در قرآن کریم آیاتی با ساختار مشابه وجود دارد که در این آیات، گاهی اسلوب تقدیم و تأخیر به کار رفته است و بی شک این اسلوب ها، حامل غرض خاصّی می باشند. با دقّت و بررسی تفاسیر مجمع البیان، المیزان و نمونه، متوجّه این مهم می شویم که عملکرد آنها در برخورد با این دسته از آیات، متفاوت بوده است. بازتاب تفسیر المیزان در پاسخگویی به تقدیم و تأخیر آیات متشابه لفظی، از تفاسیر دیگر بهتر است و پس از آن، عملکرد ت...

چکیده یکی از ابعاد اعجاز قرآن کریم «اعجاز تشریعی» است؛ بدین معنا که احکام شرعی قرآن در ابعاد فردی و اجتماعی ویژگی هایی دارد که هیچ بشری قادر به عرضۀ هماوَردی برای آن نیست. هماهنگی قرآن با عقل و فطرت، توجه به تمام جنبه های زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، مبرا بودن قرآن از هر گونه تناقض، ارائۀ آن توسط فردی درس نخوانده، توافق قوانین قرآن با علم و ... زمینه ساز اعجاز تشریعی شده است. مفسران همواره به...

از آنجایی که در قرآن کریم آیات فراوانی درباره هستی شناسی، طبیعت شناسی، زیست شناسی، پزشکی و خلقت انسان ها و موجودات وجود دارد، از همان آغاز نزول، قرآن محل گفتگوی دانشمندان و مفسران بوده است و هر یک تلاش نموده مقصود خداوند را در این آیات مشخص نمایند. بیشترین تلاش های تفسیری از قرن چهاردهم به بعد ـ و پس از پیشرفت علوم در همه عرصه ها و مخصوصاً پس از مجادلات دامنه دار درباره تعارض علم و دین ـ در میان...

پژوهش حاضر با عنوان «بررسی تطبیقی آیات دالّ بر صیانت قرآن از تحریف» در صدد جمع آوری آیات موجود در این زمینه و بررسی آنها از دیدگاه جمعی از مفسّران شیعه و اهل سنّت می باشد. از میان آیات دالّ بر صیانت قرآن از تحریف دو آیه حفظ؛ «إِنّا نَحْنُ نَزّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنّا لَهُ لَحافِظُونَ» و آیه نفی باطل «لا یَأْتیهِ الْباطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لا مِنْ خَلْفِهِ» از شهرت بیشتری برخوردارند که پژوهش حاضر ضمن بررسی این دو آیه از منظر جمعی از مف...

یکی از رویکردهای مهم و متداول در تفسیر آیات قرآن کریم، تفسیر بر اساس تحلیل تفسیری واژگان قرآنی است. این امر همواره از ابتدای نزول آیات قرآن تا کنون مورد توجه مفسران قرار گرفته است و در این زمینه افزون بر تفاسیر، آثار ارزشمندی به‌صورت مستقل نگارش یافته است. تفسیر نمونه از جمله تفاسیری است که در تفسیر آیات، اهتمام زیادی به پژوهش‌های لغوی و واژگان قرآنی داشته است و از این شیوه برای بیان مقصود الهی...

قرآن کتاب هدایت و انسان سازی است و مفسران در طول اعصار مختلف به تفسیر آن پرداخته اند، از جمله این تفاسیر تفسیر نمونه و المنار هستند. صاحب تفسیر نمونه در تفسیر خود به طور گسترده از تفاسیر مختلف استفاده کرده است، یکی از تفاسیری که صاحب تفسیر نمونه بیش از تفاسیر دیگر به نقد و بررسی آن پرداخته تفسیر المنار است. صاحب تفسیر نمونه گاهی از نظریات صاحب تفسیر المنار در تفسیر خود به عنوان مؤید نظرات خویش ...

تحقیق حاضر به تبیین آموزه های علمی در قرآن کریم پرداخته است. و به دلیل اقبالی که برخی از مفسرین به استناد آموزه های علمی داشته اند، صحت و سقم این موارد، مهم به نظر می رسد. البته در این پژوهش نظریات علامه طباطبایی و مکارم شیرازی به دلیل توجه به این دو تفسیر در دوران معاصر، شاخص قرار گرفته و به نقد و بررسی آموزه های علمی از دیدگاه این دو بزرگوار پرداخته شده است. آنچه در این اثر مسلم گردید آن است...