نگاه عرفانی امام خمینی به عوالم کلی، نگاه اجمالی،کل نگر و از زاویة ارتباط با اسمای مبدأ آنهاست. بنابراین دیدگاه، عوالم، مراتب ظهور اسمای فعلی است که بنابر قاعدة امکان اشرف از مرتبة اشرف، که عقول مجرد است، تا انتهای مرتبة ملک و اخس مراتب آن امتداد می‌یابد. همة اشیاء دارای وجهه ملکوتی و غیبی‌اند و در نهان خود حامل اسراری از حقایق غیبی می‌باشند. انتهای عوالم در قوس صعود بروز...

«جمله معترضه» یا «میان جمله» یکی از جمله هایی است که محلّی از اِعراب ندارد. این جمله به دلیل جایگاهی که در محاورات، دارد همواره مفسران در تفسیر آیات قرآن به آن توجه کرده اند، به طوری که گاه تفسیر آیه یا آیاتی که معترضه تلقی می شده؛ این تلقی بر تفسیر مفسران تأثیر گذار بوده است. یکی از مشهورترین و مهم ترین رویکرد ها در تفسیر آیات« 16-19» سوره «قیامت» ، معترضه تلقی کردن آن هاست. از سوی دیگر، برداشت ...

پیرامون شأن نزول آیات 16 تا 19 سوره قیامت که خداوند، پیامبر را از تعجیل در تکرار آیات نهی فرموده است، روایاتی در تفاسیر شیعه و سنی به نقل از جوامع روایی اهل سنت بیان شده است. در مواجهه با روایات تعجیل چند پرسش مهم مطرح می شود: نخست آنکه آیا از جهت سندی و محتوایی، این روایات قابل اعتماد هستند؟ و دیگر آنکه به فرض صحت سند و محتوای این روایات، آیا می توانند سبب نزول آیات فوق باشند؟ در این نوشتار بر...

حکمت متعالیه، درباره سلسله ای از مفاهیم فراطبیعی مانند خدا و اسماء و صفات او ـ مانند علم، قدرت، اراده، مشیت ـ و مفاهیمی مانند عرش، کرسی، لوح، قلم، جاودانگی نفس و حیات آن در برزخ و قیامت و ... سخن می گوید. در این مقاله، روش های شناخت این مفاهیم از طریق عقل و عرفان و وحی؛ و موانع آن مانند محدودیت عقل بشری، و کوتاهی زبان از بیان آن حقایق، و زنگارهای قلبی، و محصور بودن انسان در حصار زمان و مکان برر...

ملاصدرا هم‏چون دیگر حکیمان مسلمان بر این باور است که انسان، موجودی دارای دو بعد جسم و روح است؛ و برای حیات او نیز نهایتی است و نهایت زندگی او نیز بر اساس حکمت حکیمانه خداوند در خلقت طراحی شده است. و از آن‏جایی‏که خلقت او عبث نبوده، جهانی دیگر وجود دارد که او مطابق آن‏چه در دنیا انجام داده، مستحق ثواب و عقاب می‏شود. بنابراین انسان بعد از مرگ تا رسیدن به زندگی جاودانه و ابدی، مراحلی را طی می‏کند....

دین اسلام مختص مکان، قوم، نژاد خاصی نیست؛ بلکه، آن دین جهان­شمولی است که این ویژگی را دارد که فراتر از زمان و مکان به حرکت درآید. در قرآن، با آیاتی روبه‌رو می‌شویم که بر شکست‌ناپذیری اسلام تاکید کرده و نوید غلبه بر سایر ادیان را می‌دهد. طبق بررسی انجام شده، منظور از غلبه در این آیات، نه تنها غلبه منطقی، بلکه غلبه همه جانبه و عملی اسلام، بر همه ادیان است. از این رو، زمانی فرا خواهد رسید که اسلام...

پیرامون شأن نزول آیات 16 تا 19 سوره قیامت که خداوند، پیامبر را از تعجیل در تکرار آیات نهی فرموده است، روایاتی در تفاسیر شیعه و سنی به نقل از جوامع روایی اهل سنت بیان شده است. در مواجهه با روایات تعجیل چند پرسش مهم مطرح می‌شود: نخست آنکه آیا از جهت سندی و محتوایی، این روایات قابل اعتماد هستند؟ و دیگر آنکه به فرض صحت سند و محتوای این روایات، آیا می‌توانند سبب نزول آیات فوق باشند؟ در این نوشتار بر...

نماز، زیباترین جلوه پرستش است که در قالب فرامینی از سوی حضرت حق و توسط پیام‌آور او به بشریت ارزانی شده است. در اهمیت آن همین بس که در روایات، عِدل اسلام شمرده شده و تارکان آن در زبان قرآن، سالکان دوزخ‌اند. از نظر مولوی نماز صرف یک عمل نیست؛ بلکه راهی است که آدمی را به حضرت حق و عالم قدس واصل می‌کند. نماز واقعی مقدماتی دارد که نمازگزار باید در جنبه‌های ظاهری و باطنی آن را رعایت نماید. نماز حقیقتی...