چکیده: ریخت­شناسی، روشی نوین در حوزه نقد و تحلیل آثار ادبی است که برای اوّلین بار از سوی ولادیمیر پراپ (فرمالیست روسی) در سال 1928 م. مطرح شد. پراپ در کتاب خود با عنوان ریخت­شناسی قصّه­های پریان با بررسی صد قصّه جنّ و پری نشان داد قصّه­های عامیانه، علی­رغـم تکثّـر و تنـوّع ظـاهـری، از عملکردها و کنش­های یکسانی پیروی می­کنند؛ در نتیجه قصّه­ها از ساختار روایی همسانی برخوردارند؛ همچنین وی مدّعی شد که نه تن...

فرهنگ عامیانه ایران برخاسته از سنت¬ها، آداب و رسوم، باورها و اعتقاداتی است که میراثی به وسعت تاریخ دارد. در میان عناصر متعدد فرهنگ عامیانه، شئ¬باوری (فتیش) حضور گسترده¬ای در زندگی عوام داشته است. این عنصر شامل سنگ¬ها، گیاهان، حیوانات، طلسم¬ها و ادعیه¬ای است که از قدرت جادویی خارق¬العاده¬ای برخوردارند و به عنوان شیئی کاربردی و ثمربخش در زندگی روزمره مردم اهمیت پیدا کرده¬اند. این پژوهش در نظر دار...

قصه های عامیانه ایرانی، مانند قصه های عامیانه دیگر ملل، ریشه در عقاید و باورهای مردم دارد. کارکرد اصلی این قصه ها نیز انتقال اندیشه ها، باورها و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است. توتمیسم ریشه در ادیان و اعتقادات باستانی و ماقبل تاریخی دارد که از نمونه های ابتدایی و آغازین ادیان بشر شمرده می شود. توتمیسم، گیاهان و یا حیوانات خاصی را مقدس می داند و براساس این اعتقاد، زندگی و معیشت انسان ابتدایی شکل ...

قصه، به عنوان بخشی از ادبیات عامیانه، دربردارنده آمالی است که غالباً طرح و تحقق­شان در فضای غیر آن، ممکن نبوده؛ ازین رو، بررسی قصه های عامیانه، می تواند شناخت ما را از دنیای درونی انسان ها در گذشته بیشتر و بهتر گرداند. تحقیق حاضر که به بازکاوی قصه کُردی «کدو» پرداخته، نشان می دهد که قصه مذکور، با ساخت قصه های همنوع مشترکاتی دارد و در عین حال با قصه های مشابه از لحاظ مضمون و پردازش، تفاوت هایی نیز...

زرین قبانامهمنظومۀ بلندی در 23,133 بیت است که احتمالاً در عصر صفویه سروده شده است. سرایندة اثر گمنام است و موضوع آن با آمدن فرستادۀ حضرت سلیمان(ع) به نام زرین قبا به دربار کیخسرو و رویارویی او با ایرانیان آغاز می شود. پس از آن، حوادث متعددی به شیوۀ داستان در داستان پیش می آید و نقش ورزان اصلی آن ها نیز پهلوانان سیستان (رستم و فرزندان و فرزندزادگان او) هستند. ساختار، محتوا و زبان این منظومه به طو...

محققان سبک بیان مثنوی را مبتنی بر شیوه ای ((بلاغت منبری )) دانسته اند . موارد زیر ‘ از جمله عناصر این سبک گفتار برشمرده شده است .(سرنی ‘ ج 1 ص 121 تا 231 ) : (( تأثر از شیوه بیان و سطح ادراک عامه ‘ عرضه اخبار و احادیث ضعیف ‘ قیاسات تمثیلی ‘ اشتمال بر الفاظ و امثال و عقاید و خرافات عام ‘ خطاب به مخاطب مبهم ‘ احاطه و غلبه مشیت الهی بر امور ‘ تسلسل افکار و تداعی معانی یا جر جرار کلام و خواطر و جر...

پژوهش حاضر، به بررسی تعبیرات عامیانه در داستان های محمّدعلی جمال زاده می پردازد. در این پایان نامه هدف ما این است که خواننده را با بخش مهجور و کم تر توّجه شده در میان پژوهش گران یعنی عنصر فرهنگ عامه(فولکلور) و نحوه ی به کارگیری جمال زاده از این عناصر در داستان هایش آشنا سازیم. بدین منظور پس از طرح مباحث نظری فولکلوریک در زمین? فرهنگ عامه و سابق? آن در غرب و ایران و هم چنین در بین نویسندگان کلاس...

چکیده در این پژوهش، ابتدا مروری شد بر ادبیات عامیانه و فرهنگ توده؛ و هم چنین زیرمجموعه های ادبیات فولکلور مورد مطالعه قرار گرفت. در ادامه با عنوان نمودن افراد تأثیر گذار در زمینه گردآوری ادبیات عامیانه از دوران باستان تا به امروز، بر اهمیت فولکلور در شکل گیری فرهنگ اشاره شد. پس از آن ساختار تخیل و گونه های آن مورد بررسی قرار گرفت؛ نظریه های افراد گوناگون از دوران باستان تا دوران معاصر مورد مطا...

در سراسر گیتی هزاران داستان و افسانه ی عامیانه بین اقوام و ملل مختلف پراکنده است، که شاید گردآوری تمام آنها سالیان دراز دیگر وقت بخواهد. هر یک از این داستانها موجودیت و هویتی جداگانه دارند و شاید هیچ گونه شباهتی بین بعضی از آنها وجود نداشته باشد؛ اما اگر با دید علمی بنگریم خواهیم دید که تمام قصه های دنیا از عناصر معدودی ساخته شده اند و اگر دگرگونی و تفاوتی هست در ترکیب این عناصر با یکدیگر است. ...

دو اثر گرانبهای تاریخ بیهقی و قابوس نامه از آثار ارزشمند زبان فارسی در قرن پنجم هجری به شمار می آیند.کتاب تاریخ بیهقی از باب اطلاعاتی که درباره ی مسایل مختلفی مانند تشکیلات درباری وآداب و عادات مختلف،مراسم و جشن ها و تشریفات رسمی و حوادث تاریخی که دارد، سودمند است. قابوس نامه نیز یکی از کتاب های ارزشمند تربیتی و اخلاقی در ادبیات فارسی به شمار می رود.از آنجا که باورهای عامیانه بخشی از فرهنگ و زب...