ضعف سیاست چند فرهنگ گرایی و تاثیرات منفی قانون منع نمادهای مذهبی در سال 2004، تبعیض اقتصادی و اجتماعی نسبت به مهاجرین، گسترش اسلام هراسی در جوامع غربی و ارتباط دیاسپورای مسلمان با تحولات جهان اسلام در عصر جهانی شدن از یک طرف، و فعال شدن گروه های هویت گرا از اواخر دهه 1980 تا به امروز، منجر به ظهور گرایشات اسلام گرایی افراطی، به چالش طلبیدن سیاست های همگون سازی جوامع میزبان و تلاش برای بازیابی ه...

گفتمان خاورمیانه ای جمهوری اسلامی ایران دکتر حسن بشیر تاریخ دریافت: 13/08/1387 تاریخ پذیرش: 11/10/1387 چکیده ایران پس از انقلاب اسلامی، گفتمان ویژه ای را در سطح جهان و به ویژه، در خاورمیانه به وجود آورده است که نه تنها اختلاف اساسی با قبل از انقلاب داشته بلکه ماهیت آن نیز متفاوت است. این تفاوت بر سه محور «اسلام گرایی»، «استقلال گرایی» و «وحدت گرایی» متکی است. اسلام گرایی پایۀ اصل...

اسلام­ گرایی یکی از اثرگذارترین پدیده ­های معاصر به ­شمار می ­آید که برخی از مهمترین رویدادهای سیاسی و اجتماعی منطقه خاورمیانه را رقم زده و نقطه کانونی تحقیقات متعددی بوده است. استدلال مقاله حاضر آن است که درک عمیق ­تر این پدیده پیچیده و پویا مستلزم تلقی اسلام ­گرایی به عنوان مفهومی میان­رشته­ای است؛ یعنی مفهومی مهاجر که در مرز رشته ­های گوناگون علوم انسانی و اجتماعی می­ایستد و امکان بررسی آن د...

چکیدهنوع رویکرد و میزان اهتمام دولت های پس از دوران دفاع مقدس (سال‌های 1368 تا 1392) به موضوعات جهان اسلام، مسئله پژوهش حاضر است که با محوریت ارزش‌ها و هنجارهای نظام جمهوری اسلامی در بعد، منطقه گرایی و تعامل سازنده در حوزه جهان اسلام انجام پذیرفته است. انجام این پژوهش جامعه آماری از متخصصین، وزرای خارجه پیشین و اساتید دانشگاه در حوزه سیاست خارجی می‌باشند. در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده‌ها...

مسئله تکفیر از دیرباز یکی از محورهای اساسی تعارض و خشونت در ادیان و ملل مختلف بوده است. این موضوع در دوره حساس کنونی به یکی از مسائل مبتلابه جهان اسلام تبدیل شده و توجه به آن بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. مقاله حاضر درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش اساسی است که جریان تکفیری در ایجاد واگرایی اعتقادی و اندیشه­ای در جهان اسلام چه نقشی می­تواند داشته باشد؟فرضیه عبارت است از ...

مقابلة مسلمین با عقب ماندگی حاصل از دو پدیدة استعمار و استبداد در قالب توسل به سه گفتمان غرب گرایی، ملی گرایی، و اسلام گرایی چاره جویی شد، اما تجربة تاریخی نشان داد با توجه به عمق اعتقادی مسلمین و جغرافیایی فرهنگی جهان اسلام تنها دست یازیدن به گفتمان اسلام گرایی می تواند مسلمین را در این مبارزه به اهداف نهایی برساند. البته گفتمان اسلام گرایی نیز گفتمانی همگن و یک دست نبوده و بر اساس مقتضیات زما...

با ورود امواج تجدد در قلمرو عثمانی که برای سال های متمادی مرکزیت تمدن اسلامی را در اختیار داشت، زیست فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مسلمانان بتدریج دگرگون شد، به دنبال این دگرگونی ها زمینه های بروز مسایل ناشی از رویارویی سنت و تجدد و به دنبال آن شرایط ظهور رشته ی جامعه شناسی بوجود آمد. جامعه شناسی در ترکیه، در پاسخ به پرسش هایی که در ارتباط با بحران های بوجود آمده در حیات فکری، نظامی و سیاسی امپراطوری...

«نجیب کیلانی» از جمله نویسندگان متعهد بر این باور بود که دستاوردهای هنری و ادبی باید در جهت اعتلای فرهنگ اسلامی به کار گرفته شود؛ لذا داستان نویسی به سبک واقع گرایانه را نوعی نیاز جهان عرب و به ویژه جامعة مصر می دانست و آنچه داستان های وی را از دیگر ادیبان معاصر خود متمایز می نمود، داشتن روح و رنگ دینی و تعهد وی به قضایای اسلامی است و اهمیت این امر، نگارش تحقیق پیش رو را ضروری می نمود. تبیین سب...

تأکید بر اهمیت دولت- ملّت و عواملی مبنی بر ویژگیهای خاص یک ملّت با عنوان ملّیگرایی، از جمله مقولاتی است که در اندیشهی سیاسی دچار تحول شده است و میتوان گفت در این زمینه واژهی ملّت از یک مفهوم ساده، که به مردمی در یک سرزمین اطلاق میشد، به یک مفهوم سیاسی؛ و ملّیگرایی به مثابه یک ایدئولوژی برای بیان ویژگیهای مخصوص به ملّتها، تغییر یافته است. ملّیگرایی و یا همان احساسات ناسیونالیستی از دیدگاه ملل مختلف، ت...

بیداری اسلامی و در پی آن تغییر در نظام های سیاسی و بروز بحران در برخی از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، آثار وسیعی بر تعاملات سیاسی و امنیتی منطقه گذاشته، به نحوی که محورهایی از بازی گران منطقه ای و فرامنطقه ای، در جهت شکل دهی تحولات به نفع خود، در مقابل یک دیگر صف بندی کرده اند. بروز بیداری اسلامی، موجب شد تا کشورهای عربی به ویژه عربستان، آن را تهدیدی علیه امنیت خود تلقی نمایند و با اع...