چکیده: بینامتنی یکی از رویکردهای نقد جدید است، که روابط بین متون را مورد بررسی قرار می دهد. این رویکرد، نگرش به متن را به طور کلی دگرگون کرد. بر اساس آن، متن پایدار وجود ندارد؛ متون در نهایت حاصل آثار پیش از خود یا معاصر با خود می باشد. این رویکرد به متون، مورد توجّه منتقدان غرب و جهان عرب واقع شد و واکنش های متفاوتی را برانگیخت. شاعران مکتبی و مدافعان ولایت اهل ‏بیت(ع)، پیوسته از عقیده و ایم...

قرآن کریم به عنوان کلام وحی و متنی جامع، از جمله متونی است که سایر متون دینی به گونه‌های مختلف با آن پیوند برقرار نموده و سرچشمه اقتباس برای متون دینی بوده است. صحیفه سجادیه که از آن تعبیر به «اخت القرآن» نموده‌اند، نیز از این قائده مستثنی نیست و مفاهیم و تعابیر قرآنی بسیار در آن تجلی یافته است. آیات قرآن چه به صراحت و چه به اشارت در فرازهای نورانی صحیفه نمود یافته و این موضوع، تأثیرپذیری از آی...

توبه و استغفار موضوعی است که در نهج‌البلاغه و آثار متأثر از آن بسیار به آن پرداخته شده‌‌‌‌‌‌، از میان آثار متأخر متأثر‌‌‌‌‌‌، کتاب چهل حدیث امام خمینی دیدگا‌ها و بیاناتی را از امام خمینی در موضوع توبه و استغفار در بردارد‌‌‌‌‌‌، که نشانگر این مسأله است که امام خمینی از مفاهیم و ادبیات کلام امام علی (ع) در موضوع مذکور تأثیر به سزایی گرفته است. بینامتنیت از جمله روشهای مطالعاتی جدید می باشد که به ...

روضۀ خلد مجد خوافی نمونۀ خوبی از متونی است که از آیات قرآن بهره‌ برده و ژرفای این تأثیرپذیری لفظی و معنوی در متن آن کاملاً نمایان است. هدف اصلی در این پژوهش، نشان دادن انواع روابط بینامتنی این کتاب با قرآن کریم و کاربردهای مختلف آیات قرآن در این اثر است. برای رسیدن به این هدف، کتاب روضۀ خلد براساس نظریۀ بینامتنیت ژرار ژنت تحلیل و بررسی شد و این نتایج حاصل شد که در این اثر، طیف‌های گوناگونی از گف...

تأمل در متون دینی، به‌ویژه قرآن کریم و چگونگی فهم گزاره‎های گوناگون این متون از مشغله‎های دیرین دین‎پژوهان است. تلاش‎های تفسیری دلیل بر این مدعاست. ازسویی توجه به قرآن به‌عنوان متن آسمانی تحریف‌نشده، فرصت بهره‎گیری از روش‎های نوین بررسی متون را فراهم می‎آورد. یکی از این روش‎های نوین، بررسی‎های معناشناسانه است که می‎تواند باتوجه‌به ظرفیت‎هایش در خدمت قرآن و فهم معارف آن قرار گیرد. یکی از تفاسیر...

بینامتنی، نظریه ای است که به روابط بین متون می­پردازد. این نظریه را منتقد فرانسوی ژولیا کریستوا در آغاز دهه شصت قرن بیستم میلادی در مباحث خویش مطرح کرده است. امروزه این پدیده­ی هنری به عنوان یکی از موضوعات مهم نقد ادبی معاصر با نام «تناص» شناخته می­شود. طبق گفتمان شعر شیعی، تناص بخش گسترده ای از آن را تشکیل می­دهد و همین امر منجر به خوانش عمیق­تر شعر شیعه شده­است. بررسی شعر معاصر شیعه در جنبش ب...

ترجمه عناصر بینامتنی در عنوان مقالات از اهمیت بسزایی برخوردار است .زیرا که این عناصر در زبان وفرهنگ مبدا دارای معانی خاص می باشد . حال انکه در زبان مقصد به گونه دیگر است . عموما بینامتنی به صورت لغوی ترجمه شده و معنی اصلی آن نادیده انگاشته می شود به همین دلیل ترجمه فارسی این عناصر برای خواننده گان قابل فهم نبوده و معنی اصلی را نمی رساند . از این رو تحقیق حاضر راهکارهای بکار رفته در ترجمه این عن...

در این جُستار، کوشش خواهد شد تا پس از طرح اجمالیِ مبانی نظری بینامتنیت و معرفی زمینه های ایرانی (در ادبیات و تفسیر دینی) و اروپایی (میخائیل باختین، ژولیا کرستوا، ژرار ژنت و اومبرتو اکو)، روابط میان عناصر درون متن با بیرون از متن - خواه بافت و محیط فیزیکی، خواه جهان بیناذهنی جامعة زبانی یا فرهنگ و جهان ذهنی خواننده – و تأثیر آن ها در شکل گیری معنای کلی متن و در نتیجه، معنایی که فراتر از برآیند معن...

بینامتنیِ شخصیّت های ادبی ـ تاریخی، یکی از فنون هنری شعر است که در دورۀ معاصر، فراوان توسط شاعران معاصر عرب به کار می رود؛ در میان این شخصیّت ها، شاعران کلاسیک گذشته به سبب نزدیکی فکری و ذوقی ای که با شاعران معاصر عرب دارند، سهم بیشتری از این فراخوانی را به خود اختصاص می دهند. در میان شاعران گذشته، بینامتنی ابوالعلاء المعرّی که به عنوان فیلسوف الشّعراء شناخته شده و نظرات فلسفی و طرز زندگی عجیبی داشت...

یکی از رویکرد های مورد توجه در مطالعات مربوط به ادبیات در دهه های اخیر ،"رویکرد بینامتنی " است که بر این اصل اساسی استوار شده است که هیچ متنی بدون پیش متن نیست وبه عبارتی دیگر هیچ متنی بدون ارتباط با متنهای دیگر شکل نمیگیرد بلکه همواره با بهره گیری خودآگاه یا ناخودآگاه از متن های پیشین خلق می شود. در این پژوهش سعی بر آن است که پدیده ی بینا متنی با دو کارکرد دینی و تاریخی آن در متن صحیفه ی سجا...