کنکاش در ماهیت رابطه ساختار قدرت سیاسی و ارکان آن با جامعه یا نیروها و گروه­های اجتماعی، بحث محوری جامعه­شناسی سیاسی است. در این نوشتار، از چشم­انداز جامعه­شناسی سیاسی به تحلیل رابطه دولت و جامعه در عربستان پرداخته می­شود. پرسش پژوهش این است که چه رابطه­ای بین ماهیت دولت نئوپاتریمونیال عربستان و انقباض جنبش ها و قیام­های اصلاح­طلبی در وضعیت فعلی عربستان وجود دارد؟ فرضیه اصلی پژوهش این است که دل...

در این مقاله ضمن معرفی اجمالی سید عبدالحسین بن یوسف از خاندان شرف‌الدین و ابعاد علمی و فرهنگی وی، به نقش‌آفرینی‌های مهم این مصلح اجتماعی شیعه در حرمین شریفین به‌تفصیل پرداخته می‌شود. نقش‌آفرینی‌های حرمینی شرف‌الدین در دو محورِ «سفر حج با پذیرایی شریف حسین در سال 1340 قمری» و «اعتراضات دامنه‌دار  و بین‌المللی او به تخریب بقاع بقیع و تلاش برای مقابله با آن» بازمی‌گردد. در سفر حج، وی ام...

عربستان سعودی بدلیل سرخوردگی از شکست های منطقه ای، رویکرد خصمانه علیه ایران اتخاذ کرده است. ریاض بموازات ابزارهای متعدد، به دنبال تفرقه قومی از جمله در مناطق آذری نشین است. اصرار بر ایجاد هویت مغایر با واقعیات تاریخی و تعریف رویکردها بر اساس آن، وجه مشترک میان باکو و ریاض در قبال ایران است. آل سعود که سابقه بیش از دو دهه همکاری امنیتی با آذربایجان برای توسعه وهابیت در این کشور را دارد، با آگاهی...

همکاری های دفاعی واشنگتن-ریاض سابقه ای طولانی دارد. روابط عربستان سعودی و آمریکا دو هدف متفاوت دارد. مهم‏ترین هدف حکومت عربستان از تقویت روابط با ایالات متحده آمریکا، «امنیتی» است و خواستار حمایت واشنگتن از آل سعود در داخل عربستان و در سطح منطقه غرب آسیا است، اما ایالات متحده آمریکا از تداوم رابطه با عربستان سعودی، علاوه بر دفاع از رژیم صهیونیستی، بیش از همه اهداف «اقتصادی» را دنبال می‏ کند. ای...

چکیده «خسی در میقات»، سفرنامة حج جلال آل‌احمد، نویسندة معاصر ایرانی است. وی در این کتاب، به‌جز ثبت حالات روحانی و معنوی سفر مقدس حج، با نگاهی دقیق و محققانه به بررسی و کاوش در مناسبات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی سرزمین وحی پرداخته و دریافت‌های خویش را از مشاهدة اوضاع عربستان به صورت سفرنامه تدوین کرده است. در این نوشتار که با روش توصیفی ـ  تحلیلی سامان یافته، مشخص می‌شود ک...

حج‌گزاری مسلمانان از اواخر حیات رسول الله9 آغاز گردیده و تا قرن سوم هجری، جز موارد بسیار معدود که بیشتر مربوط به حوادث طبیعی و غیر مترقبه بود، بی وقفه انجام ‌شده است. از این زمان به بعد و با ضعف دستگاه خلافت عباسی و پدید آمدن کانون‌های متعدد قدرت در جهان اسلام، رقابت‌ها بر سر سیادت بر حرمین شریفین، به عنوان کانون‌های مشروعیت‌زا، شروع شد که گاه به تعطیلی حج مردمان قلمرو رقیب منجر گردید. در بازة ...

در این مقاله ابتدا به ماجرای تخریب های اول بقیع و  بازسازی بقیع در فاصله دو تخریب و توصیف حرم ائمه مدفون  در بقیع در تعدادی از سفرنامه‌هایی که پیش از تخریب  دوم نگاشته شده است، پرداخته‌ایم و  پس از مرور تخریب دوم  بقیع، واکنش ایران به آن  به ویژه نقش خاندان هویدا در آن را بر اساس اسناد تاریخی، بررسی کرده‌ایم. روش این مقاله نقلی ـ تاریخی و متکی به منابع کتابخانه‌ای است.

مناطق احساء و قطیف، در سواحل غربی خلیج فارس و در شرق عربستان، قرار دارد و از دیر باز با نواحی مختلف خلیج فارس و پس کرانه های آن در ارتباط بود و این ارتباط، در زمان های مختلف و به شکل های متفاوت، بر قرار بود. مناطق احساء و قطیف، با تاریخ طولانی و تقریباً یکسانی که پشت سر گذاشته اند، از دوران باستان تا اوایل دوره صفویه، به تناوب پیوندهای تاریخی و سیاسی نزدیکی با تاریخ و سرزمین ایران نیز داشتند....

وهابیت یک جریان فکری سیاسی – فرقه ای در جهان اسلام است که استعمارگران همواره از آن به عنوان حربه ای سیاسی برای دست ی افتن به مهمترین و حساس ترین مراکزمسلمانان استفاده کرده اند. این فرقه منسوب به محمد بن عبدا لوهاب نجد ی است که وی پس از فراگرفتن فقه براساس مذهب احمد بن حنبل به شهرهای مختلفی سفرکرده و اعتقادات مسلمین را به دیده ی انکارو انتقاد نگریست که در این پایان نامه به بررسی مبانی فکری و ...