بخش  مهمی از آگاهی موجود درباره دو سلسله ایرانی آل بویه و آل زیار مأخوذ از تاریخ دودمانی بویهیان موسوم به کتاب التاجی فی أخبار الدولة الدیلمیة اثر معروف ابو اسحاق الصابی (د ح 381 ﻫ.) است که  نسخه ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامهمجدالدین ابوالفتح فضل الله بن عبدالحمید الکرمانی (د ح 620 ﻫ.) نیز موجود است که در شرح او بر الیمین...

بخش  مهمی از آگاهی موجود درباره دو سلسله ایرانی آل بویه و آل زیار مأخوذ از تاریخ دودمانی بویهیان موسوم به کتاب التاجی فی أخبار الدولة الدیلمیة اثر معروف ابو اسحاق الصابی (د ح 381 ﻫ.) است که  نسخه ای از آن در دست نیست، اما منقولاتی از آن را در آثار متأخرتر می توان یافت. تلخیصی از کتاب التاجی به خامهمجدالدین ابوالفتح فضل الله بن عبدالحمید الکرمانی (د ح 620 ﻫ.) نیز موجود است که در شرح او بر الیمین...

در سده چهارم هجری، آل بویه ایرانی تبار موفق شدند گستره وسیعی از سرزمین­های عباسی را به اطاعت خود در آورند. ریشه ایرانی این سلسله، به همراه روح حاکم بر جغرافیای ایران آن روزگار که بخشی از جریان شعوبی گری را در ضمن بازگشت به عصر سلطانی ایرانیان نمایندگی می کرد، دست مایه ای شد تا فضای حکمرانی حتی در عراق، نمایی ایرانی به خود ببیند. گواه این امر، رسومی دولتی بود که بازنمایی از آیین­های کهن شاه و در...

نوشتار حاضر، وضعیت و ساختار نظامی حکومت آل بویه را بررسی کرده است. از دیدگاه صاحب مقاله، جنبه توسعه طلبانه دولت آل بویه – که خود براساس قدرت نظامی شکل یافته بود - و نوع ساختار ترکیبی سپاهیان آنها از عوامل مهم تطور جنبه نظامی بویهیان به شمار می­آید. در این پژوهش، توضیحات دقیق و عالمانه­ای از سازوبرگ­ها و ادوات نظامی آن دوره، شیوه جنگ آوری سپاه، عرض سان بینی از سپاه، نحوه پرداخت حقوق و مستمری سرب...

رواداری، به عنوان یک عامل موثر در پیشرفت و ترقی اندیشه ها، به معنای تحمل نمودن و اجازه دادن به ابراز افکار و عقاید مخالف هست، هر¬گز به معنی پذیرش و اعتقاد به آن افکار و اندیشه ها نیست. چنانکه در دین اسلام نیز بر این مهم، فراوان تأکید شده است.رواداری مورد نظردر این مقاله، به معنای لاابالی¬گری و بی¬توجهی به مبانی و اصول اسلامی، نمی باشد ¬¬بلکه، به مفهوم واکنشی خردمندانه و احترام آمیز، در قبال حقو...

چکیده با شکل گیری خلافت عباسی در زمان خلفای نخست؛ سفاح، منصور، مهدی و هادی، قیام هایی که علیه خلافت نو پای آنها در نقاط مختلف قلمرو اسلامی شکل گرفت، سرکوب شد و بنیان خلافت مستحکم شد. در زمان هارون و مأمون عصر طلایی خلافت رویداد؛ حکومتهای نیمه مستقل مانند ادریسیان و اغالبه و طاهریان محصول این عصر بودند. در زمان معتصم و واثق تا حدودی عصر طلایی ادامه یافت. در عصر متوکل ضعف خلفا و تسلط ترکان آغاز...

جهان اسلام در قرن چهارم هجری با تعدد پایتخت هایی مواجه است که هریک از آنها در عرصه سیاسی و فرهنگی به جد نقش آفرین هستند. جغرافیای وسیع، لزوم بقای دولت های مستقل و نیمه مستقل اسلامی و بالاگرفتن رقابت های سیاسی، اقتصادی، نظامی و حتی مذهبی موجب شد تا برخی از شهرهای سیاسی به پایتختی مطرح در جهان اسلام تبدیل شوند. در میان پایتخت های هم طراز دو پایتخت شیعی جهان اسلام، شیراز به عنوان پایتخت بویهیان و ...

همسو با تضعیف قدرت عباسیان، مجال ظهور و خیزش قدرتهای جدید در قالب تشکیل دولتهای مستقل و نیمه مستقل همچون فاطمیان به عنوان کانون قدرت در مغرب و بویهیان، به عنوان کانون قدرت در مشرق اسلامی را فراهم آورد. هر یک از دولتها در پرتو تحقق اهداف خود، که برخاسته از منافع ایشان بود، طیف گسترده ای از مناسبات سیاسی و فرهنگی را در بستر روابط علی و معلولی فراهم آوردند. بررسی تأثیر عوامل موثر همچون حضور دشمن م...

در میان حکومت های پرشماری که پس از فروپاشی دولت ایلخانی، در گوشه و کنار ایران سر برآوردند دولت سربداران، از لحاظ خاستگاه اجتماعی و نیروهای حامی و گرایش های مذهبی دارای ویژگی های منحصربه فردی است. این امر رویکرد ویژه و متفاوت آنان، به مقولۀ مشروعیت سازی را نیز ایجاب می کرده است. ازسوی دیگر، خصلت بی ثباتی و استقرارنداشتن سیاسی که درباره سربداران از برجستگی خاصی برخوردار بود و به ویژه، خلع و قتل م...

یکی از جریانهای سیاسی و اجتماعی ایران در طول قرن چهارم هجری، تلاش برای احیاء شاهنشاهی ایرانی، با انگیزه‌های متفاوت، از سوی حکمرانان ایرانی بود. حکومت سامانی نیز با توجه به اهداف و برنامه های خاصّ خود، تلاش‌های قابل توجهی در این زمینه انجام داد.    این مقاله در صدد است تا با  روش توصیفی- تحلیلی و از طریق به پرسش کشیدن اندک اطلاعات موجود تاریخی تا حدّ امکان تلاشهای سامانیان در رابطه با احیاء شاهنشا...