ساختار فهم اندیشه سیاسی اسلام دکتر ابراهیم برزگر تاریخ دریافت: 28/07/1389 تاریخ پذیرش: 12/09/1389 چکیده چگونه می‏توانیم فهم بهتری از محتوای اندیشه سیاسی اسلام یا مسلمین در گذشته یا حال داشته باشیم و به توضیح بهتری از این اندیشه‏های سیاسی دست یابیم؟ نظریه‏سازی می‏تواند با سؤالی دربارۀ مطلب و چیزهایی که می‏خواهیم بهتر بفهمیم آغاز شود. این مقاله به بهره‏گیری از آموزه‏های بین‏الأذهانی...

یافته این نوشتار آن است که برای فهم اندیشه امام خمینی باید به دنبال شناخت سرمشق های امام یا به تعبیر دیگر شخصیت هایی بود که امام آمال خود را در اندیشه و رفتار آنان متجلی می دید. یکی از بارزترین این شخصیت ها، آیة الله مدرس است که به موارد قابل مقایسه زیادی در این دو شخصیت می توان رسید. با توجه به تقدم زمانی مدرس می توان شواهدی دال بر تأثیرپذیری امام از ایشان دست یافت. به نظر می رسد یافته این مقا...

در این پژوهش با توجه به اهمیت عدالت در اسلام، این پرسش مطرح می شود که مفهوم  عدالت در اندیشه سیاسی اسلام چیست و شاخصه های آن کدامند؟  و با چه راهبرهایی می توان عدالت سیاسی را متحقق ساخت؟ با توجه به اینکه مفهوم عدالت با مفهوم حق پیوند تنگاتنگی دارد در این پژوهش با روشی تفسیری - تحلیلی تلاش شده تا براساس مفهوم حق، مفهوم عدالت سیاسی را شاخص سازی کند. براساس یافته های این مقاله اگر ذی حقان را در عر...

یافته این نوشتار آن است که برای فهم اندیشه امام خمینی باید به دنبال شناخت سرمشق های امام یا به تعبیر دیگر شخصیت هایی بود که امام آمال خود را در اندیشه و رفتار آنان متجلی می دید. یکی از بارزترین این شخصیت ها، آیه الله مدرس است که به موارد قابل مقایسه زیادی در این دو شخصیت می توان رسید. با توجه به تقدم زمانی مدرس می توان شواهدی دال بر تأثیرپذیری امام از ایشان دست یافت. به نظر می رسد یافته این مقا...

در سالهای اخیر اندیشه متفکران سرمایه اجتماعی در ادبیات توسعه و جامعه شناسی توجه بسیاری را به خود معطوف کرده است. محتوای اصلی این اندیشه شبکه های اجتماع مدنی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و انواع مختلفی از روابط اجتماعی است. از طرف دیگر کلیت اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)«حکومت اسلامی به ولایت و زعامت فقها» هنجارهایی همچون؛ آزادی ها در چهارچوب قوانین و شرع، عدالت در تمامی جنبه های...

اندیشه سیاسی کلاسیک مبتنی بر این پیشفرض بنیانی است که اخلاقیات سیاسی تابعی از ترجیحات، احساسات و آمال فردی یا جمعی نیست و می توان قضاوتهای این حوزه را به نحو معقولی تبیین و توجیه کرد. نظریه معرفت شناختی پوزیتیویسم منطقی منکر این پیشفرض بنیانی بود و پیوند این معرفت شناسی با اندیشه سیاسی سنتی منجر به تعطیل و احتضار اندیشه سیاسی گردید. اما بعدها، اصل تحقیق پذیری که به عنوان یک قاعده معرفت شناختیِ ص...

چکیده: از آن جایی که اندیشه سیاسی به عنوان یک دانش تلقی می شود هر پژوهشی در این رابطه مستلزم تأمل در بنیان های معرفتی ایجاد کننده آن دانش است. اندیشه سیاسی اهل سنت نیز که در درون فرهنگ اسلامی حول نظام خلافت و سلطنت شکل گرفت، شالوده های معرفتی خود را از احتکاک (نزاع یا برخورد) نص با واقعیات تاریخی و اجتماعی کسب کرد و ادبیات سیاسی آن در قالب دو سنخ از نوشته ها تحت عنوان کتب «نصیحه الملوک» و «الا...

در اندیشه حکمت متعالیه دو اصل کلی می توان یافت که بر نگرش امام خمینی نیز موثر بوده، این دو اصل عبارتند از : 1- اصل کل گرایی توحیدی (هستی شناسی) 2- حرکت جوهری (انسان شناسی). بر اساس این دو اصل، همه چیز توحیدی است و توحید است که پدیده های عالم را به هم ربط می دهد. از سوی دیگر، از منظر تحول گرای حکمت متعالیه، جوهر انسان دائماً در تحول و سیلان است و طی مراحل گوناگون به مرحله ی الهی می رسد. انسان کام...

پیدایش دولت صفوی یکی از مهمترین رویدادهای سیاسی و مذهبی تاریخ ایران محسوب می شود، با ظهور این دولت مبارزات پنهان و آشکار شیعیان ایران در برابر خلفای بنی امیه و بنی عباس و حکومتهای همسوی آنها در دوران بعد از اسلام سرانجام به تکوین یک حکومت شیعی مستقر و بادوام منتهی شد و شاه اسماعیل بنیانگذار سلسله صفوی با اعلام رسمیت مذهب شیعه به اعاده استقلال و حاکمیت ایران زیرلوای این مذهب توفیق یافت . با تشکی...

اندیشه سیاسی اهل سنت بر اساس واقعیت های عینی و تحولات تاریخی شکل گرفته و نسبت به آنها متاخر بوده است و همیشه با توجه به شرایط و زمینه های متفاوت بیرونی و واقعیتهای تاریخی در دوره های مختلف تاریخی تحول و تطور یافته است. در این منظر می توان گفت اندیشه سیاسی اهل سنت تاریخمند است و در این تاریخمندی علت وجودی می یابد به این معنا که اگر دهه اول تاریخ اسلام حذف شود، کلیت اندیشه سیاسی اهل سنت حذف می گر...