داستان "شیر و خرگوش" در مثنوى که بازنویسى خلاقانه‏اى است از منبع اصلى آن در -کلیله و دمنه- قابلیت شگفت‏آورى براى تحلیل روان‏شناسانه دارد و از آنجا که آثار عرفانى عرصه کشاکش میان اضدادى چون خیروشرّ، هستى و نیستى، صورت و معنى و... هستند، از این رهگذر نشان از عالم روان و علم روان‏شناسى دارند که هدف و مقصد اصلى آن، تلاش براى آشتى اضداد و و ایجاد تعادل میان خودآگاه و ناخودآگاه (برون و درون) انسان است...

عبّاس معروفى با آفرینش بیش از سى داستان کوتاه و چند رمان توانسته است جایگاه ویژه‏اى در بین داستان‏نویسان سه دهه اخیر پیدا کند. در این مقاله ابتدا تعریف مختصرى از اسطوره به دست داده‏ایم و هدف از به‏کارگیرى آن را در آثار داستانى معروفى توضیح داده‏ایم و در نهایت نقش آن‏ها را در نوشته‏هاى وى بررسى کرده‏ایم. انتظار مى‏رود خواننده با مطالعه این مقاله به نتایج زیر دست یابد: - معروفى، با تسلّط کافى بر ا...

سال‌هاى پایانى قرن بیستم و آغاز قرن بیست‌ویکم شاهد بسط و گسترش منازعات قومى در گوشه وکنار جهان بوده است. خاتمه جنگ سرد، احیاى مجدد مباحث مربوط به نسل‌کشى، جنبش‌هاى حفظ میراث گذشته و گسترش ارتباطات در عرصه‌هاى مختلف، سبب علاقه فزاینده گروه‌هاى قومى به خاطرات گذشته و اهمیت یافتن فزاینده مکان در یادآورى خاطرات گذشته داشته است. پرسشى که مقاله حاضر به بررسى آن مى‌پردازد این است که «حافظه جمعى» چه نق...

یکى از کهن‏الگوهاى ضمیر ناخودآگاه جمعى که یونگ آن را در روان‏شناسى تحلیلى خود مطرح کرده، پیر خرد است. این کهن‏الگو غالبا به صورت شخصیتى که جنبه راهنما دارد، در وجود فرد ظاهر مى‏شود. یونگ این کهن‏الگو را در دوران جوانى به صورت یک شخصیت مسن و مقتدر در ساختار وجودى خویش کشف کرد و آن را شخصیت شماره دو نام نهاد. به اعتقاد یونگ پیر خرد در وجود مرد به صورت یک راهنماى مذکر یا پیرمرد خردمند و در وجود زن...

 نویسنده نخست از ژرفاى قرآن سخن گفته و ضرورت استمرار پژوهش در آن را مطرح مى‌کند آن گاه لزوم به کارگیرى روشهاى کارآمد و دقیق را بیان کرده آفتهاى تحقیقات دینى را محدودنگرى. نسخه نگارى و یکسویه اندیشى مى‌داند، سپس پژوهش جمعى را نشانه رشد فرهنگى و اجتماعى تلقى کرده نمونه‌هایى از آن را بر مى‌شمارد و در پایان به دو پیش نیاز کار جمعى 1 - آمادگى محیط سیاسى و اجتماعى و 2 - رشد فرهنگى و احساس تفاهم علمى،...

نقد کهن‏الگویى از شاخه‏هاى نوین نقد ادبى معاصر است که توجه منتقدان آثار ادبى را به خود معطوف کرده است. در این رویکرد، اثر ادبى به مثابه تجلى‏گاه و بستر ظهور و بروز کهن‏الگوها تلقى مى‏گردد و فهم اثر، منوط به کشف و درک این کهن‏الگوهاست. این پژوهش به روش توصیفى - تحلیلى است و با طرح مبانى نظرى نقد کهن‏الگویى، از همین منظر به رمان کیمیاگر اثر پائولو کوئیلو مى‏پردازد و سفر قهرمان را از رؤیاى آغازین،...

اندیشمندان علوم انسانی سنگ بنای تفکرات خویش را بر تعریف انسان گذاشته و آثار خود را بر بنیان این شناسایی بنا کرده اند. چگونگی نگرش آن ها به انسان مسیر اندیشه شان را تعیین می کند. ابتدا باور بر این بود که ناخودآگاه «من» دیگری است که در وجود هر انسانی قرار دارد. در قرن هفدهم لایبنیز (leixniz) در اعتراض به دکارت(descates) عملکرد ناخودآگاه را در برابر ضمیر خودآگاه قرار داد. او اظهار داشت که هر آنچه ...

-

چکیده: با توسعه ی علم روانشناسی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم و به خصوص پس از انتشار آراء روانشناسان بزرگی چون فروید، آدلر و یونگ ، نویسندگان بسیاری در جهان تلاش کردند تا بر اساس این اندیشه ها به خلق آثار ادبی اقدام کنند و منتقدان زیادی هم بر مبنای اصول روانشناسی به نقد آثار ادبی اقدام نمودند. نقدروانشناختی به بررسی احساسات، اندیشه ها و رفتار شخصیت های داستانی براساس نظریات روانشناسی ...