زمینه: در تمامی پژوهش‌های علمی، رعایت فرایند علمی پژوهش، امری ضروری و غیرقابل انکار می­باشد که بایستی توسط همۀ پژوهشگران مورد توجه قرار گیرد. پژوهش علمی، زنجیره­ای به هم پیوسته از حلقه­هایی است که برای استحکام آن ضمن اینکه تمامی حلقه­ها باید وجود داشته باشد، هر حلقه بایستی به‌صورت محکم و قوی باشد تا سبب استحکام کل زنجیره پژوهش گردد. اخلاق در هر پژوهش علمی، مانند چتری است که بر این فرایند سایه ا...

راهی ناپیموده در حوزهٔ پژوهش های اخلاق اسلامی وجود دارد که آثار عمیقی در رفتار فرد می تواند داشته باشد. این راه را می توان «اخلاق معیاری» نامید که در میراث اخلاقی ما جز اشاراتی بر آن نمی توان یافت. اخلاق معیاری می کوشد «کارنامهٔ اخلاقی فعلی فرد» را در اختیار او قرار دهد و معیارهایی برای وی فراهم آورد که به کمک آن نه تنها بتواند نفس خود را محک بزند که مثلاً خلق نیکوی صداقت را به واقع داراست، یا از ...

توجه به رابطه بین اخلاق و پژوهش می تواند در تعالی جایگاه مراکز علمی کشور نقش به سزایی ایفا نماید. اصل وجود این رابطه، طبق آنچه که از متون دینی استفاده می شود مسلم است. دین اسلام که تعیین کننده برنامه کامل سعادت انسان است، به رعایت اصول اخلاقی در جای جای پژوهش توجه ویژه داشته است. پژوهش حاضر نیز به منظور بررسی معیارهای اخلاق اسلامی در فرآیند پژوهشهای علوم انسانی از مرحله طراحی و اجرا تا مرحله نت...

زمینه: این مقاله در زمینه اخلاق پژوهش به ماهیت و چیستی یکی از سوء رفتارهای پژوهشی به نام خودعلم‌ربایی یا سرقت علمی از خود می‌پردازد. سرقت علمی یا علم‌ربایی به نسبت دادن اثر دیگران به خود و انتشار آن به نام خود گفته می‌شود که خودعلم‌ربایی یا سرقت علمی از خود یکی از انواع آن است. برخی از مسائل مطرح در این مقاله عبارت است از: خودعلم‌ربایی چیست و چه انواعی دارد؟ انتشار مجدد آثار پیشین خود تحت چه شر...

زمینه: یکی از موضوعات مهم در اخلاق پژوهش «علم‌ربایی» یا سرقت علمی است. هدف این مقاله تبیین ماهیت و چیستی علم ربایی و بیان انواع و اشکال مختلف آن است. علم‌ربایی نسبت دادن اثر دیگری به خود یا بکار بردن آثار دیگران بدون ارجاع مناسب است. آنچه ربوده می‌شود ممکن است کلمات، ایده‌ها، روش و معانی باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی با بررسی منابع موجود در این زمینه تلاش کرده است ضمن تعریف روشنی از علم‌...

به رغم رشد چشمگیر پژوهش ها در عرصه های گوناگون، کم توجهی به اخلاق پژوهش در مقاطع تحصیلی و درجات علمی بالا مشاهده می شود. بر این اساس پژوهش حاضر به توصیف تجربیات اساتید و دانشجویان از توجه به اخلاق پژوهش می پردازد تا تصویر روشنی از سوء رفتارها و عوامل زمینه ساز تخلفات در حوزه پژوهش های آموزش عالی ارائه نماید. پژوهش حاضر به شیوه کیفی و پدیدارشناسی با نمونه گیری هدفمند و به وسیله مصاحبه ژرف نگر با...

بیانیه ی هلسینکی یکی از مهم ترین اسناد بین المللی اخلاق در پژوهش بر روی نمونه های انسانی است که تاکنون 7 بار و آخرین بار در سال 2013 مورد بازنگری قرار گرفته است. ویرایش سال 2013 شامل چندین تغییر مهم است و در بخش های روشن تر و دقیق تری سازمان یافته است. آگاهی پژوهشگران و سایر افراد مرتبط با پژوهش از آخرین تغییرات این اصول و دسترسی آسان به ترجمه ی صحیحی از آن در رعایت آخرین استانداردهای اخلاقی حا...

چکیده هدف این پژوهش بررسی میزان رعایت اصول اخلاقی در رساله های دکتری گروه علوم انسانی در دانشگاه فردوسی مشهد بود. در بررسی رعایت اصول اخلاقی در پژوهش مولفه های حقوق آزمودنی ها، رعایت اصول اخلاقی در استناددهی، رعایت اصول اخلاقی در گزارش پژوهش و داشتن تعهدنامه اخلاقی مورد توجه قرار گرفت. روش پژوهش حاضر تحلیل محتوا بود و جامعه آماری آن شامل کلیه رساله های دکتری دفاع شده طی 5 سال (1386 تا 1390) د...

گستردگی پژوهش در محافل علمی و سازمان‌ها و آسیب‌پذیری اخلاقی پژوهش، نیاز به مقوله اخلاق در پژوهش را نمایان می‌سازد. مسئله مقاله حاضر جستجوی اضلاع معرفتی دانشی است که بتواند مسائل اخلاقی پژوهش را در چارچوب نظری و با روش‌شناسی معین تحلیل کند. فرضیه تحقیق، امکان دست‌یابی به اخلاق پژوهش به منزله یک دانش با اضلاع معرفتی معین است. روش آزمون فرضیه، تحلیل منطقی براساس الگوی علم‌شناسی رایج در سده‌های اخی...