نام پژوهشگر: عباسعلی رهبر

مبانی انسان شناسی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  حجت احمدی   عباسعلی رهبر

انسان محور اصلی علم سیاست است بر این اساس نوع روابط انسان ها و همچنین شناخت انسان بماهو انسان و شناخت جایگاه او در هستی، منجر به نظریه پردازی مختلف در علم سیاست شده است. در حکمت صدرایی نفس انسان در بدو خلقتش مستعد کمالاتی است که فرد در طول دوران زندگی باید آن را از قوه به فعل برساند و تبدیل به انسان کامل شود. انسان کامل از عقلانیتی تام برخوردار می شود که شایستگی اداره اجتماع را دارد. از منظر امام خمینی به جز چهارده معصوم علیهم السلام کسی به مقام انسان کامل نرسیده و با استناد به روایات مختلف در چاره جویی دوران غیبت که امام معصوم حضور ندارد فقهایی که بر نفس خود صیانت می کند مطیع خداوندند و از هوای نفس پیروی نمی کنند به سفارش معصوم، می توانند نیابتاً اداره جامعه را برعهده گیرند. ویژگی های مذکور در واقع نمایانگر نزدیکترین شخص به انسان کامل است. انسانی که دستورات خدا را می شناسد از آنان اطاعت می کند و در مهار قوای شهویه غضبیه و وهمیه با قوه عقل می کوشد، نزدیکترین حالت به فعلیت تام نفس کامله انسانی را داراست. البته پیمودن سیر تکاملی انسانی که برای همه افراد جامعه یک هدف ضروری است با اعتدال در قوای نفسانی و عدالت در جامعه محقق می شود. این خود منجر به آزادی انسان از قید نفس اماره و طاغوت شده و در نهایت موجب حریت انسان در تصمیم گیری و اعمال و رفتارش خصوصا در عرصه اجتماع و سیاست می شود. حریتی که تحقق آن لزوما وابسته به رعایت چارچوب قانون و شرع است ودر تلازم با آن اعتدال فردی و اجتماعیتا عدالت جهانی محقق می شود.

پیدایش و علل شکل گیری اندیشه تقریب مذاهب در جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1389
  سید حمیدرضا میردامادی اصفهانی   عباسعلی رهبر

تاریخ اسلام سرچشمه تفکر متفکران مسلمان و دلیلی برای ایجاد تحرک در بین نیرو های سیاسی جوامع اسلامی است، اندیشه اتحاد که از هنگام ظهور اسلام به عنوان یک عقیده در جامعه اسلامی رشد پیدا کرده بود همواره از ارزش های سیاسی الهام می گیرد که ریشه دینی دارد . اگر جمعیّت جهان را حدود هفت میلیارد نفر در نظر بگیریم، تقریباً یک میلیارد و نیم آنرا مسلمانان پوشش می دهند، ظاهراً مسلمانان به مثابه اشباح هم می توانند ترسناک ظاهر شوند و هم امّتی متفرّق. تفرقه آنها از اتحادشان به دلائل اندیشه ای، سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی بیشتر است. مومنان معدود لیک ایمان یکی جسمشان معدود لیکن جان یکی لیک یک باشد همه انوارشان چون که برگیری تو دیوار از میان چون نماند خانه ها را قاعده مومنان مانند نفس واحده استعمار از همین عوامل گسست سود جسته و در جنگ های جهانی اوّل و دوّم توانست بر اکثر کشورهای جهان اسلام سیطره پیدا نماید. چرا چنین شد؟ وابستگی اکثر کشورهای اسلا می از جنبه های مختلف به غرب؛ قدرت هر نوع تصمیم گیری درباره سرنوشت مسلمانان و مصالح اسلا می را از آنان سلب نمود؛ این وابستگی به لحاظ قلمرو علاوه بر بُعد فرهنگی، در ابعاد سیاسی و اقتصادی نیز وجود دارد. در بُعد اقتصادی باید در نظر داشت که کشورهای اسلامی غالباً دارای اقتصاد کشاورزی هستند و در صادرات تولیدات ملّی خود به قطب های استعماری ( کشورهای شمال ) وابسته اند، بدون اتکاءِ به بیگانگان حتی در تهیّه مواد اوّلیه حیاتی خود نیز عاجزند، هرچند در این رابطه برخی از کشورهای اسلامی از این قاعده خارج هستند؛ ولی غالب آنان در چنین وضعیّتی به سر می برند و از نظر اصل سرمایه ملّی و نیز کمیّت واردات و صادرات خود با مشکلات فراوانی روبرو هستند، در این راستا هرچند صادرات خوبی هم داشته باشند امّا با مشکل محدودیّت بازار و انباشت انبارهایشان از کالای کشورهای قدرتمند مواجه اند. حاکمان ممالک اسلا می نیز تنها راه حل این بحران شدید را در اتکاءِ به بیگانگان و استفاده از قدرت مالی و اقتصادی آنان می دانند؛ به این علت هرگونه ارتباط با سایر کشورهای اسلا می را بیهوده می پندارند.

