کانت در اواخر عمر خود سوال «انسان چیست» را بر سوالات اصلی فلسفی خود افزود و پاسخ این پرسش را جواب­گوی دیگر سوالات دانست. اما پاسخ کانت به این سوال چیست؟ ویلسون در اثری با عنوان انسان­شناسی پراگماتیکی کانت می­کوشد تا با کاوشی در آثار غیرانتقادی او چون انسان­شناسی، دین در محدوده عقل تنها و تعلیم و تربیت، که آنها را«فلسفه تجربه» کانت می­نامد،  پاسخ او به این پرسش را بیاب...

کاوش در باب فطرت و نقش عقل و خرد به‌عنوان کانون این قلمرو در مکاتب گوناگون، ابعاد مختلفی دارد. از بررسی این ابعاد گوناگون چنین برمی‌آید که فطریات مربوط به حوزۀ ادراک و شناخت، اصول و مبادی شناخت و تفکر بشر را تشکیل می‌دهد و موجب تمایز فطرت از طبیعت و غریزه می‌شود، تفاوتی که از سنخ اختلاف تشکیکی و ناشی از تفاوت در مراتب وجودی موجودات است. هرگونه تردید در این اصول و مبادی تفکر، بنای معرفت بشری را ...

بررسی تطبیقی خرد در «شاهنامه» و «الأدب‌الصغیر ‌و الأدب‌الکبیر» حسین تک‌تبار فیروزجائی* علی شمس‌اللهی چکیده حکیمان ایران باستان به اندرزهای اخلاقی و مضامینی چون خوش‌اخلاقی، سیاست، زهد، دوستی و بخصوص خرد و‌خردورزی گرایش شدیدی داشتهاند. این اندرزها و مضامین از راه ترجمۀ متونِ پهلوی به عربی به ادبیات عرب راه‌یافت و استقبال مردمان عرب از فرهنگ ایران زمین را درپی‌داشت که اعتراف محققان و اندیشمندان عر...

آیات جهاد از مسائل بحث برانگیزی است که به‌ویژه در سده اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. آیات جهاد را می‌توان به آیات مطلق، مقید و صلح و احسان تقسیم کرد. در سده اخیر برخی از محققان معاصر به تبع مفسران سلف، آیات مطلق را کانون توجه خود قرار داده و در مورد سایر آیات، اقوالی چون نسخ را پذیرا شده و در نتیجه «جهاد برای محو کفر و تغییر عقیده» را لازم شمرده‌اند. در عصر حاضر، جهاد برای تحمیل عقیده، ج...

دورۀ قاجار دوره‌ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه‌سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه‌سرایی روی آوردند. آموزه‌های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می‌توان به دو موضوع کلی تقسیم کرد: یکی شعر آیینی که بیشتر در ذکر مناقب پیامبر اسلام(ص) و ائمۀ شیعه(ع) است، ...

چکیده طرح گفتمان ایجابی در حوزة مطالعات امنیتی به اصلاح دیدگاه‌های امنیتی و ارتقای آن‌ها منجر شد. به‌گونه‌ای‌که ارزیابی امنیتی را، از تهدیدشناسی صرف پدیده‌ها، به فعالیتی‌ جامع و مشتمل بر شناسایی «فرصت‌ها و تهدیدها» تبدیل کرد که برای طراحی راهبردهای امنیتی به‌مراتب مناسب‌تر و مؤثرترند. نویسنده، در نوشتار حاضر با پرسش از «ارزیابی امنیتی غرب»، مجموعة تهدیدهای ناشی از عملکرد غرب درقبال جمهوری اسلا...

خلاصهسابقه و هدف: «مرگ ترحم آمیز» عبارت است از: «پایان دادن به زندگی فردی به درخواست خودش و به دست دیگری که با نیت رهایی او از درد و رنج طاقت فرسا یا یک بیماری لاعلاج صورت می گیرد. برخی اندیشمندان معتقدند وقتی قاتل به واسطه انگیزه ای مبتنی بر ترحم دست به فعلی می زند که انسان معسر (دارای درد شدید) جان می دهد و بیش از پیش زجر نمی کشد، در این وضعیت نه تنها قاتل با عمل خود کار غیر انسانی انجام نداد...

خانواده برطرف کننده نیاز اجتماعی و تکاملی و بستر بهبود وضعیت بشر است و در نظر قرآن اساس آن بر دوستی و محبت و حقوق برابر شوهر و همسر بنا شده است. نگارنده بر آن است که چون انسان موجود اجتماعی است و فرآیند تکامل آن نیز در گرو خانواده می باشد، نیاز به تشکیل خانواده دارد، چنان که نوزاد انسان بیش از هر موجود دیگر نه تنها از رهگذر تأمین نیازهای جسمی که در بعد روحی و روانی و شخصیتی وابسته به پدر و مادر...

تنها زمانی می توان وضعیت حقوقی زنان «نظام حقوق زن در اسلام» و نظریه های «حقوق فمینیستی» را به داوری گذاشت که ملاک صحیحی برای ارزیابی وجود داشته باشد. تک تک گزاره های حقوقی مربوط به زنان در نظام حقوقی اسلام یا نظریه پردازی های فمینیستی، نمودی از مبانی معرفت شناختی، انسان شناختی، مبدأ و هدف شناختی و ارزش شناختی است. قضاوت در مورد فراتری و فروتری، ظالمانه یا عادلانه بودن این گزاره ها مبتنی بر ارزی...

فناوری و زیست ـ فناوری های نوین، امکان اهدای گامت و جنین را به زوجین نابارور فراهم آورده است. در نتیجه، یکی از پرسش های مهمی که رخ نموده این است: آیا کودکِ حاصل از اهدای یاد شده، حقی بر شناختن پدر و مادر بیولوژیک خود دارد؟ برای پاسخ گفتن به این پرسش، ابتدا باید معنای حق را مشخص ساخت. چهار معنای حق ـ ادعا، حق ـ آزادی، حق ـ قدرت و حق ـ مصونیت برای حق برشمرده اند. دو معنای ادعا و آزادی، به ترتیب به...