باوجود جریان ضدشیعی اموی، در منطقه اندلس شیعیان حضور نِسبی، به‌ویژه در بین بربرهای ساکن این منطقه داشته‌اند. در منابع تاریخی نام برخی از محدثان، به‌عنوان فردی شیعی ذکر شده است؛ ازجمله آن‌ها می­توان به حنش‌بن‌صنعانی و محمدبن‌حیون اشاره کرد. در بین منابع روایی امامیه نیز، معاویه‌بن‌صالح و محمدبن‌وضاح به‌عنوان راویانی اندلسی ذکر شده­اند؛ اما، روایتی از آن‌ها در کتب روایی امامیه نیامده است. بررسی من...

چکیده: موشّح، نوع خاصی از شعر است که در قرن سوم هجری در اندلس(اسپانیای کنونی) به وجود آمد و در پیدایش اوّلین سراینده، اندلسی بودن و حتی در تعریف آن مباحث فراوانی وجود دارد. بسیاری از محقّقین دربارة علّت پیدایش موشّح، اظهار بی‌اطلاعی می‌کنند. با این وجود، امور زیر را در کتاب‌های قدیم و جدید عامل پیدایش آن دانسته‌اند؛ آواز اسپانیای قدیم، اشعار ملّی و عامی، اشعار تروبادورها (troubadours)، وجود مسمّط، مخ...

در دوران حضور مسلمانان در اندلس، مستعربان یا مسیحیان عرب زبانبا هجمه به اصول اعتقادی اسلام، دست به ردیه نویسی و تألیف رسائلیجدلی بر ضد اسلام به زبان عربی زدند. ادبیات جدلی پدید آمده به دستایشان، بر روند ترجمة آثار اعتقادی مسلمانان، خاصه قرآن به زبان لاتینی، ونیز سنت ردیه نویسی در غرب اروپا تأثیری بسزا نهاد. نوشتار حاضر بهتکوین ادبیات جدلی در اندلس و آثار مختلف آن می پردازد.

در واپسین سال های سده نخست هجری، مقارن با دهه اول سده هشتم میلادی، دروازه های اندلس به وسیله فاتحان مسلمان گشوده شد و این سرزمین در مدت هشت قرن حکومت مسلمانان به مکانی برای شکوفایی تمدن اسلامی تبدیل شد. تمدن اسلامی که با مهیا کردن شرایط لازم برای هم زیستی مسالمت آمیز ملت های مختلف و تساهل و تسامح فکری، ظرف تجمیع تمدن های ایرانی، هندی و رومی گردیده بود، اکنون به سرزمینی جدید با مختصات خاصی وارده...

در نقد ادبی امروز دو اصطلاح تصویر و تصویرپردازی، حضور چشمگیری دارد. رکن اصلی زیبایی یک اثر ادبی، تصویر است و هر اندازه تصاویر پویاتر باشد، متن ادبی ارزشمندتر می­شود. شعر شعرای اندلس از نظر مقام ادبی، از جایگاه والایی برخوردار و سرشار از تصاویر ادبی زنده و متحرک است. آنان با استفاده از صور خیال، آنچنان تصاویر زنده و پویایی خلق کرده­اند که خوانندگان را شیفتة خود می­گرداند. با بررسی اشعار شعرای ان...

خلفای اموی - اندلس- عبدالرحمن سوم الناصر -اقدامات سیاسی - اقدامات فرهنگی

سرزمین مغرب اسلامی و اندلس از سرزمین‌های قدیمی و سنتی جهان اسلام و جزء لاینفک تاریخی آن محسوب است. شمال آفریقا سرزمینی وسیع و بسیار حادثه‌خیز بود؛ چرا که به‌خاطر وسعت و بافت جغرافیایی و همچنین دوری نسبی از حوزه مرکزی و شرق اسلامی، مکرر پذیرای جریان‌های متعدد موافقان و مخالفان سیاسی و مذهبی وضع موجود بود. خوارج، اسماعیلیان و علویان با همراه‌کردن ساکنان بومی بربر و قبایل آن سامان، تأثیرات و تحولا...

اندلس به عنوان غربی ترین منطقه از سرزمین های اسلامی از جایگاه و اهمیت ویژه ای نزد مسلمانان برخوردار بوده و همانند دیگر مناطق مورد توجه گروه ها و فرقه های مختلف از جمله شیعیان قرار داشت، اما به دلیل سلطه امویان بر آنجا و دشمنی آنان با علویان و جریان های منسوب به آنها و نیز گسترش مذهب مالکی، اندیشه های شیعی با سرکوب شدید مواجهه شده و اجازه ظهور و بروز نمی یافتند. در چنین فضایی دانشمندان هم یا به ...

«بلاط الشهداء» نام جنگی است که در سال 114 قمری / 732 میلادی در نزدیکی کوه‏های پیرنه، میان دو شهر تور و پواتیه بین مسلمانان، به رهبری عبدالرحمن غافقی، و مسیحیان، به رهبری شارل مارتل، رخ داده است که سرانجام این جنگ به کشته شدن عبدالرحمن غافقی انجامید. بعد از این شکست هرگونه لشکرکشی مسلمانان به غرب با شکست مواجه شد و وحدت مسلمانان در اندلس خدشه‏دار گردید و حاکمیت مسلمانان در اندلس روبه ضعف نهاد.

هدف این مقاله، پژوهش درباره شعر رثای امام حسین (ع)  و ویژگی های آن در دوره اندلس می­باشد. در این پژوهش با روش ارائه شواهد شعری مختلف از شاعران رثای عاشورا در اندلس، به بررسی و تحلیل این اشعار می­پردازیم. شعر رثای امام در اندلس، نمایانگر عشق و دوستی مردم آن دیار مخصوصاً شاعران و ادیبان آن به خاندان اهل بیت است. ساختارها و مضامین این اشعار جنبه تقلید و اقتباس از شاعران مشرق زمین را دارد؛ ولی شاعرا...