دو اصطلاح حال و مقام از مباحث پر مناقشه نزد صوفیان است و جوانب آن بدرستی آشکار نیست. مؤلّفان کتب آموزشی صوفیه کوشیده اند تا با ذکر نظریات گوناگون درباره تعریف این دو اصطلاح، تعریفی دقیق از آنها ارائه نمایند. اهمیت مسأله چنان بوده که در بسیاری از کتب آموزشی صوفیه فصلی به این مباحث اختصاص یافته است.در اللمع ابونصر سرّاج تعریفی واضح از دو اصطلاح حال و مقام و مصداق های آن ارائه شده است و همین تعریف م...

چکیده از آن جا که به کارگیری اصطلاحات و ضرب المثل ها در جوامع گوناگون خصوصاً کشور عزیزمان ایران امری بسیار متداول و مرسوم بوده و در واقع بخش عظیمی از پیکره ی زبآن ها و واژگان بشر را همین مقولات تشکیل داده اند. پژوهش حاضر در نظر دارد تا به کارگیری نسبتاً گسترده ی آن ها را در حوزه ی مطبوعات ایران مورد نقد و بررسی قرار داده و میزان کاربرد و تغییرات اعمال شده بر این عناصر و اقلام زبانی را در انواع ژ...

یکی از اشکالات عمده در حوزه نقد ادبی امروز ایران، بی ­شک نبود ­اتفاق ­آرا بر سر استفاده از اصطلاحات است. نقیضه که به­ نظر­می ­آید اصطلاحی پذیرفته ­شده در برابر پارودی است، در پژوهش­های مختلف با اصطلاحات گوناگونی نام­ برده­می ­شود که گاه هیچ ارتباطی به نقیضه ندارد. از سوی دیگر، اصطلاحات مهمی چون پاستیش و گروتسک و ارتباط آنها با پارودی نادیده انگاشته ­شده ­است. مقاله پیش­ رو، تلاش در جهت بررسی تط...

تأسیس انجمن اروپایی اصطلاحشناسی در “گزارش نهایی پروژه پوینتر” (پیشنهادهایی برای زیرساختار عملی اصطلاحشناسی در اروپا) توصیه شد. پروژه پوینتر مشترکاً توسط کمیسیون اروپایی dg xiii-e, به عنوان قسمتی از برنامه کار چند زبانی (mlap) تأمین بودجه شد.

در گستره ادب فارسی , شاعران و نویسندگان اهل عرفان با بهره جستن از مضامین و واژه‌هایی که برای عشق صوری و ظاهری به کار می رود ( رخ و خط و خال , شراب و عیش و...) در مفاهیم و معانی هر یک , دگرگونی بنیادی و اساسی به وجود آورده اند و این الفاظ را به صورت استعاری و رمزی برای جمال حقیقی و خوشی ناشی از وصال و رسیدن به معبود ازلی به کار گرفته اند. ایشان , معنا را به کسوت لفظ پوشانده اند که با کنار زدن پو...

امام علی(ع) در نامة 47 نهج‌البلاغه به سه امر مهم، یعنی «تقوای الهی»، «نظم امر» و «اصلاح ذات‌البین» وصیت فرموده است. در سده‌های اخیر، عبارت «نَظمِ أَمرِکُم» به «نظم فردی»، یعنی «قرارگیری هر شیء در جایگاه خود» معنی شده ‌است. امّا بر اساس قرائن موجود در متن نامه، از جمله شرایط حسّاس زمانی، مخاطبان نامه، معنای لغوی و کاربردی نظم در آن عصر و دیگر تعابیر امام(ع)، به نظر می‌رسد معنای دیگری اراده شده است. در ...

واکاوی دقیق معانی اصطلاحات و مصداق یابی آن، از جمله مسائلی است که در مطالعات حدیث شناختی از اهمّیّت بسزایی برخوردار است؛ زیرا گاه یک واژه در ادوار و مکاتب مختلف، مفاهیم گوناگون را افاده می‌کند. از این رو، بررسی معانی دقیق اصطلاحات و سیر تاریخی آنها می‌تواند برای پژوهشگران راهگشا باشد. نگارندگان در این نوشتار بر آن‌اند تا با رویکرد مذکور، به بررسی اصطلاح «قوی» در علم الحدیث بپردازند؛ اصطلاحی که د...

«مکالمه گرایی» بنیان نظریة نیماست که از آن به «روایت نمایشی» تعبیر می کند. اما اصطلاح مکالمه گرایی با نظریة منطق گفت وگویی میخاییل باختین مطرح می شود. او این اصطلاح را در برابر تک آوایی در ادبیات و هنر مطرح می کند؛ از نظر او شعر تک صدایی را نمایندگی می کند و نثر، به ویژه رمان، عرصة چندصدایی است. از این رو، رمان عالی ترین نوع بیان ادبی است. با بررسی نظریات نیما که اغلب در قالب نامه بیان می شود، ...

چکیده اصطلاح رعیت در منابع اسلامی در سه حوزه معنایی استفاده شده است: قدیم ترین و فراگیرترین کاربرد واژه رعیت به معنای زیر دستان حاکم شناخته و رایج بوده است. این معنای اصطلاحی بر اساس معنای لغوی «رعی» به معنای چوپانی و چراندن دام ها، ناظر به سنتی کهن است که بر اساس آن تصویر حاکم به مثابه چوپان مردم وجود داشته است. رعیت در این معنا محمل بحث ها و آموزه های بسیاری در ادبیات اسلامی به ویژه در سیاست ...

به علت نبود فرهنگ آواشناسی روسی به فارسی و همچنین کاربرد معادلهای مختلف در منابع گوناگون، گاه مشکلاتی برای دانشجویان زبان روسی پیش می آید. از این رو نیاز به یکسان سازی معادلهای موجود، و در صورت نبود اصطلاحات مناسب فارسی، نیاز به ساخت معادلهایی برای آنها براساس اصول علمی اصطلاح سازی کاملاً احساس می شود. هدف از تحقیق حاضر، یافتن بهترین معادل برای اصطلاحات پایه ای آواشناسی روسی در زبان فارسی است. ...