چکیده وام گیری واژگانی به عنوان بارزترین شکل اثرپذیری زبان فارسی از عربی از سده های نخست هجری آغاز شد و در قرن چهارم و پنجم افزایش چشمگیری یافت. در جریان این وام گیری کلمات بی شماری از زبان عربی ـ با آنکه معادل فارسی آنها در زبان فارسی وجود داشته ـ وارد این زبان شده است. این تأثیرات در آثار شعرا و نویسندگان به وضوح دیده می شود. یکی از بزرگ ترین شاعران قرن چهارم هجری، رودکی نخستین شاعر صاحب دیو...

شناخت تهدیدات پیش روی تمدن اسلامی، برای پاسداشت و حفظ دستاوردهای این تمدن و تمهید عوامل بقای آن، امری ضروری است که متفکران مختلف همچون شهید سید محمدباقر صدر نسبت به آن اهتمام ورزیده‌‌اند. مقاله‌‌ی حاضر با بهره‌‌گیری از روش تحلیلی-توصیفی، تهدیدات سیاسی تمدن اسلامی را از دیدگاه شهید صدر مورد بررسی قرار داده است. نتایج نشان داد، که از دیدگاه سید محمدباقر صدر ارتباط میان فرهنگ، دین و دانش بر پویایی...

ایران پس از مدتها هرج و مرج و غارت و ناامنی و تفرقه و اختلافات داخلی و حملات متعدد خارجی،سرانجام در دوره صفویه یکپارچه گشت و از نظر مذهبی ، سیاسی ، حکومتی و اداره کشور متحد گردید. در این میان، علاوه بر نقش شاهان صفوی به خصوص شاه عباس اول،باید از نقش بی بدیل و موثر علما و دانشمندانی همچون شیخ بهایی یاد کرد که در تقویت بنیه های علمی و اعتقادی و گسترش معماری و طراحی مفید تأثیرگذار بوده اند. شیخ به...

اقلیت های دینی در بیشتر دوران های تاریخی در جوامع مختلف وجود داشته اند؛ اما تعامل حاکمیت ها با این گونه اقلیت ها همواره یکسان نبوده است. حکومت اسلامی نیز از همان بدو تاسیس در مدینه با اقلیت های دینی یهودی، مسیحی و غیره روبرو بود؛ لذا در اسلام نیز برای حضور این اقلیت های دینی تحت سیطره حکومت اسلامی قوانینی گذاشته شد که براساس آن ایشان در جامعه اسلامی باقی ماندند. پژوهش حاضر در صدد بررسی وضعیت اق...

فقه سیاسی بخشی از «علم مدنی» عام است که در احصاء علوم دوره میانه، با عنوان «فقه مدنی» تأسیس و شناخته شده است. فقه مدنی /سیاسی، قسیم «حکمت مدنی» است. معلم ثانی، فقه را، همانند فلسفه، به دو قسم نظری و عملی تقسیم می‏کند و آنگاه فقه سیاسی را، در مجموعه فقه عملی، چونان دانشی معرفی می‏کند که با توجه به ویژگی‏های فرهنگی ـ زبانی جامعه اسلامی، به ارزیابی عمل سیاسی مسلمانان می‏پردازد، و با تکیه بر زبان‏ش...

انقلاب اسلامی به عنوان نقطه عطف تاریخ ایران، یکی از حلقه های حوادثی در جهان اسلام است که ازآن با عنوان بیداری اسلامی یاد می شود. بر این اساس ظرفیت های انقلاب اسلامی ایران به منظور بازسازی و یا احیاء تمدن اسلامی از موضوعات مهم و در خورد توجه برای پژوهش است. موضوع تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر احیاء تمدن اسلامی در پژوهش هایی مورد بحث قرار گرفته است. مقاله حاضر با در نظر گرفته پیشینه پژوهش و قالب د...

علم اکر شاخه‌ای از ریاضی است که به سبب نگارش رسالات، شروح و حواشی مهم در آن به شکل سنتی علمی در تمدن اسلامی درآمده بود. این سنت اگر چه به عنوان دانشی ریاضی عمدتاً شامل قضایایی در مثلثات کروی است اما چنان‌که با مراجعه به دیگر آثار می‌توان دریافت، این قضایا غالباً به عنوان دانشی مقدماتی برای حل مسائل نجومی به کار گرفته می‌شدند. کتاب الاکر از تئودوسیوس و اشکال الکریه از منلائوس دو اثر شاخص در این زم...

چکیده در این پژوهش سعی بر آنست که تبا رشناسی روش شناختی نظام های سیاسی و علمی را در تمدن اسلامی ایرانی مورد توجه، ارزیابی و تحلیل قرار داده تا از این طریق به استخراج انواع روش های آن عصر تمدنی دست یافته و در زمان حاضر مورد استفاده قرار داده و ازطرف دیگر روش های موجود در عصر حاضر را در متن تمدن اسلامی- ایرانی آن دوره تمدنی مورد ریشه یابی قرار دهیم . لذا پیرامون این موضوع سوالاتی مطرح گردیده که...

چکیده زمینه و هدف: دانش دندان پزشکی به عنوان یکی از شاخه های پزشکی همواره مورد توجه پزشکان مسلمان بوده است. پزشکان به جنبه های مختلف علم دندان پزشکی پرداخته و مجموع نظرات و دیدگاه های خود را در ضمن متون پزشکی نقل کرده اند. این مطالعه به منظور بررسی جایگاه دانش دندان پزشکی در میان پزشکان مسلمان انجام گرفته است. مواد و روش ها: در نوشتار پیش رو تلاش بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر ...