یکی از مسائل مهم دین‌پژوهی، مسئلۀ تنوع دینی است که امروزه اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش، دیدگاه کنت‌ول اسمیت، یکی از برجسته‌ترین دین‌پژوهان معاصر، دربارۀ مسئلۀ تنوع دینی بررسی شده است. این بررسی با استفاده از روش تحلیلی‌تبیینی و با مراجعه به آثار وی انجام شده است. به نظر اسمیت، دین‌پژوهی، بررسیِ معنای ظواهر دین در نظر باورمندان به آن، بررسی ایمان در قلب انسان‌ها و مطالعۀ اشخاص است، نه مطالعۀ دا...

هدف و زمینه: نوگرایان دینی، طیفی از روشنفکران اند که در پی تبیین فلسفی مولفه های مدرنیته و ربط و نسبت آن با اجزای سنت هستند. یکی از مسائل مطرح در این زمینه چالش های پیش روی تربیت دینی است. روش: ابتدا برخی پیش فرض های قابل نقد تربیت دینی که مرادف با شبه تربیت است، مورد بررسی و سپس با نظر به پیش فرض های مستتر در اندیشه نوگرایانه ابوزید با استفاده از قیاس عملی و الگوی فرانکنا استنتاج مربوطه صورت گ...

در دهه­های اخیر الگوهای سازمانی آموزش عالی بیش از گذشته توسعه یافته­اند. تنوع و تعدد در ساختارها و الگوهای سازمانی آموزش نشان دهنده گرایش  اجتماعی در حوزه  سیاست­ها، رویکردها، فرایندها و شیوه­های آموزش عالی است. در این فرایند، نهادهای آموزشی و علمی جدید شکل گرفته­اند و با گسترش سازمان­ها و شبکه­های آموزشی و علمی، انحصارگرایی دانشگاه  مدرن  در ارائه آموزش­های عالی به چالش افتاده است. میان رشته ا...

مسألة «حقّانیّت» ادیان و «نجات» پیروان آن سابقة بس طولانی دارد. امّا تدوین این بحث به قرن بیستم برمی‌گردد که توسّط جان هیک و شاگردان او پایه‌گذاری شد. در پاسخ به این مسأله رویکردهای مختلف پدید آمده که در این نوشتار به بررسی آنها ‌پرداخته می‌شود. کثرت‌انگاران معتقدند تمامی ادیان و مذاهبی که در جهان وجود دارند، می‏توانند انسان را به حقیقت و نجات برسانند و موجب سعادت و رستگاری او شوند، هر چند که این ا...

نگرش "تشکیکی کثرت‌گرایی دینی" بدیل مناسب انحصارگرایی و شمول‌گرایی دینی است. در این رویکرد باور برآن است که همه‌ی ادیان الهی به نحو تشکیکی از حقیقت بهره برده‌اند؛ و اگرچه راه نجات برای پیروان ادیان مختلف باز است، اما عالی‌ترین راه در اسلام تجلی یافته است. در رویکرد کثرت‌گرایی تشکیکی، با تأکیدبر اصل احترام به اعتقادات دیگر ادیان و پذیرش حق بهره‌مندی آنان از حقیقت دینی، امکان صلح و همزیستی دینی فر...

این مقاله به صورت تحلیلی- توصیفی با روش کتابخانه‌ای در حوزه علوم قرآن و حدیث انجام گرفته است و در پی بیان نظریه‌ای جدید است که میان اختلاف دیدگاه‌ها در مورد نسبت ادیان، داوری نماید.  قرآن، به کلمه مساوی (کلمه سواء) دعوت می‌کند. این کلمه مساوی «اسلام» است، اما اسلام نه به معنای ظاهری، بلکه به معنای تسلیم و پرستش بی‌شریک خدا. به شرط آن‌که این حرکت تحت هیمنه و شهادت رسول خاتم(ص) و امت وسط او باشد....

  شاخص‌های متعددی برای تعیین میزان اجتماع‌پذیری گونه‌ها به جوامع گیاهی طبقه‌بندی‌شده به‌منظور تعیین گونه‌های معرف وجود دارد. در پژوهش پیش‌رو با معرفی 11 شاخص اجتماع‌پذیری گونه- گروه، کیفیت آنها براساس داده‌های پوشش گیاهی 168 رولوه از جوامع گیاهی شمشاد هیرکانی (Buxus hyrcana Pojark.) با توسعه مدل TFVI و بهره‌گیری از چهار معیار عددی مجموع مقادیر اجتماع‌پذیری مثبت، شاخص تمایزی، شاخص انحصارگرایی و ...

قالی‌شویان به عنوان یکی از نمونه‌های شناخته شدۀ گونه نمایشگری‌های کاروانی ایرانی، در بنیان خود بیانگر موقعیت ویژه‌ای از نسبت مخاطب و اجراگر در فرایند کنش آیینی است که در بیشتر کاروان‌های نمایشی عمومیت دارد. در این نمونۀ شاخص از کاروان‌های نمایشی، نسبت متقابل اجراگر و مخاطب بر مبنای حالت مشارکتی، بهعنوان یکی از سه حالت اصلی هرگونه فعالیت نمایشی، شکل گرفته است. وضعیت کلی اجرا در این گونۀ نمایشی ب...

هدف: هدف این پژوهش، نیازسنجی رئوس مطالب برنامۀ درسی دوره‌های تکمیلی علوم انسانی اسلامی برای فراهم آوردن زمینۀ بهبود و تقویت نظریه‌پردازی در اعضای هیئت علمی علوم انسانی بر اساس مبانی دینی بوده است. روش: این پژوهش از نیازسنجی با رویکرد کیفی و از ابزار مصاحبه و نمونه‌گیری گلوله برفی بهره‌مند شده است. داده‌ها به منظور شناسایی رویکرد آگاهان کلیدی به علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی و تعیین رئوس مطال...

بنابر باور غالب، شکل‌گیری و ثمر بخشی گفت‌وگوی ادیان بیش از هر چیز مبتنی بر گشودگی نسبت به دین دیگر و به رسمیت شناختن «دیگریِ دینی» است، به گونه‌ای که باید پذیرفت دین دیگر هم واجد بهره و نصیبی از حقیقت است و متدینان به آن نیز که اینک طرف گفت‌وگو قرار گرفته‌اند واجد حظی از نجات و رستگاری‌ هستند. اما پرسش مهم این است که بر پایه کدام بستر الهیاتی می‌توان تکثر دینی را ارج نهاد و چنین سهمی از حقیقت و ...