حوزه عمومی ایران و نقش جریان های هویت ساز روشنفکری دینی در جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1389
  مرتضی باقری   عباسعلی رهبر

چکیده این نوشتار ضمن مطالعه جریان های روشنفکری دینی در جمهوری اسلامی ایران درصدد است تا به مطالعه نقش روشنفکران دینی در توسعه عمومی در ایران بپردازد از این رو با دستیابی به ویژگی و جنس گفتمان های روشنفکری دینی درصدد است تا به مطالعه عقلانیت ارتباطی و عقلانیت انتقادی در گفتمان های روشنفکری بپردازد. البته ما به طور دقیق با کاربرد رویکرد ارتباطی به حوزه عمومی، وجه تمایز جامعه مدرن و سنتی را در حضور و عدم حضور عمومی توسعه یافته می دانیم بخصوص آنکه هابرماس با مطالعه سیر تاریخی شکل گیری حوزه عمومی عقلانیت ارتباطی و انتقادی را وجه بارز توسعه ـ یافتگی حوزه عمومی معرفی می کند. روش توصیفی، تحلیل مقایسه ای در این پایان نامه به کار گرفته شده و راهنمای محقق بوده است. نتایج نشان می دهد که روشنفکران دینی رفورمیست مثل سروش با دسته مایه قرار دادن خرد انتقادی و کنش ارتباطی هابرماس تلاش نمودند تا این حوزه را در سطح کمی و کیفی گسترش بخشد. آنها با قداست زدایی نمودن مسائلی که تقدس دارند، تلاش نمودند تا حوزه خصوصی افراد را افزایش داده و به استقلال فردی بیافزایند تا در این مسیر جامعه مدنی را که نقد اساس و شالوده آن است را گسترش بخشند.

نقش عقلانیت در کارایی نظام مردم سالاری دینی با تاکید بر مفاهیم قرآنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1390
  کاوه امجدی   عباسعلی رهبر

مردم سالاری دینی مفهومی است که از سطح هستی شناختی تا سطح عینی با هم مرتبط می باشند و دین و مردم سالاری در هم تنیده شده اند و در سطح عینی به این معنی می باشد که حکومت مردم دیندار اصل و اساس می باشد و تنها مدل حکومتی است که در آن مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی به هم جمع شده اند.دوگانگی سرشت نظام سیاسی در نظریه مردم سالاری دینی مبتنی بر دو رکن حقانیت الهی و مشارکت مردمی است.بنابراین ماهیت الهی بشری دارد.مردم سالاری دینی ریشه در اسلام،حکومت نبوی و علوی دارد و نظام جمهوری اسلامی ایران مدل محقق شده آن تلقی می شود.عقلانیت در قرآن در کنار وحی دارای جایگاه بی بدیلی است و یکی از منابع مهم شناخت به حساب می آید.عقلانیت قرآنی با تاکید بر شاخصه هایی هچون معنویت گرایی،تعامل دین وسیاست،انسان گرایی ، محاسبه گری و وحی محوری- که از اصول مهم حفظ و مشروعیت یک نظام سیاسی کارا هستند- موجبات ارتقاء کارآمدی نظام مردم سالاری دینی را فراهم می آورد.این پایان نامه دارای 5فصل با عناوین کلیات عقلانیت و کارآمدی مردم سالاری دینی نقش عقلانیت در کارایی نظام مردم سالاری دینی با تاکید بر مفاهیم قرآنی و نتیجه گیری و پیشنهادات می باشد.

رشد رادیکالیسم سیاسی مذهبی فرقه ای در پاکستان و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1389
  سیدحامد موسوی   عباسعلی رهبر

