سفر حج به عنوان یک فریضه دینی، در روزگاران گذشته سفری سخت، خطرناک و گاه بی بازگشت و همراه با مشکلات بسیار بوده است. در روزگار حاکمیت سلجوقیان بر ایران (۴۲۹ ـ ۵۹۰ ق)، از یک طرف گاه شرایط اقتصادی نامناسب در سفر حج تأثیر می گذاشت و از طرف دیگر، حاجیان با مشکلات زیادی ازجمله ناامنی ناشی از غارتگری اعراب بادیه، حمله های ناگهانی اسماعیلیان، کمبود آب و آذوقه، قحطی و بیماری های کشنده ای مانند و با روبه...

توصیف مظاهر و زیبایی های طبیعت از دیر باز در آثار ادبی و هنری، نمود چشمگیری یافته است و وصف به معنای کشف و اظهار و برابر با توصیف همه جانبه ی شی ء است. در ادبیات عرب نیز، وصف طبیعت یکی از مهم ترین أغراض شعری می باشد که، از دوره ی جاهلی میان شاعران متداول بوده، و توانسته است جایگاه ویژه ای را در سروده های شاعران به خود اختصاص دهد. در دوره ی عبّاسی و اندلس نیز، این فن مورد توجّه شاعران بوده است. بح...

ناخرسندی از زمان حاضر ویژگی مستمر افراد جامعه بشری است. این امر موجب ظهور پدیده­ی روی­گردانی و گریز از زمان حاضر می­شود. همواره انسان در تلاش است تا برای رهایی از وضع    نامطلوب کنونی خود، جایگزینی پیدا نماید. او مطلوبش را گاه با پناه بردن به گذشته و گاه با رؤیای آینده جستجو می­کند. حسرت گذشته و دلتنگی برای همه­ی آنچه از دست رفته – که یکی از حوزه­های معنایی پدیده­ی نوستالژی است- هماره ذهن بشر ر...

در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام‌های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم‌ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جدا تبدیل ساخته است. در ادبیات فارسی هم منوچهری در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد. این دو شاعر از ب...

وصف یکی از موضوعات شعری به شمار می آید اما اهمیت و کاربرد آن در شعر بسیار بیشتر از دیگر موضوعات است. در میان انواع وصفها، وصف طبیعت و پدیده ها و جلوه های زیبای آن، بیشترین اشعار را به خود اختصاص می دهد؛ چرا که طبیعت همواره الهام بخش شاعران در هر زمینه و مضمونی است، بنابراین هر چه طبیعت زیباتر و دل انگیز تر باشد وصف آن نیز زیباتر خواهد بود. اندلسیان مردمانی بودند عاشق ادب و شعر،...

در این جستار وصف طبیعت در دیوان دو شاعر برجسته و بزرگ و قدیمی ایران زمین و عرب به نام‌های منوچهری دامغانی(433ق) و ابن خفاجه(533ق) مقایسه و بررسی شده است. وصف طبیعت مهم‌ترین موضوع ادبی در دیوان دو شاعر است که ابن خفاجه آن را در ادبیات عربی اندلس به یک نوع ادبی مستقل و جدا تبدیل ساخته است. در ادبیات فارسی هم منوچهری در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد. این دو شاعر از ب...

مهم‌ترین مؤلفه و رکن سیاسی و اجتماعی جامعه عصر جاهلی، نظام قبیله و عصبیت مبتنی بر آن است، قبیله که در جایگاه دولت یا قدرت سیاسی قرار می‌گیرد، به وسیله شیوخ مدیریت شده، افراد قبیله نیز تحت اطاعت محض شیوخ قرار داشتند. رؤسای قبایل مسئولیت تمامی شئون زندگی افراد قبیله را در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و دینی بر عهده داشتند. به سبب همین نظام قبیله‌ای، شیخ یا رئیس قبیله باید از برخی ویژگی...

رنگ یکی از بارزترین عناصر طبیعت در جهان پیش روی انسان است. ویکی از عناصری است که در دیوان شاعران نقش اساسی را بازی می کند. رنگ از زمان جاهلی تا کنون مورد توجّه شاعران بوده امّا دایره رنگ ها در گذشته به وسعت عصرهای بعدی نبوده ودر واقع تنوّع رنگ ها در آن زمان در میان مردم بسیار کم بوده. وهر چه از عصر جاهلی فاصله می گیریم وبه عصر عبّاسی واندلسی نزدیکتر می شویم دایره ی رنگ وسعت بیشتری پیدا می کند. و ای...

مشروعیت یک نظام سیاسی، چیزی جز فراهم آوردن مجوزی برای اعمال قدرت نظام سیاسی مورد نظر نیست. قدرت های حاکم همواره تلاش می نمایند، اسبابی را فراهم کنند که تبعیت زیردستان از خود را تسهیل نموده و به سلطه بهتر و کسب اطاعت بیشتر دست یابند. مشروعیت، متضمن توانایی نظام سیاسی در ایجاد و حفظ این اعتقاد است که نهادهای سیاسی موجود، مناسب ترین نهادها برای جامعه هستند. هیچ نظام سیاسی بدون وجود حداقلّی از اعتقا...

ناخرسندی از زمان حاضر ویژگی مستمر افراد جامعه بشری است. این امر موجب ظهور پدیده­ی روی­گردانی و گریز از زمان حاضر می­شود. همواره انسان در تلاش است تا برای رهایی از وضع    نامطلوب کنونی خود، جایگزینی پیدا نماید. او مطلوبش را گاه با پناه بردن به گذشته و گاه با رؤیای آینده جستجو می­کند. حسرت گذشته و دلتنگی برای همه­ی آنچه از دست رفته – که یکی از حوزه­های معنایی پدیده­ی نوستالژی است- هماره ذهن بشر ر...