در این مقاله یافته های دو تحقیق مشابه که در فاصله بیست سال در مورد هنرمندان نمایشنامه نویس ایرانی اجرا شد با هم مقایسه می شود تا نشان داده شود که هنرمندان نمایشنامه نویس ایرانی چه خصوصیاتی دارند و دوم این که در طول این بیست سال آیا ویژگی های آن ها تغییر کرده است یا خیر. این تحقیق در حوزه جامعه شناسی سینما، به عنوان شاخه ای از جامعه شناسی هنر، مطرح است. چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر نظریه جانت ولف...

این پژوهش قصد دارد با استناد به برخی آموزه های علوم اجتماعی به ارزیابی مفهوم حقارت و جایگاه ارزش نمایشی آن در درام معاصر ایران بپردازد. مسأله ی اصلی این پژوهش کشف کارکردهای احساس حقارت- به معنای فروپاشی فردیت انسان و سرکوب امیال و نیازهایش - با تمرکز بر مناسبات نمایشی شخصیت ها با یکدیگر در نمایشنامه های معاصر ایرانی است. این پژوهش با بهره گیری از آموزه های نقد روانکاوانه، مولفه هایی همچون مالکی...

شرایط امکانی پیدایی «رمان» و «نمایشنامه» به‌عنوان دو قالب ادبی، محدود و موکول به شکل‌گیری سوژه مدرن است و از این‌رو این دو قالب ادبی برای جهان پیشامدرن، یکسره ناآشنا هستند. «تجدد ادبی» موجب شد تا در مضامین، قالب‌ها و کارکرد زبان و ادبیات فارسی تغییر رخ دهد و خصوصاً قالب‌‌های ادبی جدید به اموری آشنا برای مخاطب ایرانی بدل شود. این مقاله به چگونگی استقرار دو قالب ادبی رمان و نمایشنامه در میان مخاطب...

این مقاله قصد دارد به میزان تأثیرگذاری جلوه های ادبی و نمایشی تئاتر پوچی (اَبزورد) بر سبک نمایشنامه نویسی ایران بپردازد. غلامحسین ساعدی یکی از نمایشنامه نویسان شناخته شدة ایرانی است که برخی از مهم ترین تمهیدات تئاتر نو را در سبک نویسندگی خود به کار گرفته است. نگارنده در این پژوهش درپی آن است که چگونگی بازتاب مفهوم پوچی را در نمایشنامه های نوگرای غلامحسین ساعدی نشان دهد؛ نویسنده¬ای که مستقیم و غی...

این پایان نامه در پی یافتن تصویری از زنان در موقعیت های مختلف تئاتر در دوران مشروطه است. ارتباط میان تحولات جامعه و تغییر نقش اجتماعی زنان مقدمه ای برای ورود به بحث اصلی است. موضوع اصلی اما پرداختن به تأثیری بود که این ارتباط بر تلاش زنان برای ازبین بردن مشکلات و موانع حضورشان در جنبه های مختلف تئاتر به صورتی بی دغدغه داشت. این مسیر این-گونه پیموده شد: ? بررسی تاریخی-اجتماعی سال های 1232 تا 13...

در این مقاله سعی شده است تا با تمرکز بر جلوه­های ساختاری برخی از مهم­ترین نمایشنامه­های دهۀ هشتاد ایران، الگوهای رایج پایان­­بندی آنها مورد بررسی تطبیقی قرار گیرد. با انتخاب یک چارچوب مفهومی برگرفته از آرای منتقدان ادبیات نمایشی معاصر نظیر مارتین اسلین و مانفرد فیستر، تلاش می­شود تا ضمن شناخت هر چه بهتر نحوة سازماندهی اطلاعات در پرده­های پایانی آثار نمایشی مورد اشاره، دریافت تازه­ای از قابلیت­ه...

در این مقاله پرسش بر سر شکل­های مواجهه -آگاهانه یا ناآگاهانه- کاراکتر ایرانی بین «خود» و «دیگری» در نمایشنامه جعفرخان از فرنگ برگشته نوشته حسن مقدم است. «خود» و «دیگری» استعاره­ای از مهم­ترین "سوژۀ" ادبیات مدرنِ ایرانی است و این نسبت، متضمن یک رابطه دوسویۀ است. رابطه­ای که فضایی ایجاد می­کند تا فرم­های اجتماعی و ارتباطی هر بار در قالب شخصیت­های اجتماعی و انواع مواجهه­هایشان –«خود» و «دیگری»-  با...