جهان اسلام در دو قرن اخیر در کنار عوامل تاریخی و فکری که بر فرآیند عمومی تمدن اسلامی و رکود آن اثر گذشته، با چالش جدی‌تر رشد و گسترش تمدن غربی روبرو بوده است. در قبال چنین چالشی، متفکران مسلمان کوشش های گسترده‌ انجام دادند تا ضمن بازسازی فکر دینی، پاسخی درون دینی برای رهایی جهان اسلام از سلطه تمدن و فرهنگ غرب ارائه کنند. بدون تردید این بازسازی راه را برای گشایش‌ مرزهای تجدید حیات تمدن اسلامی با...

بررسی های انجام شده نشانگر آن است که جنگهای صلیبی نقش بسیار مهم گسترده در انتقال تمدن اسلامی به غرب داشته است. و آثار مادی و معنوی پرباری از تمدن اسلامی در طی این جنگها راهی غرب گردید. صلیبیان هم چنانکه توانستند آثار معنوی اسلامی مانند: علوم اسلامی در بخش نجوم، ریاضی، فلسفه، پزشکی، شیمی، روش تدوین تاریخ و نقشه های جغرافیا را فراگیرند، زمینه را برای آن تعداد از دانشمندان اروپای که خواهان کسب دان...

قفقاز شمالی دارای موقعیت منحصر به فردی از جنبه ژئوپلتیکی و فرهنگی است و در بسیاری موارد تمدن و فرهنگ آن نقش تعیین کننده ای در جریانات اجتماعی منطقه ایفا می نماید. این منطقه از قدیم الایام منطقه برخورد و تماس فرهنگ ها و حتی در مواردی سد و مانعی بر سر ارتباط تمدن ها و امپراطوری های شمال مدیترانه آسیای غربی و اروپای شرقی بوده است. اهمیت استراتژیک و موقعیت برتر تجاری- بازرگانی آن از دیرهنگام موجب ب...

بحث همزیستی و مذاکره و گفتگوی میان تمدن ها که در برخی مقاطع تاریخی و در بعضی جوامع مطرح می شود و مورد اعتنا قرار می گیرد تنها در صورتی اصالت حقیقی خواهد داشت که مهمترین شرط لازم برای تحقق آن، یعنی رویکرد مسالمت در طرفین یا طرفهای مقابل، وجود داشته باشد. به تعبیری طرفین استانداردهای ارزشی خود را هم وزن بدانند و یا آنکه حداقلی از ارزش های تمدنی را نه در حرف بلکه در عمل برای طرف مقابل بشناسند. درو...

بیداری اسلامی حرکت جوشان و مقابلة مهمی است که از دو قرن پیش در جهان اسلام در مقابل سلطه و هجوم استعمار مغرب‌زمین آغاز شد. این واکنش ابتدا «سلبی» بود و بیشتر مقابله با هجوم نظامی غربی‌‌ها را درپی داشت، ولی علاوه‌بر هجوم نظامی غرب، تسلط سیاسی و فراتر از آن تسلط فرهنگی و فکری را نیز درپی داشت. بنابراین، کشورهای اسلامی با توجه به ظرفیت و توان فکری و سیاسی‌‌شان به پاسخ‌‌گویی و واکنش بدان پرداختند. ا...

این مقاله دیدگاه های طالبوف را درباره وجوه گوناگون تمدن جدیدغرب، آزادی، دموکراسی، علم و تعلیم و تربیت و استعمار، به کوتاهی بررسی می کند.چگونگی برخورد ایرانیان با تمدن غربی و پیدایش فرنگی مابی یا غربزدگی نیز مبحثی است که دیدگاه های طالبوف پیرامون آن به کوتاهی مورد اشاره قرارگرفته است .با این هدف که نقش و جایگاه و تاثیر او در پیدایش«گفتمان غربزدگی»در ایران قرن بیستم معین و شناخته گردد

ویژگی میان‌رشته‌ای بودن مطالعات «تمدن پژوهی»، دایرة نگاه به مسائل این حوزه را از حصر در یک یا چند دستة تخصصی خاص بیرون کرده و در گسترة وسیع‌تری قرار می‌دهد. این چالش به‌ویژه در تحلیل اصل مفهوم تمدن بیش از هر جای دیگر خود را نمایان می‌سازد، چراکه ما با واژه‌ای چندوجهی روبه‌رو هستیم که مفاهیم هم‌عرض دیگری را نیز در جنب خود قرار می‌دهد؛ مقوله‌های انسان، فرهنگ، جامعه، تاریخ، و دین، واژگان هم‌خانواد...

در دنیای امروز با کم رنگ شدن مرزهای فرهنگی، جامعه ی ایرانی نیز در مقام جزئی از جامعه ی جهانی ، شاهد گرایش هایی به جنبش های نوپدید دینی است. لذا مطالعه ی هرچه بیشتر و بررسی ریشه ها و علل گرایش به این جنبش ها بسیار لازم و ضروری به نظر می رسد. این رساله بر آن است تا از میان منابع و آثار موجود به بررسی، توصیف و شناخت شیطان پرستی به عنوان نمونه ای از این جنبش های نو پدید دینی در چهار چوب و با مولفه ...

ایران فرهنگی ازجمله حوزه های اصلی فرهنگی ـ تمدنی در جغرافیای هویتی امروز است که همواره مورد توجه پژوهشگران و اندیشمندان بوده است. میراث فرهنگی ـ تمدنی که به واسطة عناصر و مؤلفه های مشترک زبانی، فرهنگی، و اجتماعی پدید آمده است، حاصل تجربة تاریخی طولانی ای است که با پیوند دادن معرفت و هویت «خودآگاهی تمدنی» را به بار آورده است؛ معرفت به میراث غنی مشترک میان کشورهای منطقه و هویتی برآمده از عناصر و ...

اندیشمندان جهان در مورد ماهیت تمدن غرب دیدگاه¬های مختلفی را بیان کرده اند. نوع نگاه به ماهیت غرب در نحوه تعامل ما با آن تاثیرگذار خواهد بود. با توجه تاثیر گسترده انقلاب اسلامی در جهان و ماهیت متفاوت آن با تمدن غربی آشنایی با اندیشه رهبران این انقلاب به ویژه بررسی نوع نگاه آنان در مورد غرب از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. لذا با توجه به این نکته در این پژوهش در به بررسی ماهیت غرب از دیدگا حضرت آیت...