چکیده ریشه ی تشکیل حزب بعث در جهان عرب به شخصی به نام میشل عفلق بر می گردد. سوری الاصلی که در قاهره درس خواند و تلاش داشت تا سوسیالسم را با ناسیونالیسم عرب گره زده و جهان عرب را احیاء کند. این حزب دو کانون مهم در جهان عرب بویژه در دو کشور سوریه و عراق پیدا کرد. در عراق حزب بعث توانست با کودتاهای فراوان توسط اعضای این حزب و در رأس آنها صدام حسین قدرت را در عراق قبضه کند. در سوریه نیز حافظ اسد ...

تحولات مصر به عنوان مادر جنبش های نوین عربی شناخته می شود. با آنکه این تحولات پس از سقوط حکومت دیکتاتوری تونس رخ داد اما به دلیل جایگاه و نقش سوق الجیشی مصر و نقش کلیدی که این کشور و حکومت آن در معادلات خاورمیانه دارد، نقطه عطف به حساب می آید و این تحولات به عنوان بزرگ ترین نماد تحول در تولد خاورمیانه جدید ثبت شده است. مصر به عنوان یک بازیگر ژئوپلتیک محور، کلید ایجاد یا تغییر توازن استراتژیک د...

حوادث اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا که از زمستان 1389 آغاز و ادامه دارد، منجربه سقوط سه دولت در تونس، مصر و لیبی و همچنین بی‌ثباتی در کشورهایی چون بحرین، یمن، سوریه، اردن، عربستان سعودی و کویت گردیده است. درپی این تحولات، مشخص شد نظریه‏ها و مفاهیم علم سیاست نتوانستند این حوادث را پیش‌بینی نمایند و نظریه‏پردازان درباره ماهیت، علل و پیامدهای آن دچار نوعی سردرگمی هستند. در این مقاله، تلاش می‌شود...

در بررسی تمدن جدید غرب، از جمله نکاتی که بیش از هر چیز دیگر جلب توجه می‌کند بحث کنار گذاشتن دین از روند تعاملات اجتماعی و رواج اندیشه‌های سکولاریسم است، جریانی که پیش بینی می‌شد به سرعت همه چیز را تغییر داده و هیچ چیز نتواند جلودار آن نباشد. اما با وقوع انقلاب اسلامی‌ایران (1979) از یک سو، دین به عرصه اجتماع بازگردانده شد و از سوی دیگر، روند جدیدی در معادلات و حرکت‌های مردمی جهان، بالاخص منطقه ...

امروزه تحولات رخ داده در خاورمیانه از مهم ترین و پر بحث ترین پدیده های رخ داده در جهان به شمار می آید.قیام هایی که جرقه ی آن در کشور آفریقایی تونس زده شد و پس از سرنگونی رئیس جمهور دیکتاتور این کشور، با سرعت عجیبی به دیگر نواحی منطقه مانند مصر، لیبی، بحرین، یمن و چند کشور دیگر تسری یافت.تا جایی که طی چند ماه دومینویی از اعتراضات و خیزش ها در خاورمیانه شکل گرفت و ملت ها به عنوان بازیگران اصلی ای...

 خاورمیانه در یک دهه اخیر به عنوان کانون بحران‌های مهم سیاسی و بین‌المللی اهمیت زیادی پیدا کرده است. هم‌چنین تحولات 2011 در خاورمیانه و شمال آفریقا یکی از تحولات بین‌الملل با درجه بالای تاثیر‌گذاری بر امنیت منطقه است که این موضوع با تاثیرگذاری در حوزه</...

مسأله فلسطین بی تردید مهم ترین مسأله جهان اسلام در این برهه از تاریخ است. تأسیس دولت یهودی در قلب خاورمیانه موجب بین المللی شدن مسأله فلسطین شد. جهت درک این مسأله بایستی آن را در یک زمینه تاریخی مورد بررسی قرار داد. مناقشه طولانی اعراب و اسراییل به چندین جنگ و درگیری مسلحانه انجامیده است. تلاش برای آزادسازی سرزمین های عربی، هم چنین شکست در جنگ اکتبر 1973 اعراب بویژه مصر را به جست و جوی صلح با ا...

منطقه خاور میانه به دلیل قابلیت ها و توانمندی های ویژه در عرصه های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، همواره و به خصوص در طی ده های اخیر اعتبار و نقش خود را به عنوان منطقه ای راهبردی در سیاست بین الملل حفظ کرده است. موقعیت و اهمیت ژئوپلتیکی، ژئو استراتژیکی و ژئو اکونومیکی این منطقه باعث شده که خاورمیانه همواره در پیش برد طرح های راهبردی غرب و به خصوص آمریکا جایگاه منحصر به فردی داشته باشد و قدرت ها...

مسائل داخلی ترکیه هم همانگونه که تحولات اخیر این کشورنشان داد ظرفیت ایفای یک نقش فعال در مسائل منطقه ای را به ترکیه نمی دهد. ضمن اینکه محوریت ایفای نقش فعال ترکیه در مسائل منطقه ای به دلیل اتصال نهادها و ساختار سیاسی این کشور با نهادهای غربی همچون ناتو و تمایل دائمی ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا سبب می شود که نوعی بی اعتمادی در دامنه پذیرش نقش ترکیه در منطقه در بین بازیگران کلاسیک همیشه وج...

پیامدهای بی­ثباتی­های سیاسی اخیر، موسوم به «انقلاب­های عربی»، از میانه 2011 میلادی در خاورمیانه توانسته معادلات منطقه­ای را تحت تأثیر قرار دهد و بر راهبردهای بازیگران درگیر در معادلات خاورمیانه تأثیر گذاشته است. بحران سوریه نمونه عینی تقابل راهبردهای متفاوت بازیگران رقیب منطقه­ای و فرامنطقه­ای درگیر است. در سطح منطقه‌ای، رقابت استراتژیک ایران و عربستان در بستر این بحران از اهمیتی حیاتی برخوردار...