یکی از مهمترین علل رشد رادیکالیسم سیاسی و فرقه ای مذهبی در پاکستان و جنایات تروریستی در مناطق شرقی ایران که غالب آن توسط گرو ههای افراطی صورت می پذیرد ، پیروی از آموزه های مکتبی به نام دیوبندی است که امروزه از پشتوانه ونفوذ سیاسی وحزبی عمیقی در پاکستان برخوردار است . این جنبش فکری اسلامی وابسته به اهل سنت، دارای اشتراکات عقیدتی فراوانی با مکتب وهابیت واز برجسته ترین آثار نفوذ این مکتب در شبه قاره هند محسوب می شود . دیوبندی در قرن هفدهم و تحت تأثیر آموزه های شاه ولی الله دهلوی و منسوبین وی توسط قاسم نانوتوی درشهردیوبند هند شکل گرفت . بنیانگزاران این مکتب ، حنفی مذهب و بسیار سختگیر ودقیق بودند . پس از استقلال پاکستان از هندوتحت برنامه اسلامی سازی پاکستان توسط ژنرال ضیاء الحق در اواخر دهه هفتاد،جریانات فرقه ای مذهبی وابسته به مکتب دیوبندی،رشد چشمگیری پیدا نمودند و مدارس متعدد دینی با بودجه دولتی تاسیس و به دنبال آن بستری مناسب جهت توسعه و ساماندهی فعالیت گروههای افراطی و رادیکال فرقه ای مذهبی در آنها فراهم آمد. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ، دولت ضیاء الحق سیاست حمایت از جریانات تندروی فرقه ای مذهبی ضدشیعی ومحدودیت فعالیت و روابط میان شیعیان ایران وپاکستان را به صورت جدی دنبال کردو نطفه اولیه سپاه صحابه و دیگر گروه های فرقه گرای دیوبندی با هدف سرکوب و ترور شیعیان در این شرایط بسته شد. عربستان در جریان آزادی افغانستان از اشغال ارتش شوروی که اغلب طلاب مدارس دینی پاکستان حضور فعالی داشتند، حداکثر بهره برداری را نمود و توانست ضمن حمایت های گسترده مالی ازجهادگران اسلامی ، زمینه های صدور مکتب ضد شیعی وهابیت و پیوند آن با دیوبندی را در پاکستان پی ریزی و به اجرا درآورد. با گسترش نفوذ وهابیت ، افزایش قدرت سیاسی گروههای افراطی دیوبندی و نهایتا رشد فرقه گرایی سیاسی مذهبی درفضای ملتهب و بحرانی پاکستان در خلال سه دهه گذشته، این کشور درگیر یک جنگ نیابتی میان ایران و عربستان شده است. درشرایط کنونی، رادیکالیسم سیاسی و فرقه ای مذهبی پاکستان در قالب تبلیغ مکاتب وهابیت و دیوبندی در میان طلاب مدارس دینی و اهل سنت شرق ایران، تشدید اختلافات مذهبی قومیت های مختلف، حمایت از گروه های تروریستی و تجزیه طلب معاند با جمهوری اسلامی ایران ونهایتا ایجاد بحران های امنیتی و فرهنگی – اجتماعی خصوصا در مناطق شرقی ایران معنا یافته است. این مهم بی شک ضمن افزایش ضریب آسیب پذیری همبستگی و وحدت ملی،پایه های اساسی نظام سیاسی شیعی به عنوان خواستگاه اولیه شکل گیری انقلاب اسلامی را هدف قرار داده و تضعیف امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را به دنبال خواهد داشت.

سیاست و عملکرد وهابیت در جمهوری اسلامی ایران،مطالعه موردی :استان بوشهر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1390
  حسن دبستانی   عباسعلی رهبر

چکیده این پژوهش به تحلیل و ارزیابی وضعیت سیاسی اقتصادی فرهنگی وهابیت در استان بوشهر می پردازد که در پنج فصل تدوین و تنظیم گردیده است که شامل 1. کلیات، 2. مبانی نظری و تاریخچه تحقیق، 3. تشکیل فرقه گرایی در جمهوری اسلامی، 4.بررسی روشهای فعالیت وهابیت در استان بوشهر، و 5.نتیجه گیری می باشد. برای شناخت وهابیت و آگاهی از خطرات آنها نسبت به دین اسلام، باید این مسلک انحرافی را از زوایای مختلف مورد مطالعه قرار داد، از جمله: نحوه پیدایش و بوجود آمدن آن، طرز تفکر آنان نسبت به دین و اولیای الهی و شعائر اسلامی، عملکرد آنها در حوزه اجتماع و سیاست و ...همچنین برای شناخت وضعیت فعالیت این فرقه و جریان انحرافی و نوع سیاستی که برای ترویج افکار خود بکار می گیرند و روشهایی که به منظور ایجاد تفرقه بین صفوف مسلمین و القاء ناامنی و ... به یک مطالعه دقیق و جامع نیاز است.که در این تحقیق سعی شده بر همین اساس، این موضوع مورد مطالعه دقیق قرار بگیرد. لذا استفاده از یافته های این تحقیق در جهت شناخت بیشتر و بهتر این فرقه و جلوگیری از رواج آن می-تواند به عنوان یکی دیگر از اهدف این تحقیق مطرح باشد. در این تحقیق سعی شده که از منابع دست اولی که در این زمینه وجود دارد، استفاده شود. همچنین نظریاتی که در خصوص مسائل و ویژگیهای وهابیت وجود دارد، مورد ارزیابی قرار گرفته است و زمینه ی گرایش جوانان به این فرقه بصورت دقیق و علمی بررسی شده است. این تحقیق از نوع کتابخانه ای می باشد و نگارنده پس از مراجعه به مجلات و کتب مورد نیاز و فیش-برداری از آنها، و گفتگو با صاحب نظران این امر، به دسته بندی مطالب جمع آوری شده پرداخته و در نهایت نیز با تحقیق و پژوهش و تفکر لازم، پیشنهاداتی را جهت بهبود وضع موجود در این زمینه، ارائه داده است. تلاش این تحقیق بر آن است تا با نهایت دقت به بررسی این موضوع بپردازد؛ امید که این تلاش، بهانه و انگیزه ای برای دیگر محققین باشد جهت پرداختن بیش از پیش به این مقوله ی مهم.

