رمانتیسم جنبشی ادبی است که در اواخر قرن هیجدهم از انگلستان آغاز شد و اوایل قرن نوزدهم زمانی که به اغلب کشورهای اروپایی، اروپای شرقی و حتی روسیه گسترش یافت به شکل یک مکتب ادبی ظهور کرد. این مکتب تأثیر خود را در حوزه های مختلف ادبیات و در نقاط مختلف جهان بر جای گذاشت. آشنایی شعرا و نویسندگان ایران با ادبیات غرب سبب نفوذ مکتب رمانتیسم به ادبیات ایران گردید و آثار آن از اوایل دوران مشروطه در متون ا...

شعر دورۀ قاجار با آن­که پایبند به سنت­های ادبی است، چنان‌که معمول است همین پایبندی سبب خرده­گیری شده است. باید دانست در کنار همین دلبستگی­ها، خلاقیت هنری نیز در نزد شاعران این دوره نمود پیدا کرده است. قاآنی به عنوان یکی از شاعران صاحب سبک در مکتب بازگشت در ساختار جلوه­هایی از زیباشناسی را ارائه داده است که می­تواند به عنوان معیار­ی استوار از شاعری زمانۀ خود به شمار آید. شاعری که به «چگونگی» سرو...

ادبیات آرمان‌شهری از حیث محتوا، دربرگیرندۀ آرزوی تحقق جهانی با شرایط بهتر و آرمانی (آرمان‌شهر) یا حاوی تصور جهانی مطلوب و در عین حال انتزاعی (ناکجا‌‌آباد) است. این نوعِ ادبی، بر مبنای انگیزۀ اصلی واحدی که نوستالژی و آرزوی بازگشت به خاستگاهی ازلی است، و با توجه به پارادایم‌های فکری شکل‌دهنده به آن‌ها، ساخت‌های مشخصی را شکل داده‌است. در خاستگاه‌‌شناسی و تحلیل کیفی نوع ادبیات آرمان‌شهری. احساس نوست...

داستان یوسف و زلیخا یکی  داستان‏هایی است که از قرآن مجید به ادبیات فارسی راه یافته و تاکنون دست‏مایةکار تعداد زیادی از شاعران قرار گرفته است. "میرزا معصوم کوزه کنانی"، متخلص به خاوری تبریزی، از شاعرانی است که در منظومه‏ای جداگانه به این داستان پرداخته است. نگارندگان پس از تصحیح نسخه‏‏ای از این منظومه جهت شناساندن هرچه بیشتر هنر این شاعر پارسی‏گوی، به بررسی سبک‏شناسانه این اثر در سه سطح: زبانی، ...

نظیری نیشابوری از شاعران پیش‌گام سبک هندی است. شعر نظیری نشانه‌هایی از سبک‌های پیشین به‌ویژه عراقی را در خود دارد. او در میان شاعران سبک عراقی، به شعر سعدی و حافظ، بیشتر از دیگر شاعران توجه داشته است. البته میزان تأثیر‌پذیری شعر نظیری از غزل‌های حافظ با هیچ شاعر دیگر قابل‌ مقایسه نیست، زیرا نظیری سعی داشته در تمام وجوه شعر خود را به شعر حافظ نزدیک کند، ازجمله واژگان و ترکیبات، موسیقی بیرونی و ک...

هر چند تاکنون کتب و مقالات بسیاری درباره سبک هندی و دوره بازگشت به تحریر در آمده است، هنوز این دو دوره در بسیاری از زمینه ها و ابعاد، ناشناخته اند و میزان آثار مربوط به این دو دوره، با دیگر سبک ها و ادوار شعر فارسی قابل مقایسه نیست. در این پژوهش برآنیم تا با بازکاوی دقیق و عمیق سبک هندی و دوره بازگشت، علل و عوامل تحول شعر از سبک هندی به دوره بازگشت را به شیوه ای علمی، تبیین و روشن کنیم. به هم...

کتاب سفینه قهرمانیه مقتلی است به نثر مسجع آمیخته به نظم، ازآثار دورهء قاجار نوشتهء قهرمان خان قهری ملایری (م 1372ه ق) که هم نویسنده و هم اثر او- که به گونهء مجالس و به نثر فنی و موزون است- به علل گوناگون ناشناخته مانده است. در این کتاب حادثهء شگرف و بی نظیر قیام خونین امام حسین (ع) و حرکت آن امام همام از مدینه به طرف کوفه و وقایع روز عاشورای شصت و یک هجری به تفصیل و باکلامی حزین و استوار بیان ش...

رمانتیسم جنبشی ادبی است که در اواخر قرن هیجدهم از انگلستان آغاز شد و اوایل  قرن نوزدهم زمانی که به اغلب کشورهای اروپایی، اروپای شرقی و حتی روسیه گسترش یافت به شکل یک مکتب ادبی ظهور کرد. این مکتب تأثیر خود را در حوزه‌های مختلف ادبیات و در نقاط مختلف جهان بر جای گذاشت. آشنایی شعرا و نویسندگان ایران با ادبیات غرب سبب نفوذ مکتب رمانتیسم به ادبیات ایران گردید و آثار آن از اوایل دوران مشروطه در متون...