با انتشارات کتاب های چاپ سنگی در دوران قاجار زندگی دوباره مصور سازی کتب ایرانی آغاز گردید. علی رغم این که مصور سازی کتاب های چاپ سنگی از نظر کیفیت تفاوت های قابل توجهی بانگارگری قدیم ایران داشت اما با ادامه یافتن برخی سنت های کتاب آرایی و تاثیرپذیرفتن از هنر عامیانه و تاثیر متقابل بر آن برخی سنت های کتاب آرایی ایران در شکل و محتوایی متفاوت مجدداً احیا شد. هدف مقاله حاضر معرفی ویژگیهای ساختاری ک...

در دوره ی قاجار و پس از ورود چاپ سنگی به ایران شاهنامه از جمله آثاری بوده است که هنر و خوشنویسی در آن متجلی شده است. تصویرسازی شاهنامه، شامل مجالس و صحنه های نبرد، توسط نقاشان و مصوران طراحی می شده و در کتاب به چاپ می رسیده است. بنا به مستندات، نخستین شاهنامه ی چاپ سنگی در سال 1262 ه.ق در بمبئی چاپ شده است. تصویرساز این نسخه که به خط رضا حسینی شیرازی است مشخص نیست. اما نخستین شاهنامه ی چاپ سنگی...

این مقاله با تمرکز بر پرتره نگاری، به گونه های تصویرسازی در کتاب های چاپ سنگی، می پردازد. در ابتدا، به اولین آثار چاپی مصور اشاره شده و نخستین پرترۀ چاپی شناسایی شده در کتاب های چاپ سنگی در ایران، دیوان نشاطی خان، و هنرمند خالق آن، میرزا بابا الحسینی الامامی، معرفی شده است. در پایان، فهرستی از دیگر آثار شناخته شدۀ این نقاش نیز معرفی می شود.

این رساله در نظر دارد که به چگونگی پیدایش تکنیک چاپ سنگی، معرفی هنرمندان فعال این عرصه درطول تاریخ هنر و مراحل اجرای آن در کارگاه بپردازد. در همین راستا برای اولین قدم این مسیرشناخت تکنیک و ملزومات چاپ سنگی مورد توجه قرار گرفت.بررسی تاریخی چاپ سنگی تا بدانجا پیش می رود که ورود چاپ سنگی به ایران در دوران قاجار و نتایج این ورود بازگو می شود. در ادامه ی همین مطلب هنرمندان سر شناس این عرصه در ایران...

سنت دیوارنگاری بقاع متبرک گیلان به مثابه هویت فرهنگی و مذهبی توسط هنرمندان برخاسته از متن مردم در برهه ای از تاریخ بر کالبد دیوارهای آن نقش بسته که مقارن با انتشار کتب مصور چاپ سنگی بوده است. در پژوهش حاضر نگارنده به بررسی ویژگی های فرمالیستی و محتوایی مشترک نگاره های کتب چاپ سنگی و دیوارنگاره های بقاع متبرک گیلان و چگونگی تأثیرگذاری تصاویر چاپ سنگی بر دیوارنگاره های بقاع پراخته است. در این پژو...

نسخۀ خطی و مصور هزار و یک شب، محفوظ در کاخ گلستان، واپسین نسخۀ خطی مصور فارسی در سطح درباری و یکی از فاخرترین آنهاست که در دورۀ قاجار تدوین شده است. این نسخه به مدیریت هنری ابوالحسن غفاری معروف به صنیع‌الملک (د. 1283ق/ 1867م) و با همکاری سی و چهار هنرمند نگارگر، مذهّب، جلدساز و صحاف در طی هفت سال (1269ـ1276ق/ 1853ـ1860م) به انجام رسیده است. گر چه نام برخی از هنرمندان فعال در این پروژه ب...

مقاله حاضر، نگاهی به ورود چاپ سنگی به ایران و چگونگی تاسیس آن در ایران دارد وبه ذکر نام چاپخانه های دولتی وخصوصی که به امر چاپ کتاب ونشریه درآن زمان می پرداختند ونیز نام برخی از نشریات وکتاب هایی که در این چاپخانه ها به چاپ رسیده استمی پردازد.

چکیده در این مقاله تلاش می شود با مطالعه تطبیقی تصاویر منقوش بر کاشی های دوره قاجار، به چگونگی تاثیر پذیری آنها از آثار چاپ سنگی پرداخته شود. هدف از انجام این مطالعه، شناسایی یکی از منابع الهام کاشی نگاران دوره قاجار در تولید کاشی های مصور است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که رواج و کثرت نسخ چاپ سنگی از جمله عواملی است که موجب گسترش هنرهای تصویری و رواج واقع گرایی به شیوه اروپایی در نیمه حکومت ق...

از آنجایی که ادبیات عامیانه مهمترین بخش فرهنگ عامه مردم است و همواره رابطه ای متقابل ما بین متون نوشتاری و تصویری وجود دارد، می توان گفت، تصویر بازتابی از فرهنگ است. و ادبیات عامیانه می تواند به خوبی فرهنگ عامیانه مردم یک کشور را انعکاس دهد.از طرف دیگر ادبیات و نسخ خطی و همچنین کتب چاپ سنگی مصور، پیوندی درونی و ناگسستنی با یکدیگر دارند. در حقیقت تصویرگران کتب چاپ سنگی بر خلاف نگارگران ادوار پیش...