نجوم و ابزار نجومی در دوران بعد از اسلام به­دلیل وجود ضرورت­ها و نیازهای مختلف در زندگی مسلمانان نظیر آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامه نماز و نیز مسائل جغرافیایی و به­ویژه دریانوردی و پدیده طالع­بینی، سعد و نحس بودن روزها، شب­ها و ساعات مختلف، به یکی از مهم­ترین پدیده­های علمی تبدیل شد. در این­میان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از جامعه بودند از اهمیت و جایگاه نجوم و مس...

مفهوم جنگ در قلمرو ایران اغلب با تغییراتی در نظام فکری و معنایی رو‌به‌رو بوده است که این امر در دورة سلجوقیان به‌دلیل ورود ساختار و نظام فکری ایلی آن‌ها در قلمرو حکومتی صورت گرفته است. مفهوم جنگ در قلمرو ایران پیش از اسلام اغلب به‌معنای عامل برقراری نظم تصویر ‌شده است، ولیکن این مفهوم بعدها در ترکیب با امر مذهبی در قالب عامل برقراری عدالت بازتعریف می‌‌شود. در عصر سلجوقی مفهوم جنگ با توجه به اند...

پس از فروکش کردن آخرین مقاومت‌های وابسته به نظام ساسانی، کشور ایران جزئی از بخش شرقی سرزمین‌های خلافت گردید. در ابتدا برای اداره هربخش از سرزمین‌های شرقی خلافت، عاملانی از طرف خلیفه مسلمین اعزام می‌گردید. این عاملان به عنوان نمایندگان تام‌الاختیار خلیفه عمل می‌کردند. از زمان طاهریان رابطه خلیفه با امرای مستقل آغاز گردید و در دوران یعقوب لیث، امارت استکفاء تبدیل به امارت استیلا شد، و امرا از چنا...

ترکیبات مس و مهمترین آن اکسید مس از جمله ترکیباتی هستند که استفاده از آن ها به عنوان عامل مولد رنگ در لعاب ها دارای قدمت زیادی است. این ترکیبات به علت ایجاد رنگ هایی چون سبز، سبز- آبی و فیروزه ای در شرایط اکسیداسیون کوره از گذشته تاکنون در ترکیب انواع لعاب های سربی و قلیایی مورد استفاده هستند. هنر سفالگری دوران سلجوقی یکی از مهمترین هنرهایی است که به واسطه استفاده از لعاب های رنگی با طیف سبز، ...

انسان یکی از موضوعاتی است که در طول تاریخ همواره مورد توجه آدمی بوده است . و نگاره انسان در همه هنرها جدا ازنوع بینش ، تفکر هنرمند و ملیت او در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است . درهنر و صنایع دستی ایران نیز از نگاره انسان استفاده های بسیاری شده است. تصویر گری انسان در عصر سلجوقی تاکید دارد بر نمایش انسان به مثاب? جوهر و تمثیل نمادین آن اما با گذر زمان و گذر تدریجی در نوع تفکر هنرمندان ...

رساله حاضر پژوهشی است درباب نقوش سفالین دوره سلجوقی و در آن به بررسی نقاشیهای روی سفالینه های آن دوران خواهد پرداخت . این نقوش بیانگر باورها ، اعتقادات و نحوه زندگی اجتماعی مردم آن دوران و به لحاظ زیبایی شناسی از شاهکارهای هنر نقاشی در دوران اسلامی است . در این پژوهش علاوه بر بررسی تاریخ و اوضاع اجتماعی دوره سلجوقیان و نقش آنان در رشد و گسترش فرهنگ و هنر ایرانی ، نقوش ظروف سفالین این دوره معرفی...

هنر تصویری دوره سلجوقی به دلیل جذابیتهای ویژه اش همواره مورد توجه هنرمندان و پژوهشگران قرار داشته است. پژوهش حاضر نیز با هدف شناسایی جنبه های زیباشناختی و عناصر دیداری نگاره های انسان و پرنده در هنر سلجوقی با تمرکز بر عناصر دیداری مربوط به آنها نظیر: خط، شکل، رنگ، بافت، ترکیب بندی، زاویه دید، محتوای اثر، بیان داستانی و پی آیند تصاویر انجام گرفته است. بطوریکه جنبه های آشکار و پنهان عناصر دیدار...

سلجوقیان، پیش از رسیدن به حکومت، قومی بیابانگرد بودند که با صحراگردی و شبانی روزگار می گذراندند. این قوم پس از رسیدن به حکومت یکی از بزرگ ترین سلسله های پس از اسلام در ایران را به وجود آوردند.این قوم بیابانگرد در برخورد با فرهنگ و هنر غنی ایرانی تحت تأثیر ایرانیان به ویژه وزیران ایرانی با تدبیر خویش،به خوی و خصلت ایرانیان پرورده شده و توانستند اولین امپراتوری یکپارچه را در ایران پس اسلام به وجو...

ابریق های دوران میانی اسلام دربازه زمانی سلجوقی تا پایان ایلخانی، از اهمیت ویژه ای در تاریخ هنر سفالگری ایران برخوردارند. این اهمیت از آنجا ناشی می شود که، این دسته از ظروف علاوه بر سادگی و داشتن فرم های منحصر بفرد، عناصر ناب و کلیدی را از هنرهای دوران قبلی خود به همراه داشته اند. فرم در بازنمایی هویت ایران اسلامی این آثار به گونه ای تاثیرگذار بوده که آنها را در زمره شاخص ترین آثار سفالی زمان خ...

بر اساس تفاهم نامۀ همکاری منعقده بین دانشگاه بامبرگ)آلمان (و پژوهشکدۀ ابنیه و بافت­های تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی ایران، مسجد جامع قِروه)زنجان( طی یک مرحله تحقیقاتی در زمستان سال ۲۰۱۳ مطالعه و بررسی شد. به عنوان بخش مهمی از تحقیقات، بنا با دقت بسیار به شیوۀ لیزر اسکن سه بعدی، مستندنگاری شد. با کمک داده­­هایی که از طریق این مستندنگاری به دست آمده، می­­توان به تصویری روشن از دوره های مختلف تاریخ...