در پژوهش حاضر ، آثار بهرام بیضایی اعم از نمایشنامه ، فیلمنامه ، فیلم و پژوهش ها ، با رویکرد تاریخ گرایی نوین مورد بررسی قرار گرفته اند . چارچوب نظری بررسی تاریخ گرایی نوین بر اساس نظریات میشل فوکو بنا نهاده شده است . طبق این چارچوب نظری ، نو تاریخ گرایان متون ادبی را در انواع مختلف گفتمان هایی که استقرار یافته اند و به خاطر نقشی که در گردش قدرت دارند قرائت می کنند . تأکید این پژوهش در تحلیل مبا...

با بررسی ادبیات داستانی ایران، از دهة سوم سدة حاضر تا انقلاب اسلامی، متوجه نقاط اشتراکی، آشکار یا در لفافة معنا، میان آثار نویسندگان گوناگون می شویم. در آثار این نویسندگان، از چپ های تندرو با ریشه های روستایی و شهرستانی تا لیبرال های اشراف زادة تهران و دیگر شهرهای بزرگ، و از ملی گراهای دو آتشة ضد عرب تا هویت گراهای دینی، نوعی دلسوزی و در عین حال تقدس قایل شدن برای توده ها و در کنار آن تحقیر و ب...

چکیده در چند دهه گذشته در چارچوب سنت انتقادی، گفتمان غالب غرب و روایت سازی های کلان آن در مورد تفاوت های انسانی (نژاد، قوم، ملیت و جنسیت) بخصوص فرهنگ، مذهب و تاریخ اسلام و مسلمانان و تصویر منفی از زن مسلمان از مقوله های پراهمیتی بوده که مورد بررسی و نقد و بازبینی اندیشمندان قرار گرفته است. این رساله در صدد است با الهام از آثار متفکرانی چون ادوارد سعید، که بر آن است صورتبندی های استدلالی آثار ف...

سوژه‌های انسانی، فانتزی‌هایی را برای خود می‌سازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. این فانتزی‌ها در روایت فیلم‌های سینمایی بازتولید می‌شوند. علاوه بر این آپاراتوس سینما از طریق ایدئولوژی مخاطب را به روایت فیلم می‏دوزد. هدف مقاله‏ی حاضر آن است که فانتزی و ایدئولوژی موجود در روایت فیلم آقای هالو را تفسیر کند. بدین منظور چارچوب مفهومی‌ای ملهم از نظریه‌های «ژاک لکان» درباره فانتز...

زمینه و هدف: امروزه نحوه تدریس و تعاملات مدرسان در حوزه یاددهی – یادگیری اهمیت به سزایی پیدا کرده است. لذا، بررسی عوامل تخصصی تأثیر گذار در حوزه تدریس و رویکردهای انتخابی آنان در امر آموزش حائز اهمیت است. در واقع می‌توان نوع ایدئولوژی برنامه درسی و فلسفه‌ی آموزشی افراد را به مثابه‌ی عنصری حساس و نقش آفرین در حوزه آموزش و تدریس قلمداد نمود. از این‌رو مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه ایدئولوژی برنا...

مقایسه‌ی نقش ایدئولوژی در فرایند جنبش انقلابی ایران و نیکاراگوئه مسأله مرکزی این نوشته است. در این راستا استدلال می‌کند ایندو انقلاب گونه جدیدی از انقلابات را معرفی کردند که منجر به تجدید نظر در نظریات انقلاب شدند. تا جایی که نقش ایدئولوژی در این انقلابات باعث جلب توجه متفکران این حوزه به عناصر فرهنگی در تبیین انقلاب بوده است. روش مقاله مقایسه‌ای-تطبیقی است و اطلاعات آن از داده‌های تحلیلی-نظری ...

این پژوهش با عنوان «ایدئولوژی و فرم در سینمای ایران» در نظر دارد به رابطه متقابل ایدئولوژی و فرم در آثار سینمایی بپردازد و از مقدمه، سه فصل و موخره تشکیل شده است. درمقدمه این پژوهش به انگیزه استفاده از دو مفهوم «ایدئولوژی و فرم»، ضرورت بهره گیری از نقد مارکسیسم و رویکرد نئوفرمالیسم و روابط بین فصل ها پرداخته شده است. فصل اول با عنوان «نقد مارکسیسم و ایدئولوژی» به ترسیم نظریات بنیان گذاران و ...

استعاره مقوله و ساختی زبانی است. گزینش و نوع کاربست استعاره‌ها در ایده‌پردازی و تبیین آن بسیار اهمیت دارد. پس استعاره‌ها لزوماً نشان‌دهندة ایدئولوژی و غرض فکری شاعر و نویسنده است. از آنجا که ایدئولوژی موجب تولید استعاره‌ها می‌شود. بنابراین، رابطه‌ای درپیوسته و معنادار بین استعاره‌ها و ایدئولوژی وجود دارد. این جستار، بر اساس همین رویکرد، حکایت «جدال سعدی با مدعی» را که یکی از حکایت‌های بلند باب ه...

ایدئولوژی تضاد در عرصه سیاسی معتقد به تفاوت ذاتی بین «خود» و «دیگران» و برتری مطلق و بدون قید و شرط «خود» است. پس از مروری گذرا بر چند گونه از این ایدئولوژی در غرب در چند سده اخیر، این نوشته به بررسی ایدئولوژی تضاد بین اسلام و غرب و روند طرح آن در دنیای کنونی می‌پردازد. در ادامه با نگاهی گذرا به نظرات ادوارد سعید در این زمینه، دو نمونه رایج از این تفکر، یکی از غرب و دیگری از شرق مورد بررسی قرا...

امروزه، سبک­شناسی فارسی به وضعیت رکودی- پژوهش­های منفردی که اغلب سبک را جدا از بافت موقعیتی متن بررسی می کنند- دچار شده که خروج از آن ضروری است. راه حلی که در این مقاله پیشنهاد می شود، معرفی شاخه­های جدید سبک­شناسی و بازیابی ابزارهای مناسبی جهت تجزیه و تحلیل متون فارسی است. به منظور برداشتن یکی از گام­های نخست در این زمینه، مقالة حاضر به معرفی سبک شناسی انتقادی می­پردازد و در معرفی این شاخه از ...