از آن جا که «فضای جغرافیایی» درون مایه ی بنیادین دانش جغرافیاست، چون وچرا درباره ی چیستیِ آن، و این که «فضا» به معنای «جغرافیایی»آن، چیست؟ جستاری است که همواره ضرورت دارد. این نوشتار تلاش دارد تا با پرداختن به گونه های فلسفیِ فضااندیشی و با نگاهی سنجش گرایانه (انتقادی) به آن ها، راه را برای چون وچراها درباره ی چیستیِ «فضای جغرافیایی» باز کند. با نگریستنِ به «فضا» از چشم انداز «هستن ـ در ـ جهان»ِ های...

مفهوم دیگری در فلسفه لویناس به مفاهیم دیگر او هویت می بخشد. وی با نقدی معرفت شناختی - هستی شناختی، تمامیت سوژه و کلیت دیگری را به پرسش می گیرد. به زعم لویناس دیگری امکان نفی تمامیت سوژه و امکان تعالی سوژه در فراروی از هویت ایستای خود است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نسبت سوژه با دیگری نسبتی معرفت شناختی - هستی شناختی نبوده بلکه از بنیان، نسبتی اخلاقی است. سوژه در مجاورت دیگری شکل می گیرد. م...

از سال 1304 به بعد نفوذ آب شور خلیج فارس به داخل رودخانه بهمنشیر گزارش شده است که این امر باعث توجه مصرف کننده های اب این رودخانه مانند، شهرهای خرمشهر و آبادان، پالایشگاه آبادان و کشاورزان منطقه شده است این مطالعه با در نظر گرفتن فصل کم آب و بالاترین جزرومد ماه سیستم حاکم بر جربان در تقاطع کارون بهمنشیر و حفار را نشان میدهد. هنگام پایین آمدن دبی رودخانه کارون و اروند نفوذ موج جذرومد از خلیج فار...

مفهوم دیگری در فلسفه لویناس به مفاهیم دیگر او هویت می بخشد. وی با نقدی معرفت شناختی - هستی شناختی، تمامیت سوژه و کلیت دیگری را به پرسش می گیرد. به زعم لویناس دیگری امکان نفی تمامیت سوژه و امکان تعالی سوژه در فراروی از هویت ایستای خود است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نسبت سوژه با دیگری نسبتی معرفت شناختی - هستی شناختی نبوده بلکه از بنیان، نسبتی اخلاقی است. سوژه در مجاورت دیگری شکل می گیرد. م...

پدیدارشناسی برجسته­ترین گرایش فلسفی قرن بیستم و حتی قرن فعلی است. برخی از مدعیات این نحله فلسفی بنای بسیاری از گرایشات پیشین فلسفی که در علوم انسانی آنها را به کار می­بردیم ویران نموده است. ولی متاسفانه شاهد آنیم که پژوهشگران علوم انسانی بدون توجه به انتقادات وارده از جانب پدیدارشناسان بزرگی همچون هایدگر به راه غلط پیشین خود گام گذاشته و دستاوردهای ابطال شده قبلی را همچنان بسط و گسترش می­دهند. ...

در مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی جدال بین طرفداران هایدگر آلمانی با طرفداران پوپر انگلیسی، انگیزه بخش روشنفکران دینی در ایران بالاخص دهه 70 در زمینه های نظری بود. هایدگر فیلسوف شهیر آلمانی که احمد فردید، امام خمینی را همسخن وی در نقد غرب معرفی می کرد، بحث خود را از هستن شروع و به اندیشه ختم می نماید. ایشان اندیشمندی پست مدرن است که در تقابل با اندیشه دکارت، به نقد تجدد و فلسفه غرب می پردازد. علا...

در مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی جدال بین طرفداران هایدگر آلمانی با طرفداران پوپر انگلیسی، انگیزه بخش روشنفکران دینی در ایران بالاخص دهه 70 در زمینه های نظری بود. هایدگر فیلسوف شهیر آلمانی که احمد فردید، امام خمینی را همسخن وی در نقد غرب معرفی می کرد، بحث خود را از هستن شروع و به اندیشه ختم می نماید. ایشان اندیشمندی پست مدرن است که در تقابل با اندیشه دکارت، به نقد تجدد و فلسفه غرب می پردازد. علا...

بسیای از داده های جمع آوری شده در زمینه علوم انسانی، علوم اجتماعی و بیولوژی دارای ساختار سلسله مراتبی هستن. بعنوان مثالی از این نوع می توان به ترکیب تعداد فرزندان در بین خانواده ها اشاره کرد که به صورت سلسله مراتبی است، به این ترتیب که فرزندان در سطح 1 و خانواده ها در سطح 2 قرار می گیرند. در نتیجه چون بین اعضای هر خانواده همبستگی وجود دارد تحلیل داده ها بدون در نظر گرفتن این همبستگی به نتایج نا...

بر خلاف نگاه معمول که اخوان را شاعری بی اعتنا به مباحث فلسفی- معرفتی معرفی می‌کند و شعر او را صرفا در ستایش ایران و اسطوره‌های ملی خلاصه می‌کند، تأمل در اشعار او نشان می‌دهد که وی از زمره شاعران اندیشه گری است که مقولات دینی و تأملات هستی شناسانه از اصلی‌ترین دل‌مشغولی‌های او در طول حیات بوده، اما بسامد بالا و گستردگی مضامین میهن پرستانه، جنبه‌های ایدئولوژیک و معرفتی شعر او را تحت الشعاع قرار د...

موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نیشیدا است. هایدگر، که میراث‌دار فلسفۀ غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسئلۀ عدم می‌پردازد. به عقیدۀ او مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی شدگی ناشی نمی‌شود؛ بلکه آغازین‌تر از آن است. عدم در تفکر هایدگر ربطی وثیق به خصلت‌های وجودی، یا آنچه هایدگر آن را اگزیستانسیال‌های دازاین می‌نامد، دارد. عدم های...