زبان شناسی شناختی رویکردی است که به زبان به عنوان وسیله ای برای کشف ساختار نظام شناختی انسان می نگرد. زبان شناسان شناختی معتقدند که استعاره پدیده ای است شناختی و آنچه در زبان ظاهر می شود، تنها نمود این پدیده شناختی است. هدف اصلی این پژوهش، نشان دادن نقش انسان شناختی و روان شناختی «استعاره های مفهومی» مربوط به خودرو، کامپیوتر، تلفن و موبایل در زبان محاوره فارسی است؛ بدین منظور با در کنار هم قرار...

استعاره در دیدگاه سنتی نوعی آرایه­ی ادبی محسوب می­شود. توصیه ارسطو و حکمای مسلمان این است که  کاربرد استعاره باید منحصر در متون ادبی باقی بماند. لیکاف با نقد این دیدگاه بیان می­دارد که استعاره بخش جدایی ناپذیری از فرایند تفکر در انسان است. اندیشه استعاری امری اجتناب ناپذیر، فراگیر و معمولا ناآگاهانه است. استعاره مفهومی در واقع یک قلمرو ذهنی را بر حسب قلمروی ذهنی دیگر مفهوم­سازی می­کند. در این م...

تفکر استعاری بدین معنی است که مجموعه ای از روابط ساختاری که معمولاً در یک حوزه شناخته شده و کاربرد دارد؛ در حوزه ای دیگر نیز اعتبار شود و به کار رود. استفاده از استعاره یکی از روش های آفرینش و خلاقیت در اندیشه سیاسی است و اندیشمندان مسلمان نیز از کاربست‌های استعاره در فقه و فلسفه سیاسی به طور مصرح یا ضمنی، استفاده کرده‌اند. استعاره‌های «عبد و مولی»، «وقف»، «قضا و محکمه» و نیز استعاره شبان، ر...

در جستار فرارو، هدف نگارندگان، بررسی استعارة تبعیّه در دیوان امیرخسرو دهلوی است تا بدین­سان میزان بهره‌­وری شاعر را در کاربرد این نوع استعاره نشان دهند. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی- تحلیلی است. نتیجة کلّی نشان می‌دهد امیر خسرو، استعاره تبعیّه­گرا، نیست؛ او از دیدگاه کمّی، در دیوان 15710 بیتی خود، تنها 103 استعارة تبعیّه (80 استعاره در فعل و 23 استعاره در صفت) را در 92 بیت آورده است. از دیدگاه کیف...

ترجمه استعاره و چالش های آن همواره از مسائل ترجمه و ترجمه متون مذهبی بوده است. در این مقاله، با اتخاذ رویکرد معنی شناسی شناختی به ترجمه، می خواهیم بدانیم کدام نوع از انواع ده گانه ترجمه استعاره توسط الهرّاسی (2000) در ترجمه های نهج البلاغه کاربرد بیشتری دارد و چگونه می توان به تبیین دلایل کاربرد این شیوه یا شیوه ها پرداخت. همچنین، ترجمه های انگلیسی و فارسی نهج البلاغه چه شباهت ها و تفاوت هایی دا...

منظومه‌ی دلاویز «ویس و رامین» از داستان های روزگار اشکانیان است که فخرالدین اسعد گرگانی از شاعران بزرگ سبک خراسانی در میان سال های (432-446ه.ق.) آن را به نظم درآورده است. وی علاوه بر به کارگیری انواع صور خیال، با امتزاج گونه های متنوع استعاره در شعر خود به آفرینش سبکی فاخر و هنری دست یازیده که دربردارنده‌ی نهایت احساس و جهان بینی شاعر به این شگرد شاعرانه است. در حقیقت اهمیت استعاره در این است ک...

چکیده یکی از بن­مایه ­های بسیار رایج در قصه­ های عامیانه­ ی ایران، پیکرگردانی «انسان ـ حیوان» و «حیوان ـ انسان» است که به سه صورت دیده می­ شود: تغییر هیأت، طلسم یا جادو و تجسد. در حالت تغییرهیأت فرد برای کمک به قهرمان داستان، درون­مایه­ هایی مانند وصلت با پسر یا دختر، کسب مال و ثروت، از بین بردن دشمن، جذب قهرمان داستان، جبران نیکی قهرمان، گریز از دست تعقیب کننده یا دشمن، گریز از غم و اندوه، پن...

نظریه معاصر استعاره، از اوایل دهه 80 با نظریات زبان‌شناسان شناختی مطرح شد و تا امروز هم به عنوان جریانی غالب و مورد توجه در بررسی‌های زبان‌شناسانه و متون ادبی در سراسر دنیا مطرح است. در ایران نیز نزدیک به یک دهه است که این مبحث، طرفداران بسیاری پیدا کرده و پژوهشگران با توجه به نظریه معاصر استعاره و استعاره­های مفهومی، به بررسی متون ادب فارسی پرداخته­اند. از آنجا که مبحث استعاره‏های مفهومی، موضو...

شخصیت‌بخشی یکی از مهم‌ترین صورت‌های خیال است که به شکل‌های مختلف در شعر می‌آید و معمولاً با صنایعی همچون ایهام یا استخدام و حسن تعلیل همراه است. شخصیت‌بخشی به مثابه نوعی تشبیه یا استعاره دارای دو رکن است؛ یکی شخص و دیگری شیء. هرگاه ویژگی یا فعلی انسانی را به شیء نسبت دهیم یا به بیان دیگر در شیء فرافکنیم، حاصل کار شخصیت‌بخشی خواهد بود. این نوع تصویرپردازی یکی از مهم‌ترین وجوه زیبایی در شعر حافظ ا...

استعاره به عنوان یکی از وجوه زیباشناختی کلام، به‌ویژه در اثر ادبی مانند قرآن‌کریم، همواره مورد توجه اهل فن و ادب واقع شده‌است و یکی از پرکاربردترین وجوه بلاغی به حساب می‌آید. برگردان استعاره، در نگاه برخی افراد چنان ناممکن می‌نماید که گویی امری ناشدنی است. البته نظریه‌پردازان بزرگی چون نیومارک، تعریف دقیقی برای ترجمة استعاره پیشنهاد کرده‌اند که امروزه کاربست آن را از سوی مترجمان مختلف،...