برای روشن شدن روابط و تعاملات فرهنگی و علمیِ میان شرق و غرب نیاز به تحقیقات بیش‏تری در این زمینه می‏باشد. در این میان فهم روابط شرق و غرب در دوران میانه و در حقیقت روابط فرهنگی و تمدنیِ جهان اسلام و مسیحیت در این دوران، بسیار بااهمیت می‏باشد. چرا که در این دوره، تمدن اسلامی با تمدن مسیحیِ غرب در تعاملی نزدیک و شدید بوده است. هدف ما در این نوشتار، توجه به روابط و تعاملات تمدنی و علمی جهان اسلام و م...

هر اسطوره، هر نماد هر آئین عبادی مبین شناخت وضعیتی خاص در عالم هستی است و در نتیجه به حقیقتی ماورالطبیعه اشاره دارد. این شیوه تفکر زاده قوه مخیله و مقدمه ای بر اندیشیدن عقلانی و منطقی از یک سو بنیاد اساسی هستی آغازین را تشکیل می دهد که در این نظام، مفاهیمی چون هستی، نیستی، زمان و ابدیت به صورت تمثیلی و رمزوار با زبانی اشارت آمیز بیان شده است و از سویی هنوز جزئی اساسی از خمیر انسان امروزین است و...

بنیاد اصلی اجتماع در اسلام، خانواده و زن مهمترین رکن این نهاد حقوقی و فرهنگی است، به طوری که اصلاح و پیشرفت جامعه، منوط به اصلاح نقش زنان در خانواده است. این در حالی است که با رواج فرهنگ اومانیستی غرب، شاهد تزلزل جایگاه زن در خانواده هستیم که این موجب پدید آمدن مسائل جدی در مورد نقش زنان در خانواده شده است. از آنجا که تئوری های مرتبط با خانواده در کشور ما وحدت نظری نداشته اند و نتوانسته اند بر...

با رویارویی تمدن های مختلف با لایه های ظاهری تمدن غرب و مشاهده خیره کنندگی آن، اندیشمندان ملل دیگرهمواره در پی آن بوده اند که علل آن خیره کنندگی و بعضاً رکود تمدن خود چه بوده است. رویکردهای متفکرین بومی ملل مختلف در قبال غرب را می توان در سه دسته اخذ و اقتباس، طرد تمدن غربی و یافتن راهی متناسب با شرایط بومی قرار داد. این مقاله بر آن است با روش مقایسه ای اندیشه های "فوکوتساوا" و "مالک ابن نبی" دو...

حاضر به «روش شناسی اندیشه سیاسی در فلسفه غرب تمدن اسلامی» اختصاص دارد. فلسفه غرب تمدن اسلامی به اندیشه های فلسفی در آرا و آثارِ فیلسوفانی چون ابن طفیل، ابن باجه و ابن رشد اطلاق می شود. اینان برخلاف متفکران شرق تمدن اسلامی، مانند ابن سینا، روش شناسی ویژه ای در حوزه دانش سیاسی داشتند. بنیادی شرعی برای عقل در حوزه سیاست قائل بودند و در عین حال احکام شرعی سیاست یا سیاست شرعی را به اعتبار یافته های ع...

چکیده این پژوهش به دنبال آن است که مقایسه ای میان آراء دکتر شریعتی و آیت الله مطهری در مورد تمدن غرب و چگونگی تعامل یاتقابل با آن، با استفاده از الگوی عبدالهادی حائری مبنی بر دو رویه تمدن غرب مطالبی را ارائه نماید. حائری براین باور است که تمدن غرب دو رویه دارد، رویه کارشناسی، و رویه استعماری. وی این دو رویه را از هم جدا نمی داند، ولی معتقد است برای شناخت پیشرفت تمدن غرب باید هر دو رویه آن را م...

پس از ظهور تمدن جدید غرب و نفوذ و گسترش روز افزون مظاهر جهان شمول آن در جوامع شرقی، یکی از مسائل مهم و اساسی این ملتها از جمله ایرانیان، چگونگی برخورد با این تمدن جهان شمول غرب بوده است. چه اینکه، آنان در این مواجهه، با دو رویه متفاوت از تمدن جدید غرب روبه رو شده بودند. در حالی که رویه کارشناسی و دانش تمدن جدید غرب، شامل نوآوری در زمینه دانشهای گوناگون؛ مانند: پزشکی، نجوم، دریانوردی، فیزیک، شیم...

در چند دهه­ی اخیر، نظام مردم سالاری دینی، به مثابه­ی نظام سیاسی برآمده از آموزه­های اسلامی، مورد توجه متفکران در حوزه­های مختلفِ علوم انسانی قرار گرفته و از زوایا و رویکردهای گوناگون بدان نگریسته شده است. یکی از رویکردهایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، رویکرد تمدنی است؛ بدین معنا که این نظام به مثابه­ی بخشی از سیر تکاملی انقلاب اسلامی، چه ظرفیت­هایی برای شکل­گیری تمدن اسلامی دارد؟ در این مقاله، ...

در میان مردان دربار قاجار، عباس میرزا، قائم مقام و امیر کبیر از پیشگامان نوگرایی و توجه به تمدن اروپا بودند. اما حدود آشنایی زنان دربار قاجار با تمدن غرب مشخص نیست. این پژوهش با تکیه بر سه زن عصر ناصری یعنی مهد علیا مادر، عزت‌الدوله خواهر و تاج‌السلطنه دختر ناصرالدین شاه، حدود آشنایی زنان را با دانش و از سوی دیـگر با استعمار غـرب بررسی می‌کند. به نظر می‌رسد زنان دربار قاجار در جهت گسترش مظاهر ع...

اندیشمندان ایرانی به فراخور زمانه و زمینه، هر کدام رویکردی متفاوت در برخورد با غرب و مدرنیته برگزیدند. هدف این پژوهش، فهم نگرش شریعتی نسبت به غرب و مدرنیته بوده و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به آثار ایشان و بر اساس چارچوب نظری مکتب فرانکفورت به دنبال دست­یابی به این هدف و پاسخ­گویی به این سؤال است که موضع و دیدگاه شریعتی نسبت به چیستی غرب و مدرنیته چیست؟ به نظر می­رسد ایشان ...