شاهان صفوی به دلیل وضعیت سیاسی ـ اجتماعی ایران و مقابله با قدرت امپراتوری عثمانی و ایجاد وحدت سیاسی ـ مذهبی و تقویت و مشروعیت بخشی به حکومت خود، اقدام به رسمیت دادن مذهب تشیّع نمودند و به زیارت به عنوان یکی از مراسم مهم تشیّع دوازده امامی، که تأثیر بسزایی در تقویت باورهای سیاسی ـ مذهبی مردم نسبت به سلسله صفویه داشت، توجه ویژه‏ای نشان دادند و به سفرهای زیارتی متعددی رفتند. در این مقاله، سعی شده اس...

حوزه فرهنگی و تمدنی ایران که مرزهای آن بسی از مرزهای واحد سیاسی کنونی فراتر است، در ابتدای قرن نوزدهم میلادی به صورت جدی تر با فرهنگ و تمدن نوین غربی (تجدد) رویارو شد. در اثر این رویارویی بخش های مختلف تمدن و فرهنگ ایرانی به درجات و در ابعاد مختلف از تجدد غربی تأثیر پذیرفت. بخشی از تاریخ جریان روشنفکری ایران همراه و همزاد سرگذشت جریان تجدد در عثمانی بوده است. لذا سخن گفتن درباره چگونگی آغاز و ...

قدرت­های استعماری به طرق مختلف دنبال منافع و اهداف خود در کشورهای ضعیف بودند. از آنجا که مسئله دین و مذهب به عنوان سدی محکم در مقابل اهداف بیگانگان قرار داشت؛ لذا شیوه فرقه سازی را در جهت تضعیف دولت­ها به کار بردند. آنان فرقه بابیت یکی از          شاخه­های فرقه شیخیه را توسط محمدعلی باب در ایران دوره قاجاریه به وجود آوردند. پس از مرگ محمدعلی، پیروان او مسبب شکل­گیری مشکلاتی در ایران می­شوند از ...

زنان به عنوان بخشی از جامعه، همواره از بُعد جامعه شناختی و تاریخی و به واسطه نقش آنان در خانواده و اجتماع و همچنین آزادی فردی، ثروت و مالکیت و روابط جنسی مورد مطالعه و توجه قرار گرفته اند. توجه به خاستگاه نژادی و اجتماعی زنان سبب شده که به خصوص در تاریخنگاری عثمانی و صفویه صرفاً به زنان خانواده سلطنتی و درباری پرداخته شود و تصویری از وضعیت عمومی آنان ارائه گردد. در هر دو حکومت صفویه و عثمانی، زنا...

این مقاله به صورت جداگانه و منسجم ( از میان مؤلفه‌های دیگر ناسیونالیسم چون دین و مذهب، سرزمین و تاریخ مشترک)، به موضوع "رابطه‌ی بین زبان و ناسیونالیسم" پرداخته است. این موضوع به‌گونه‌ای یادآور"نظریه‌ی قومیت زبانی" نیز هست که در زمان شکل‌گیری دولت‌-ملتهای اروپایی نقشی مهم در تشکیل این کشورها و بعضی از ملت‌های خاورمیانه ایفا کرد. با فروپاشی امپراتوری عثمانی نقش زبان در تشکیل هویت ملی این کشورها ...

شاهان صفوی به دلیل وضعیت سیاسی ـ اجتماعی ایران و مقابله با قدرت امپراتوری عثمانی و ایجاد وحدت سیاسی ـ مذهبی و تقویت و مشروعیت‌بخشی به حکومت خود، اقدام به رسمیت دادن مذهب تشیّع نمودند و به زیارت به عنوان یکی از مراسم مهم تشیّع دوازده امامی، که تأثیر بسزایی در تقویت باورهای سیاسی ـ مذهبی مردم نسبت به سلسلة صفویه داشت، توجه ویژه‏ای نشان دادند و به سفرهای زیارتی متعددی رفتند. در این مقاله، سعی شده اس...

اسلام که اساساً دینی شهرگراست و در شهر رشد و نمو یافته، خود موجد شهرهای جدید بوده یا باعث تغییر شکل شهرهای پیش از خود شده است. واضح است که گسترش اسلام در سرزمین های اسلامی به بارور شدن فرهنگ اسلامی منجر می شد و این فرهنگ ضمن اثرگذاری بر سرزمین های اسلامی از آنها تأثیر می گرفت. اندیشه ناب اسلام محمد(ص) و علی (ع) حکومت هایی که در دوره های مختلف زیر عنوان (امپراتوری اسلامی) پا په عرصه وجود نهادند، ...

این مقاله به بررسی چگونگی تحول معنایی مفهوم «ملت» در آغاز آشنایی ایرانیان با منظومۀ فکری تجدد می پردازد. «ملت» در متون و ادبیات سنتی به معنای «دین» و مذهب است، اما در آغاز آشنایی ایرانیان با تجدد، جایگزین مفهوم «nation» به معنای اصالت ارادۀ افراد خودآگاه دارای حقّ شد که اساساً مفهومی غیردینی و حتّی ضدّدینی است. مقاله نشان می دهد که سه عامل اصلی زمینه ساز این جایگزینی بوده اند: نخست رخدادهای سیاسی و...

حزب داشناکسیون (داشناکتسوتیون)، به همراه چند حزب ارمنی دیگر که همگی تب وتاب آزاد سازی ارامنه را داشتند، در سالهای پایانی دهه 1880(1297ق) بنیان گذاشته شد. با وجود تسلطی که این حزب، در مدت کمتر از ده سال، بر حیات سیاسی ارامنه به دست آورد، چندان عجیب نبود که در 28 می 1918 (16 شعبان1336ق) پس از اعلام استقلال ارمنستان، سکانداری این کشور را بر عهده گیرد. اجرای نقش سیاسی جدید برای داشناکسیون، نیازمند ...

چکیده: عراق همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه، بعد از دستیابی به استقلال در سال 1932، با مشکلاتی، مانند ناامنی و عدم ثبات سیاسی روبه رو بود، اما شاید حجم این مشکلات در عراق به دلیل اختلافات داخلی، نسبت به دیگر کشورها بسیار گسترده تر بود. زمانی که پس از جنگ جهانی اول، فرانسه و انگلستان مرزبندیهای جدیدی را در خاورمیانه تعیین کردند و امپراتوری عثمانی فروپاشید، منطقه ای که طی قرارداد سایکس پیکو...