مقاله حاضر قرائتی نقادانه از رمان کودک در زمان (1987) ارائه می دهند که سومین رمان نویسنده معاصر انگلیسی ایان مکیوئین است با این استدلال که داستانهای مکیوئین حکم کالبد شکافی و نقد فرهنگی معاصر را دارند در این مقاله رمان کودک در زمان به منزله مداخله ای ادبی در مباحثه ای فرهنگی قرائت می شود در این قرائت متن رمان نوعی رویا درباره شخصیتها و رویدادهایی تلقی گردیده است که بازنمایی های استعاری یک ساختا...

نقد اسطوره ای، به کشف اسطوره ها و کهن الگوها و چگونگی آنها در ادبیات می پردازد. رمان خوف نوشتۀ شیوا ارسطویی، رمانی ست که می توان در لایه های پنهان آن نشانه های کهن الگویی و اسطوره ای را یافت و با تحلیل آنها به خوانش تازه ای از متن رسید. هدف این مقاله ردیابی ویژگیهای اسطوره ای و کهن الگوییِ این رمان بر مبنای نقد اسطوره ای ست. خوانش رمان خوف، با این روش، علاوه بر آشکار کردن جهان نمادین آن و یافتن ...

چکیده «عشق» یکی از برجسته ترین مضامینی است که شاعران و نویسندگان در طول تاریخ ادبیات فارسی، همواره به آن توجه ای ویژه داشته اند. متون نظم و نظر پارسی از دیرباز تاکنون، عرصه ی نمایش دو گونه ی عشق مجازی و عشق حقیقی بوده است. در آثار منثور کهن، عالیترین جلوه های عشق را می توان در آثاری همچون مناجات نامه ی خواجه عبدالله انصاری و سوانح العشاقِ غزالی به تماشا نشست. رمان در سده ی اخیر، به عنوان یکی از ...

بررسی تصویر هنرمند در داستان­نویسی معاصر از منظر مطالعات میان­رشته­ای ادبیّات تطبیقی، نشان می­دهد که برخی از رمان­های فارسی و عربی از جلوه­هاینقّاشی شکل گرفته است. دو رمان چشم­هایشبه قلم بزرگ علوی و ذاکره الجسداثر احلام مستغانمی که درباره زندگی نقّاش و ارتباط او با مدل­های نقّاشی نوشته شده­اند، گویای این الهام هنری­اند. در این تحقیق به روش تحلیل سبک­شناسی متن، ساختار هر دو رمان در سه حوزه زبانی، اد...

بازآفرینی اسطوره یکی از رهیافت­های شاخص در ادبیات پسامدرن است. این ویژگی­ امکان بررسی روابط بینامتنی آثار پست­مدرن با متن­های اسطوره­ای را فراهم می­آورد. شاهنامه به عنوان متنی اسطوره­ای، زیرمتن یا پیش­متن بسیاری از رمان­های مدرن و پست­مدرن قرار گرفته­است. یکی از این متون رمان «کیخسرو» اثر آرش حجازی است که در آن داستان جنگ بزرگ کیخسرو در شاهنامه، بازآفرینی و بازخوانی شده­است. این جستار، بر اساس ...

زقاق المدق یکی از رمان‌های معروف نجیب محفوظ است که در آن حوادث مربوط به زمان جنگ جهانی دوم به تصویر کشیده شده است. در این رمان شخصیت‌های متفاوتی وجود دارند که از طبقات اجتماعی مختلفی هستند. این جستار برآن است بر‌اساس اصول نقد روان‌شناسی و نظریه‌های شخصیت به تحلیل ادبی-روان‌شناسی این رمان بپردازدوگونه‌های شخصیتی این رمان و ویژگی‌های خاص آن‌ها را واکاوی و هدف نجیب محفوظ از خلق چنین شخصیت‌هایی را ...

کهن‌الگوها، آرکی‌تایپ‌ها یا صورت‌های اولیه و ازلی، اشکال ناشناخته نشأت گرفته از ناخودآگاه جمعی افراد بشر در طول تاریخ تلقی می‌شوند که بین تمامی ملل مختلف جهان مشترکند. کهن‌الگو ابتدا توسط روان شناسانی چون «یونگ» و «فروید» مطرح گردید؛ اما پس از آن توسط ادب‌پژوهان برای بررسی و نقد آثار ادبی مورد استفاده قرار گرفت. نقد کهن‌الگویی مبحثی تازه در حوزه نقد روان‌شناختی محسوب می‌شود که بابی پر اهمیت را ...

در میان عناصر روایت، پیرنگ و پیوند آن با زمان نقشی محوری دارد؛ زیرا نه تنها کنش شخصیت‌ها و زاویۀ دید راوی ـ از دیگر اجزای مهم روایت ـ در زنجیرة پی‌رفت‌های آن ظهور و بروز می‌یابند، بلکه کیفیت پیوستگاری آن دو در بازنمایی سبک شخصی و تکنیک‌های داستانی اهمیتی ویژه دارد، اما باید توجه داشت که ماهیت و زمینة موضوعی روایت نقشی اساسی در کیفیت پردازش زمانی حوادث دارد. از این رو، این جستار به شیوة توصیفی ـ...

از دیرباز بررسیِ توصیف و روایت در انواع ادبی مورد نظر پژوهشگران بوده و امروز روایت-شناسی خود به دانشی خاص و بایسته تبدیل شده است. هر متن داستانی- هرچند که در آن روایت و توصیف به طور ذاتی به هم آمیخته باشند- از یک سو، نشان دهندۀ اعمال و رویدادهایی است که روایت را می سازند و از دیگر سو، شامل بازنمایی اشیا و شخصیت هاست که به آن توصیف گفته می شود. در این راستا، مقالۀ حاضر می کوشد به بررسی توصیف و جا...

چکیده نظریه پردازان ساختار گرا هموار سعی در ایجاد قانون و قاعده ای کلی و جامع جهت تحلیل آثار ادبی بویژه رمان داشته اند که قابل تعمیم به همه داستان ها باشد. این نظریات که با ولادیمر پراپ آغاز شد همواره توسط دیگر نظریه پردازان نظیر گریماس، تودوروف، فیلپ هامون وغیره گسترش یافت. یوسف ادریس به دلیل اهمیتی که برای ساختار رمان قائل بود، اسلوبی زیبا داشت، و به طور کلی بارزترین ویژگی ها ساختاری او شامل،...