علی رغم وجود اطلاعات بسیار از گذشته نزدیک،پاره ای ساز و کارهای آن در تولید و انتقال اسناد پیوسته مورد نقد و توجه قرار گرفته است.در این میان اسناد شنیداری یا همان تاریخ شفاهی،با وجود توانایی های آشکار در انتقال اطلاعات مفید و تا حدودی کارساز،هنوز مورد ارزیابی جدی قرار نگرفته است.از یک سو جایگاه نظری آن در حیطه فلسفهء وجودی این شیوهء انتقال خبر نیاز به وارسی و تحلیل اساسی دارد.و از سوی دیگر،عدم ر...

سقوط حکومت پهلوی درپی انقلاب اسلامی ایران در دهه‌­های پایانی قرن بیستم از مهم‌­ترین رویدادهای تاریخ معاصر ایران و جهان است. انقلاب‌ اسلامی از همان روزهای آغازین موردتوجه بسیاری از تحلیل­‌گران حوزه­‌های سیاسی، اقتصادی، جامعه‌ شناسی و روانشناسی بوده و حتی تاریخ‌­نگاری نیز از این رویداد بی‌­نصیب نماند. پیدایش فضای آزاد و طرح موضوعات جدید برای مورخان در اثر سقوط حکومت پهلوی و میل برخی از بازیگران ...

اگرچه مورخان در اوایل قرن بیستم اعتقاد چندانی به منابع حاصل از مصاحبه را در حیطهء کار روزنامه‌نگاری می‌انگاشتند،اما تدریجا به کمک فناوری ضبط صدا،روش‌شناسی و نظریه‌های جدید در زمینهء انجام مصاحبه با هدف جمع‌آوری اطلاعات تاریخی به وجود آمد. مصاحبهء تاریخ شفاهی،مصاحبه‌ای در عمق است.چنین مصاحبه‌ای می‌کوشد به ترسیم زوایای مختلف زندگیژ فرد بپردازد و وجود او را در حیطهء خانوادگی‌اش،در میان دوستان و هم...

عکس به عنوان یکی از ابزارهای ثبت و ضبط، کار ویژه بازنمایی را انجام داده و از آغاز حضور پررنگش در عرصه هنر قرن بیستم، در خدمت مورخان و تاریخ نگاران بوده است. محققان تاریخ شفاهی با استفاده بهینه از عکس، به عنوان سند اجتماعی و برانگیزاننده حافظه، می توانند گام های بلندتر و موثرتری در درک و تفسیر بهتر تاریخ شفاهی بردارند. عکس از سویی در ایجاد شکل و قالب برای روایت های شفاهی، نقش تعیین کننده دارد و ...

خاطره، از جملۀ مواد و مصالح مورخ در تحقیق تاریخی و همچنین، بنیاد تاریخ شفاهی، به عنوان روشی متفاوت در تاریخ‌نگاری، می‌باشد. خاطره‌نگاری با شیوه‌ها و قالب‌های مختلف، سابقه‌ای طولانی در تاریخ فرهنگ و ادب ایران دارد. در سال‌های اخیر، به دلایل متعدد، در میان طیف وسیعی از رجال و شخصیت‌ها، سنت قدیمی خاطره‌نویسی در اشکال گوناگون آن، رواج یافته‌است. از سوی دیگر، فرآورده‌های روش علمی تاریخ شفاهی، به عنو...

«دختر شینا» عنوان مجموعه‌خاطرات قدم‌خیر محمدی کنعان، همسر سردار شهید، حاج ستّار ابراهیمی هژیر، به قلم بهناز ضرّابی‌زاده است. این کتاب که به جهتی زیرمجموعۀ نوع ادبی خاطره‌نگاری و از جهتی دیگر نمونه‌ای برای تاریخ‌نگاری دفاع مقدّس است، به بیان مقام شهید و شهادت، منزلت همسران شهدا و بازتاب روانی و اجتماعی جنگ پرداخته است. تاریخ شفاهی(Oral History) یکی از شیوه‌های تحقیقات تاریخی است که مبتنی بر گردآوری...

اگرچه مورخان در اوایل قرن بیستم اعتقاد چندانی به منابع حاصل از مصاحبه را در حیطهء کار روزنامه نگاری می انگاشتند،اما تدریجا به کمک فناوری ضبط صدا،روش شناسی و نظریه های جدید در زمینهء انجام مصاحبه با هدف جمع آوری اطلاعات تاریخی به وجود آمد. مصاحبهء تاریخ شفاهی،مصاحبه ای در عمق است.چنین مصاحبه ای می کوشد به ترسیم زوایای مختلف زندگیژ فرد بپردازد و وجود او را در حیطهء خانوادگی اش،در میان دوستان و هم...

علی‌رغم وجود اطلاعات بسیار از گذشته نزدیک،پاره‌ای‌ساز و کارهای آن در تولید و انتقال اسناد پیوسته‌ مورد نقد و توجه قرار گرفته است.در این میان اسناد شنیداری یا همان تاریخ شفاهی،با وجود توانایی‌های‌ آشکار در انتقال اطلاعات مفید و تا حدودی کارساز،هنوز مورد ارزیابی جدی قرار نگرفته است.از یک‌سو جایگاه نظری آن در حیطه فلسفهء وجودی این شیوهء انتقال خبر نیاز به وارسی و تحلیل اساسی دارد.و از سوی‌ دیگر،عد...

رویداد قادسیه, سرنوشت مسلمانان و ایرانیان را تغییر داد. مسلمین با فتح ایران ساسانی در پایان بخشیدن به دوران شاهنشاهی کهنسال ساسانی, وارث تمدن و فرهنگی غنی و بی سابقه گردیدند, قادسیه در عین حال نقطه بر خورد فرهنگ اسلامی با تمدن ایرانی بود. اما این رخداد با وجود تإثیر غیرقابل تردیدش دچار هیجان های تاریخی است که در مورد آن دو دلیل را می توان ارائه داد:1 ـ روایات تاریخی از مکاتب متفاوت به گوش می رس...

تاریخ نگاری اسلامی را در مرحله ی اول، به شکل شفاهی، راویان اخبار که به اخباری معروف اند، شروع کردند.این اخباریان اغلب در نیمه ی دوم قرن اول و قرن دوم و یا اوایل قرن سوم می زیستند.فهرست مفصلی از آنان را ابن ندیم به دست داده است.در این میان سیف بن عمر با اخبار فراوان و روایت های جنجالی از فتوح و نبرد جمل چهره ی خاصی از خود به نمایش گذاشته که شایسته ی بررسی بیشتر است. هدف این مقاله این است که سیف...