دانشمندان مسلمان در فرق مختلف با گرایشهای گوناگون فکری درباره متشابهات قران سخن گفته و در این موضوع دچار اختلافات بسیار شده اند ملاصدرای شیرازی با رویکردی روش شناسانه این دانشمندان را از حیث آرایی که درباره متشابهات قران اخذ کرده اند به چهار دسته تقسیم می کند 1- اهل ظواهر 2- اهل تاویل 3- دسته ای که ترکیبی از اهل ظاهر و اهل تاویلند 4- اهل جمع میان ظاهر و باطن او ضمن بررسی و نقد آرای سه دسته نخست...

چکیده مسئله باطن قرآن و همچنین ظاهرآن، مربوط به حوزه فهم و تفسیر است. ضرورت بحث درباره باطن قرآن آنگاه روشن می‌شود که با فراگیری اصول و قواعد راه‌یابی به بطون قرآن جدیدی در تفسیر برای مفسر باز می‌گشاید و با تبین ملاکات بطن‌یابی مفسر را از تفسیر به رای باز می‌دارد. در مورد چیستی باطن قرآن دیدگاه­های مختلفی وجود دارد در برخی از این دیدگاه­ها  باطن روح و حقیقت الفاظ است. در برخی دیگر  باطن قرآن، ت...

در نظریه­ی وحدت متعالی ادیان، تمایز ظاهر و باطن دین تمایزی اساسی به­ شمار می­آید که هم با نگرش مابعدالطبیعی به مراتب هستی و تمایز مطلق و نسبی پیوند دارد و هم با تمایز معرفت­شناختی شریعت و طریقت و نیز با تمایز سنخ­شناختی اهل ظاهر و اهل باطن گره خورده است. شوان در بینش و نگرشی مابعدالطبیعی با تأکید بر منشأ الاهی دین و تمایزنهادن میان ظاهر و باطن دین و با توجه به تکثر و تنوع افراد و رعایت حاشیه­ی ...

اهمیّت بحث باطن قرآن از آن جهت است که اوّلاً بخشی از معانی و معارف قرآن مربوط به باطن آیات است و ثانیاً جاودانگی قرآن ارتباط وثیقی با باطن قرآن دارد. موضوع باطن قرآن، از زوایای مختلفی قابل بررسی است، امّا اوّلین گام در این حیطه، شناخت چیستی باطن قرآن است که این امر، نه تنها در شناخت گستره و مراتب بطون قرآن مؤثّر است، بلکه در آگاه شدن به روش صحیح تفسیر قرآن و برخورد صحیح با روایات تفسیری، نقش مهمّی را ا...

بررسی معنای »ظهر« و »بطن« و چگونگی استفاده از »ظاهر« و »باطن« قرآن است. روایاتی که آیات قرآن را دارای ظاهر و باطن می خواند در متون روایی و تفسیری شیعه و اهل سنت وجود دارد. اصطلاح ظهر و بطن در روایات، معانی گوناگونی یافته است. شماری از روایات ظهر قرآن را همان امر و نهی و احکام حلال و حرام معرفی می کند و باطن قرآن را فهم می خواند. تعدادی دیگر »ظهر« را »تنزیل« قرآن و »بطن« را »تأویل« قرآن می شناسا...

اهمیّت بحث باطن قرآن از آن جهت است که اوّلاً بخشی از معانی و معارف قرآن مربوط به باطن آیات است و ثانیاً جاودانگی قرآن ارتباط وثیقی با باطن قرآن دارد. موضوع باطن قرآن، از زوایای مختلفی قابل بررسی است، امّا اوّلین گام در این حیطه، شناخت چیستی باطن قرآن است که این امر، نه تنها در شناخت گستره و مراتب بطون قرآن مؤثّر است، بلکه در آگاه شدن به روش صحیح تفسیر قرآن و برخورد صحیح با روایات تفسیری، نقش مهمّی را ا...

گفتمان کاوی به مثابه یک روش تحقیق در علوم مختلف انسانی در صدد بازگو کردن و نشان دادن معانی نهفته در متن است. در این روش محقق برآن است که رابطه بین مولف، متن و خواننده را نشان دهد. با مطالعه بر روی زبان روشن می گردد که عوامل متعددی در شکل گیری پیام کلام موثرند، برخی از این عوامل درون متنی و برخی دیگر برون متنی است. این روش بر عوامل برون متنی تاکید ویژه ای دارد. مولفه های اصلی گفتمان کاوی عبارت ا...

حکیم ترمذی (ف. ٢٨٥ق)، به مثابۀ یک عالم و اندیشمند آگاه به زمان ، در فرهنگ حاکم و علوم زمانۀ خود آسیب هایی را تشخیص داد و درصدد بود با نظریۀ خاص خود در معرفت ، راهی برای رهایی ارائه کند . ترمذی این مسیر را، هم در جهت سلبی و نقد عالمان و علوم زمانه و هم در جهت ایجابی و مطرح کردن الگوی مطلوب و تمام عیار از معرفت، به جد پی گرفت و پنج اثر را در موضوع علم و معرفت تألیف کرد . ترمذی در مقام نقد دعاوی م...