امپراطوری بزرگ روم در سال 395 میلادی به دلیل مشکلات گوناگون سیاسی به دو بخش غربی و شرقی تقسیم گردید که بخش غربی آن در سال 476 میلادی از میان رفت و بخش شرقی آن که به امپراطوری بیزانس شهرت دارد تا نیمه سده پانزدهم میلادی پا برجا ماند و سرانجام در این زمان با حمله سپاه عثمانی از هم فروپاشید. گذشته از حمل? امپراطوری عثمانی که به مثابه مهمترین عامل فروپاشی امپراطوری بیزانس محسوب می گردد ، این امپر...

برخی از پژوهشگران، حکومت خوارزمشاهیان را در قامت یک امپراطوری می دانند و در همین چارچوب به عوامل شکست خوارزمشاهیان می پردازند. امپراطوری در مورد کشورهایی به کار برده می شود که دارای عناصر پهناوری قلمرو، قدرت نظامی و یک نظریه و قدرت فردی باشد درحالی که این عناصر با ویژگی های دولت خوارزمشاهیان مطابقت ندارد. این پژوهش در پاسخ به این سوال است که فراز و نشیب جغرافیای تاریخی دولت خوارزمشاهیان در طول ...

همزمان با آغاز زوال اقتدار سیاسی اقتصادی دولت عثمانی طی قرن نوزدهم، ظهور اولین نشانه های بیداری ملی در میان اقلیت های درون امپراطوری عثمانی که خواستار استقلال و خودمختاری بودند، دولتمردان نظام را با چالشی جدی و در عین حال جدید و بی سابقه مواجه ساخت.چگونه می توان تمامیت ارضی عثمانی را حفظ کرد و آن را از خطر تجزیه رهانید؟مهمترین و در عین حال اولین ایدئولوژی سیاسی که تلاش کرد به این سؤال پاسخ دهد ...

جهانی شدن از مناقشه برانگیزترین مباحث روابط بین الملل در 15 سال گذشته بوده است. ضمن اینکه چند سالی است صحبت از بازگشت مفهوم امپراطوری در ادبیات روابط بین الملل به گوش می رسد. در این مقاله، دو مفهوم مزبور، بستر زمانی، جایگاه نظری، پیامدهای متصور برای هر کدام و ارتباط این رابطه دو مفهوم به اختصار بررسی می شود. فرض بر آن است که جهانی شدن و امپراطوری سازی به عنوان دو مفهوم نظری روابط بین الملل نقاط...

همزمان با آغاز زوال اقتدار سیاسی اقتصادی دولت عثمانی طی قرن نوزدهم، ظهور اولین نشانه‌های بیداری ملی در میان اقلیت‌های درون امپراطوری عثمانی که خواستار استقلال و خودمختاری بودند، دولتمردان نظام را با چالشی جدی و در عین حال جدید و بی‌سابقه مواجه ساخت.چگونه می‌توان تمامیت ارضی عثمانی را حفظ کرد و آن را از خطر تجزیه رهانید؟مهمترین و در عین حال اولین ایدئولوژی سیاسی که تلاش کرد به این سؤال پاسخ دهد ...

قفقاز شمالی دارای موقعیت منحصر به فردی از جنبه ژئوپلتیکی و فرهنگی است و در بسیاری موارد تمدن و فرهنگ آن نقش تعیین کننده ای در جریانات اجتماعی منطقه ایفا می نماید. این منطقه از قدیم الایام منطقه برخورد و تماس فرهنگ ها و حتی در مواردی سد و مانعی بر سر ارتباط تمدن ها و امپراطوری های شمال مدیترانه آسیای غربی و اروپای شرقی بوده است. اهمیت استراتژیک و موقعیت برتر تجاری- بازرگانی آن از دیرهنگام موجب ب...

شاهنشاهی هخامنشیان بزرگترین شاهنشاهی بود که دنیای قدیم به خود دیده بود . این شاهنشاهی که به رهبری کوروش کبیر بنا نهاده شده و سپس توسط جانشینان او کمبوجیه و داریوش گسترش یافت از جانب شرق تا هند و از جانب غرب و جنوب غربی تا شمال آفریقا یعنی سرزمین مصر و لیبی و از شمال تا دریاچه اورال و از جنوب تا صحرای عربی گسترش یافت .این امپراطوری بیش از سی ملیت و اقوام را شامل می شد که مصر یکی از این سرزمینها ...

در سده نوزدهم میلادی, امپراطوری عثمانی به واسطه آشنایی با فرهنگ مغرب زمین و از طرف دیگر مواجهه با موانع ساختاری در درون جامعه خویش به انجام اصلاحاتی در ابعاد مختلف دامن زد. به دوره ای که این اصلاحات انجام گرفته است عصر تنظیمات اطلاق می شود. تنظیمات در اصل در 26 شعبان 1255 قمری برابر با سوم نوامبر 1839 میلادی با اعلان فرمان تنظیمات خیریه آغاز گردید. بدون تردید یکی از بازیگران تإثیرگذار اصلاحات ع...

دقت در چگونگی قدرت گیری و فروپاشی امپراطوری بزرگ سلجوقی یک نکته و مهم را آشکار می کند و آن اینکه، سیر حرکت سیاسی این امپراطوری از ابتدا تا فروپاشی یک حرکت دورانی است. توضیح سخن اینکه، سلجوقیان صحراگرد از ساختار قبیله ای و صحراگردی که مانع ایجاد یک امپراطوری قدرتمند می شد، با ایجاد سپاه ثابت و ساختار دیوانی منظم به یک حکومت قدرتمند تغییر رویّه دادند، اما با گسترده شدن وسعت امپراطوری و ناتوانی حکو...

تأسیس امپراتوری هخامنشیان به رهبری کوروش و استقرار و تداوم آن، در واقع، انتقال امپراتوری از بین‌النهرین به ایران و تحلیل امپراتوری‌های آشور، بابل و مصر در یک امپراتوری گسترده به رهبری پارسیان بود؛ این امپراتوری در ماهیت خود، از چارچوبی با ویژگی‌ها و مختصات زیر برخوردار بود: داشتن قلمرویی پهناور با جمعیت بسیار و متشکل از اقوام و ملل گوناگون، تسلط و چیرگی قوم/تیره فرمانروایی پارسی بر مردم زیردست ...