یکی از اصیل‌ترین فکرهای اسلامی که همه مذاهب فقهی به آن باور دارند، اعتقاد به «ولایت فقیه» است. ریشه این باور مشترک اصل دیگری است که در همه مذاهب فقهی مطرح شده وآن این است که شرعیت و صحت عمل منوط به ولایت است؛ فرقی نمی‌کند که آن عمل به آحاد و افراد جامعه مربوط باشد و فعل فرد خاص و مربوط به خودش باشد یا به دیگری، باید با داشتن ولایت انجام گیرد یا آنکه آن عمل به عموم مردم و جامعه مربوط باشد. برای ...

هدف پژوهش حاضر تبیین ارتباط میان ولایت مطلقه فقیه و نقش زمان و مکان در اجتهاد و ارائه مطالعه نظری جدید در استفاده از نظریه ولایت مطلقه فقیه جهت تسهیل امور جامعه بود. در این راستا، نقش زمان و مکان در اجتهاد، احکام، پیدایش موضوعات جدید، کشف مصادیق جدید برای موضوعات، اجرای احکام، احکام حکومتی و ترجیح برخی از احکام بر بعضى دیگر(قاعده اهمّ و مهم) با روش توصیفی – تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشا...

خمس از احکام ضروری دین مبین اسلام است که فقیهان شیعه و سنی با استناد به آیۀ 41 سورۀ مبارکۀ انفال و سنت نبوی و اجماع فریقین، آن را پذیرفته‌اند؛ باوجوداین، در مصداق‌های آن اختلاف وجود دارد، به‌ویژه منافع کسب که فقط عالمان شیعۀ امامیه براساس ظهور آیه و روایات معتبر ائمۀ معصومین: به آن فتوا داده‌‌اند. پرداخت خمسِ سرمایه و سودِ حاصل از آن واجب است. ازآنجاکه برخی از شرکت‌ها و مؤسسات دارای شخصیت حقوقی م...

در صورتی که نظام اسلامی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه باشد، از نگاه فقهی و شرعی باید فقیه جامع شرایط در رأس آن قرار بگیرد و از طرف دیگر، در نظام سیاسی برآمده از فقه شیعه در ایران نیز رئیس جمهور، مسئول اجرائی امور معرفی گردیده است. در صورت تزاحم بین آن ها را هحلِ صحیح و منطقی از منظر فقه سیاسی کدام خواهد بود؟ یکی از متصدی جمیعِ امور حکومتی باشد و حقِّ ،« ولی فقیه » ثمرات بحث در این است که اگر ورود د...

فقه و سیاست یا فقه سیاست، عمری به درازای ادیان الهی و، به‌طور مشخص، اسلام دارد (تاریخچه)، اما رابطة فقه و سیاست، به‌ویژه در دیدگاه عالمان دینی معاصر، بر جامعه علمی مبهم است (مسئله)، البته، دربارة این موضوع مباحث فراوان ولی ناکافی، ارائه شده است (پیشینه)؛ درنتیجه اکنون با این پرسش روبه‌روایم: که فقهای معاصر(شیخ انصاری،آیت‌الله نائینی و امام خمینیŠ) از موضوع فقه سیاست چه خوانش‌هایی داشته‌اند؟ (سؤ...

شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از نهادهای حقوقی تصمیم ساز در نظام جمهوری اسلامی ایران است که که اصل تاسیس این نهاد، شان تصمیم گیری و نیز محدوده وظایف آن بر اساس حکم حکومتی امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری تحلیل شده است. این سازوکار از ابتدا تاکنون و به خصوص در سالیان منتهی به دهه80، برخی انتقادات را درپی داشته است. در این تحقیق نظرات مختلف درباره ماهیت مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی که بستگی زیا...

امنیت ملی و اطاعت از ولایت فقیه دو مقوله ای هستند که شاید در ابتدای امر، فارغ از یکدیگر به نظر رسد در صورتی که ارتباط فقه سیاسی و علوم سیاسی به قدری نزدیک است که می توان در این میان بین اطاعت از ولایت مطلقه فقیه و امنیت ملی، یک ارتباط منطقی ایجاد کرد؛ به طوری که نتیجه منطقی آن، برقراری امنیت در همه سطوح فروملی، فراملی و بین المللی در صورت اطاعت از ولایت فقیه می باشد. این تحقیق از نوع بنیادی است...

اهمیت و لزوم بررسی حدود وجوب اطاعت از فقیه واضح است. از آنجا که مرز اطاعت از فقیه فروتر از امام(ع) است. تعیین حدّ اطاعت از امام نیز ضروری است. از قدما و متأخرین کتاب یا رساله‌ای در این موضوع به جای نمانده است. نهایت این است که می‌توان از فتاوای آنان به نظراتشان دست یافت. آنچه دور از انتظار است عدم بررسی موضوع از سوی آن دسته از فقهای بزرگ متأخر است که رساله مستقلی در موضوع ولایت فق...

تحقیق حاضر با این فرضیه که رابطه اسلام و دموکراسی از نظر اندیشمندان شیعی معاصر حالت یک دست نداشته و بر اساس رویکردهای گوناگون در مورد دموکراسی از تعارض تا توافق و از سازگاری تا سازگاری بیشتر قابل تبیین می باشد، شروع شده و در چهار فصل ادامه پیدا کرده است. در فصل اول با توجه به پیشینه، مبانی، و انواع دموکراسی بحث روش یا ارزش بودن دموکراسی مطرح شده است. و بر اساس تحلیل و دلایل گوناگون ثابت شده است...

ولایت فقیه یکی از اساسی ترین مباحث اندیشه دینی و سیاسی و مسائل مهم روز و جامعه موفق به حساب می آید. دغدغه هایی که در وجودم بوده و همچنین به خاطر تاثیرگذاری آن در عرصه حاکمیت سیاسی و همچنین به علت اهمیت و شخصیت جوادی آملی که فردی سیاسی و مرجع تقلید می باشد و مبارزات قبل از انقلاب و همچنین جایگاه سیاسی و علمی بعد از انقلاب در مجلس خبرگان امامت جمعه و تدریس در حوزه و همگام با رهبری داشته بوده است....