اگرچه آتش شعوبیت در ب...

بزرگترین نهضت ایرانیان که منجر به انقراض دولت و سیادت حکمرانان عرب شد، نهضت شعوبیه بود. این نهضت از اوایل قرن دوم هجری قمری بلکه پیش از آن شروع و دنباله آن تا قرن ششم هجری کشیده شد. پیدایش مسلک شعوبیه جنبش بزرگی در عالم اسلام و عرب ایجاد کرد و تغییرات عمیقی در کلیه شوون سیاسی و فکری و ادبی عرب پدید آورد. و کار به جایی رسید که جمع کثیری از هر طبقه و ملتی، حتی از جنس عرب، به این فرقه پیوستند. در ...

مقاله‌ی حاضر پژوهشی در زمینه‌ی تاریخ فرهنگی ایران است و به لحاظ جست‌وجو در تاریخ نوشته‌ی ابن‌بلخی برای دست‌یابی به اندیشه‌ی مسلط بر آن، پژوهشی در حوزه‌ی معرفت‌شناسی به شمار می‌آید.نقش فرهنگ فرد مورخ و فرهنگ جامعه‌ی مورخ در تاریخ‌نگاری او به لحاظ درک رخدادهای تاریخی و چگونگی پردازش آن‌ها موضوعی در خور بررسی است. معرفت متعارف مسلط در روزگار ابن‌بلخی، رویکردی به اندیشه‌ی سیاسی ایرانیان و فرهنگ شعو...

مقاله ی حاضر پژوهشی در زمینه ی تاریخ فرهنگی ایران است و به لحاظ جست وجو در تاریخ نوشته ی ابن بلخی برای دست یابی به اندیشه ی مسلط بر آن، پژوهشی در حوزه ی معرفت شناسی به شمار می آید.نقش فرهنگ فرد مورخ و فرهنگ جامعه ی مورخ در تاریخ نگاری او به لحاظ درک رخدادهای تاریخی و چگونگی پردازش آن ها موضوعی در خور بررسی است. معرفت متعارف مسلط در روزگار ابن بلخی، رویکردی به اندیشه ی سیاسی ایرانیان و فرهنگ شع...

کاوش در باب ملی گرایی در ادبیات نمایشی ایران، ما را با دو برهه ی مشخص در تاریخ یکصدوپنجاه ساله ی خود مواجه می کند، یکی روزگار پهلوی اول و دیگری دوران جنگ ایران و عراق که در ادبیات نمایشی آن دوران- و حتی تاکنون- با عنوان تئاتر دفاع مقدس آثار زیادی را به خود اختصاص داده است. اما رویکرد کلی این تحقیق، بررسی و شناخت نهضت شعوبیه - نخستین جنبش ناسیونالیسم ایرانی- به عنوان مقدمه و آبشخوری تاریخی برای ...

براساس الگوی جامعه شناسی دین عامه، که از تحقیقات جامعه شناسی دینی ماکس وبر ریشه می گیرد، مولفه هایی همانند عقاید التقاطی، اولویت دین زندگی شده بر دین توصیه شده، اسطوره گرایی و اعتقاد به منجی زمینی را در باورهای توده های مردم می توان جستجو کرد. در یک تحلیل تاریخی ـ جامعه شناختی، نمود این مولفه های دینی در افکار مذهبی توده های مردم، یعنی عنصر اصلی جنبش سیاه جامگان، بیش از این که ناشی از نوع دینِ ل...

فرهنگ سیاسی ایران، قدمتی به درازای تاریخ سیاسی ایران و ریشه در تاریخ ایران پیش از اسلام دارد. فرهنگ سیاسی عصر ساسانی چکیده و ثمره ی فرهنگ سیاسی ایران پیش از اسلام بود که صورتی از آن در اندیشه¬ی ایرانشهری تجلی یافت. با فروپاشی پادشاهی ساسانی، عناصر سازنده هویت و فرهنگ سیاسی ایران نیز دچار تغییرات گردید و فرهنگ سیاسی_ دینی اسلام جایگزین آن شد. با از بین رفتن قلمرو سیاسی ایرانشهر و شکل¬گیری قلمرو ...