بخشی از تالیفات بجای مانده از ابن سینا نشان دهنده ی توجه این حکیم عقل گرای مشایی به حوزه ی مباحث عرفانی و به زعم برخی صاحب نظران نشان از تلاش وی برای تاسیس نوعی از حکمت مبتنی بر اشراق و عرفان است. در این پژوهش پس از معرفی اجمالی عرفان ،رابطه ی ابن سینا با عرفان و تصوف و میزان تاثیرپذیری وی از آنها مورد بررسی قرارمی گیرد ودیدگاه های مختلفی که در مورد حکمت مشرقی او وجود دارد و پیوند میان این حکمت...

هدف از این پژوهش امکان سنجی تأثیر و تأثر و مقایسه دو مکتب عرفانی «ابن عربی» و «قبالای نبوی»  ابوالعافیه از طریق مطالعه اسرار حروف در این دو مکتب با توجه به خاستگاه جغرافیایی مشترک آنها، یعنی اندلس در عصر شکوفایی نهضت ترجمه، است. این تحقیق از طریق بررسی مستندات تاریخی (روش برون متنی) و همچنین تحلیل کیفی آثار مکتوب به جا مانده از این دو سنت عرفانی (روش درون متنی) دنبال می شود. بدین منظور با مقایس...

آیین فتوت شیوه ای بوده که اصحاب صنایع و هنرها در فرهنگ دیرینه ایرانی اسلامیِ این مرزوبوم از آن برای سلوک در طریق حق و تربیت شاگردان و هنروران استفاده می کرده اند. این شیوه که با آیین های مشابهی در ژاپن، اروپای قرون وسطا و هند قابل تطبیق است سبب خلق آثار برجسته هنری و تربیت هنرمندانی بزرگ شده است. در این مقاله، تلاش شده است تا ضمن بررسی و نگاهی به اصول و شیوه های سلوک در این حلقه ها و گروه ها، به...

ابن فارض مصری، از عربی سرایان مشهور دوره عباسی سوم و بزرگترین شاعر متصوف در زبان عربی است . اشعار او، خصوصا، قصیده تائیه کبری، معروف به "نظم السلوک " در برگیرنده مضمامین عالی عرفانی و اصول و مبانی تصوف می باشد و پیوسته مورد شرح و تفسیر قرار گرفته است . از خصوصیات بارز اشعار او، رمزگرایی و استعماری بودن الفاظ و تراکیب است . قصیده خمریه ابن فارض نمونه کامل این ویژگی می باشد. اگرچه بیش از او نیز خ...

به نظر می رسد برای موسیقی دانان فتوت نامه ای نوشته نشده است. این نبود احتمالی را می توان چنین تفسیر کرد که اهل این هنر یک صنف به شمار نمی رفته اند؛ نیز این گمان دور از ذهن نیست که اگر صنف موسیقی دان در عمل وجود داشته، منع مذهبی و حرمت غنا مانع از نوشتن فتوت نامه برای آنان بوده است. اما در برخی رسالات موسیقی، بخشی به «نصایح موسیقاری» یا شیوه «سلوک این فنّ شریف» یا «آداب مجالس» اختصاص دارد که به پ...

چکیده موضوع این تحقیق و بررسی، سلفی گری وهابی و تاثیرات سیاسی فرهنگی و اجتماعی آن در تحولات استان آذربایجان غربی خصوصاً در سه دهه اخیر بعد از پیروزی انقلاب اسلامی می باشد . مبانی و خاستگاه فکری سلفیه به جریانات صدر اسلام از جمله اهل ظاهر و حدیث با سردمداری حسن بصری، احمد بن حنبل و سپس جریان کلامی ابن تیمیه در قرن 8 ه.ق برمی گردد. این جریان در برخورد با مخالفین آن زمان شکل گرفته و مراحل تطو...

صوفیه در نیمه قرن پنجم تمامی قرن ششم و اوایل قرن هفتم مهمترین فعالیت خود را در ایران سپری کردند. و از مهمترین دوره های تاریخ تصوف است . پس از تعریف تصوف و عرفان به اختصار عنوان شده پس به بررسی و سیر تحولات هرقرن و مشایخ بزرگ صوفیه و نقش و عقاید آن ها پرداخته می شود.و از خصوصیات بارز قرن پنجم افکار صوفیه در شعر فارسی با ابوسعید ابوالخیر که در خراسان پایگاه عرفان اسلامی رواج یافت. و به وسیله چند ...

بازنمایی هویت ایرانی به منظور ریشه یابی هویت امروزی ضروری است. هویت پدیده ای موقعیت مند است که در طول زمان ساخته شده، با عناصر خاص خود پایا یا دگرگون می شود. بازنمایی هویت را از متون گوناگون ادبی، فلسفی، تاریخی، سفرنامه نویسی و غیره می توان به دست آورد. در این مقاله برآنیم تا تأثیر زمان و مکان راوی و گرایش های سیاسی، سرزمینی، ف رهنگی و اعتقادی سفرنامه نویس را در ارتباط با مفهوم ایران و ایرانی ت...

مُهرنبوّت از جمله معجزه‌های حضرت محمد (ص) به شمار می آید که بیش از همه مورد توجه عارفان قرار گرفته است. اصلی‌ترین مسأله این مقاله بررسی شرح‌ها و تفاسیر عارفان مسلمان از این مُهر و پیوند آن با مهمترین مضامین عرفانی در طول دو سنّت عرفانی اوّل و دوّم است. با نگاهی به نحوه توجه صوفیه متقدم از جمله حلّاج (د: 309 ق) به این مُهر دیده می شود که در ابتدا شرح و تفسیر ظاهر این مُهر نزد آنان مطرح است و با ظهور ابن ...