اهمیت دیوان کبیر در تاریخ ادبیات فارسی موجب شده است نسخ متعددی از این اثر سترگ به دست ما برسد. درعین‌حال برخلاف مثنوی به دلایلی متعدد هنوز متنی منقح و تفسیری جامع از کلیات شمس در دست نداریم. هنوز غزلیاتی با نام مولوی هست که در نسخ چاپی ملاحظه نمی‌کنیم و برعکس، حجم قابل‌توجهی از غزلیات درج‌شده در کلیات، به‌طور قطع از مولوی نیست. با بررسی توضیحاتی که مصححان دیوان شمس درمورد انتخاب نسخه‌های مورد ن...

چکیده آنّا گورنکا که تخلص «آخماتِوا»، نامی تاتاری و کهن، را برای خود برگزید، محبوب ترین شاعرۀ معاصر روسیه است که «به زنان سخن گفتن آموخت» و به همراه نیکالای گومیلیوف و چهار شاعر دیگر مکتب آکمه ایسم را در روسیه بنیان نهاد. اشعار آخماتِوا دربرگیرندۀ مسائل گوناگون از جمله عشق است. در اشعار عاشقانه اش عشق به وطن در اوج قرار دارد. حوادث سیاسی روسیه (شوروی) سبب شد تا آخماتِوا به شاعرِ ملی و حماسه سرای مر...

نام مستعار نامی است که برخی به جای نام اصلی و رسمی خود استفاده می ک‏نند و تمام یا بخشی از آثار خود را با این نام منتشر می کنند. نام مستعار در سازمان های سیاسی و نظامی، که فعالیت پنهانی دارند نیز رایج است؛ که البته با گسترش اینترنت و پیدایش محیط مجازی استفاده از آن در میان کاربران رواج بیشتری یافته است. کاربران بسیاری در ویکی پدیا و دیگر شبکه های اجتماعی مشابه، با نام مستعار (معروف به نام کاربری...

در این مقاله ضمن معرفی نیکالای گومیلیوف، «پدر آکمه­ایسم» روسیه کوشیده ایم، نحوۀ آشنایی او را با شرق و تأثیرپذیریش از آثار شرقی را بررسی کنیم. گومیلیوف با تأسی از شرق و الگو قرار دادن عناصر شرقی در اشعارش، آثار بی­نظیر و منحصربه­فردی خلق کرده است که در این نوشتار با تجزیه و تحلیل برخی از آن ها سعی کرده ایم منابع الهام آن ها را مشخص کنیم. از مهم ترین و جالب­ترین اشعار او «درویش مست»، «تأسی از زبا...

حسن‌خان شاملو، شاعر، نویسنده، خطاط، بیگلربیگی، امیرالامرای همة خراسان، حاکم هرات، در قرن دهم و یازدهم هجری (17م) است. خاندانش در دولت صفویه از نزدیکان دربار بودند. او میراث‌دار فرهنگی پدرش حسین‌خان و او نیز میراث‌بر فرهاد‌خان قرامانلو بود. اقدامات مختلف وی، نشان‌دهندة جایگاه والای فرهنگی و ادبی حسن‌خان است. مجالس حسن‌خان انجمنی برای شاعران و هنرمندان بود. از سخنوران بنام دستگاه حسن‌خان به ناظم ...

چکیده قرآن کریم از زمان نزول تا کنون، تأثیر عظیمی بر ذهن و زبان شاعران و نویسندگان ادب فارسی گذاشته است. ادبا و شعرای زبان فارسی، در بسیاری از مضامین و مفاهیم، از قرآن و معارف قرآنی استشهاد جسته‌اند و با تلمیح، تضمین، اقتباس، حل و درج، سعی کرده‌اند آیات و پاره‌هایی از سوره‌های قرآن را در کلام خود بگنجانند. علاوه بر آن، برخی از سرایندگان به ترجمه و یا تفسیر آیه، سوره و یا پاره‌هایی از قرآن به ...

معین الدین میبدی ، ادیب وحکیم قرن  نهم هجری است که درشعرنیزمهارتی داشت ومنطقی تخلص می کرد.  منشآت اودارای  82 نامه است. نثر وی دراین نامه ها مسجع وتقلید گونه ای ازگلستان سعدی است که آراسته به آیات قرآن کریم، احادیث  و اشعار فارسی وعربی است. درمنشآتِ معین الدین میبدی اشعارفارسی بسیاری به کارگرفته شده که دال برمعلومات عمومی واطلاعات ادبی اوست وموجبات لطف، شیرینی وعذوبت کلام اورافراهم می آورد. به ن...

رساله راحه الارواح ، یکی از صدها اثر ادبی است که تاکنون در پرده غفلت بوده و نسخه های خطّی آن در کتابخانه ها، دور از دسترس دوستداران این گونه آثار قرار داشته است. رساله راحه الارواح، نوشته میرزا محمّدصادق مروزی، وقایع نگار دربارفتحعلی شاه قاجار، داستان الغ سلطان و فیروزشاه، پادشاهان کشورهای مشرق و مغرب است که به شیو? داستانهای عامیانه بیان گردیده است. همچنین این رساله علاوه بر داستان الغ سلطان و ف...

عظمت بلاغی کلام در مجموعه ی انسان ساز «نهج البلاغه»، شارحان مختلف را با توانمندی ها و بضاعت های علمی متفاوت، مسحور نموده است. «منهاج­البراعه فی شرح نهج­البلاغه»، اثر میرزاحبیب الله هاشمی خویی، یکی از مهم ترین و مبسوط ترین شروح «نهج البلاغه» در قرون اخیر به شمار می آید. در این نوشتار مهم ترین مؤلفه های بلاغی که در این کتاب تفسیری با هدف تبیین غنای ادبی عبارات علوی، مورد اهتمام قرار گرفته، بررسی ...

چکیده قرآن کریم از زمان نزول تا کنون، تأثیر عظیمی بر ذهن و زبان شاعران و نویسندگان ادب فارسی گذاشته است. ادبا و شعرای زبان فارسی، در بسیاری از مضامین و مفاهیم، از قرآن و معارف قرآنی استشهاد جسته اند و با تلمیح، تضمین، اقتباس، حل و درج، سعی کرده اند آیات و پاره هایی از سوره های قرآن را در کلام خود بگنجانند. علاوه بر آن، برخی از سرایندگان به ترجمه و یا تفسیر آیه، سوره و یا پاره هایی از قرآن به ...