نقش قبایل بربر و سنت‌های قبیله‌ای در شکل‌گیری و تکاپوی جنبش موحدون[1] رسول جعفریان[2] محمد حسن بهنام فر[3] چکیده جنبش موحدون را ابن‌تومرت در شمال آفریقا آغاز کرد و پیروان بسیاری را از قبایل مصمودی ساکن ارتفاعات اطلس، به سوی خودش کشاند. آنان پیرو مهدی و هدایت یافته ابن تومرت بودند و می بایست در آخرالزمان،‌ مسلمان واقعی می‌شدند. قبایل دور افتاده بربر پیش از این در تحولات تاریخی جهان اسلام تأثیرگ...

حرکت دینی محمد بن عبدالله بن تومرت ملقب به المهدی در میان قبایل بربر بلاد مغرب مهم ترین جنبش مهدوی‌گری مبتنی بر الگوی سنی نیمۀ اول قرن ششم هجری به شمار می‌آید؛ جنبشی که  به تکوین دومین نظام سیاسی مقتدر بربر با عنوان موحدین انجامید. نقطة آغازین حرکت دینی ابن تومرت بر پایۀ امر به معروف و نهی از منکر استوار بود تا بدین ترتیب از دولت مرابطان جامعه‌ای منحط و غوطه‌ور در فساد اجتماعی و سیاسی به تصویر ...

بعداز فتح مغرب مسلمانان اعم از عرب وبربر، درپی فتوحات دیگری بودند تادروهله اول زمینه هرچه بیشتر نشراسلام را فراهم آورند آمادگی عرب وبربر به عنوان دوعنصر غالب بابروز شرایط مناسب ، زمینه فتح دورترین مناطق وسیع غرب جهان شناخته شده آن روز یعنی اسپانیا رادرسال 92ه.ق ممکن ساخت. بافتح تدریجی اسپانیا اسلام تقریباً تمامی این سرزمین رافراگرفت وجامعه جدیدی رادرآنجا یعنی اندلس به وجود آورد که خود طی دوران ط...

معشوق شعر فارسی ریشه در کدام سرزمین دارد؟ این زیبایی وام گرفته از کدام اقلیم است؟ آیا آن اقلیمی که در شعر فارسی به داشتن خوب روی شهره است، اساساً در کتب صوره الارض نیز دارای همین ویژگی است؟ یعنی شاعر در شعر خود به دقت، ویژگی های بوم شناختی کتب جغرافیایی را هم مراعات کرده است؟ آیا زیبایی معشوق شعر دری ، یک زیبایی ایرانی است؟ یا آمیغی است از نژادها و سرزمینهای گوناگون؟ در نگاه بوم شناختی قدما هر س...

سیاست ترور – قتل و شکنجه شیعیان در عصر اموی و خصوصاً عباسی باعث عکس العمل ایشان در قبال این فشار های سیاسی گردید و قیام های متعددی را بر علیه خلافت عباسی رقم زد. منصور و هادی و هارون الرشید سه خلیفه عباسی در پیش برد این سیاست بسیار فعال و کوشا بودند از جمله این قیام ها قیام حسین بن علی بن حسن مشهور به فخ می باشد که علارقم شکست این قیام ،ادریس ابن عبدالله از نوادگان امام حسن (ع) موفق شد از واقعه ...

افریقیه پس از فتح مصر کانون توجه فاتحان عرب شد. از فتح مصر در سال 22 قمری توسط عمرو بن عاص تا فتح نهایی این منطقه در سال 90 قمری توسط موسی بن نُصیر، هم‏زمان با ورود اسلام به این سرزمین، تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بزرگی در میان بربرها پدیدار گشت و آنان رفتار متفاوتی را در مقابل فاتحان و سپس والیان مسلمان در پیش گرفتند. موضوع این مقاله، بررسی تأثیر رفتار فاتحان عرب بر قبایل بربر در متابعت از آ...

حفصیان از جمله سلسله‏های بربر شمال آفریقا بودند که از 625ه تا 983ه ، در افریقیه (طرابلس الغرب، تونس، الجزایر شرقی) حکومت کردند. طب دوره حفصی، که از ترکیب مکتب سنتی قیروان و طب آندلسی و ایرانی پدید آمد، شاه‏راه انتقال دانش طبی مسلمانان به اروپا و مرحله‏ای نهایی از پیشرفت تاریخ طب اسلامی بوده است. در این مقاله به دست آوردهای این دوره، در زمینه‏های صیدله، تشریح، وصف و تشخیص بیماری‏ها، علم تغذیه، ح...

حفصیان از جمله سلسله‏های بربر شمال آفریقا بودند که از 625ه تا 983ه ، در افریقیه (طرابلس الغرب، تونس، الجزایر شرقی) حکومت کردند. طب دوره حفصی، که از ترکیب مکتب سنتی قیروان و طب آندلسی و ایرانی پدید آمد، شاه‏راه انتقال دانش طبی مسلمانان به اروپا و مرحله‏ای نهایی از پیشرفت تاریخ طب اسلامی بوده است. در این مقاله به دست آوردهای این دوره، در زمینه‏های صیدله، تشریح، وصف و تشخیص بیماری‏ها، علم تغذیه، ح...