مطالعه تطبیقی روند تحول سکولاریسم به اسلامگرایی در قالب نظم سیاسی(ایران و ترکیه)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1390
  حسن صادقیان کمارعلیا   عباسعلی رهبر

مقایسه دو روند تاریخی ترکیه و ایران امکان دهنده مدلی از پویش تاریخی گسست دموکراسی می باشد. ارائه این مدل به معنای آرایش جدیدی از متغیرهای موثر بر تحکیم یا گسست دموکراسی و وزن متغیرها نسبت به یکدیگر است. ثبات سیاسی در ترکیه نتیجه ساختار حاکمیت تساهل‏گرا و رفرمیستی می باشد که روند اصلاح‏طلبی را نمایان ساخت. و عدم ثبات سیاسی در ایران نتیجه ساختار حاکمیت استبدادی و غیر دموکراتیک روندن انقلابی را به عرصه عمل رساند.

بررسی سیاست خارجی دولت جمهوری اسلامی ایران بین سال های 84-89 براساس اصول و مبانی انقلاب اسلامی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1388
  حامد شهرکی   غلامرضا خواجه سروی

با پیروزی انقلاب اسلامی و تشکیل جمهوری اسلامی ایران، همواره یکی از دغدغه های اصلی دولتمردان و مردم ایران پیگیری اصول و مبانی انقلاب اسلامی چه در سطح داخلی و چه در سطح خارجی بوده است. لذا دولت هایی که بعد از انقلاب 57 به روی کار آمدند سعی داشتند که سیاست های خود را در راستای اصول و مبانی انقلاب قرار دهند و در این چارچوب حرکت نمایند، چرا که این خواسته عموم مردم بود و برای دستیابی به آن اصول و مبانی در برابر رژیم پهلوی شوریدند و بر علیه آن قیام کردند و در نهایت آن را ساقط نمودند. از این رو در این پژوهش به بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال های 84 تا 89 بر اساس تطابق با اصول و مبانی انقلاب اسلامی در سیاست خارجی پرداخته شده است. سیاست خارجی ایران در این دوران که مصادف بود با ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد از سه مولفه ی کلان تقابل با نظام سلطه بین الملل، سیاست نگاه به شرق و جنوب گرایی تشکیل شده است. با بررسی عملکرد دولت محمود احمدی نژاد وگفتمان حاکم بر سیاست خارجی در این دوران در نهایت به این نتیجه می رسیم که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در طی سال های 84 تا 89 با اصول و مبانی انقلاب اسلامی همسو و منطبق بوده است.

مقایسه تطبیقی اندیشه های شهید مطهری(ره) و آیت ا... طالقانی(ره) درباره حکومت اسلامی در عصر غیبت
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  محمد ابراهیمی   مرتضی محمودی

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): قرن بیست و یکم را به حق باید « قرن خمینی » بنامیم زیرا در پرتو اندیشه سیاسی او بود که مسلمانان تجدید حیات اسلام و « اسلام سیاسی » را در عرصه کارآمدی و حکومتی به نظاره نشستند . او معتقد بود که «باید اسـلام را فـاتح جهان نمود» . از مباحث مهم و اساسی در دوره غیبت، بحث حکومت اسلامی و انتظار فرج و ارتباط آن دو با یکدیگر است . بیشتر فقهای شیعه، تشکیل حکومت اسلامی را در دوره غیبت، ضروری می دانند و بر این باورند که فقهای عادل، باید به این مهم اقدام کنند و اگر یکی از آنان تشکیل حکومت داد، بر دیگران واجب است که از او پیروی کنند .طالقانی دیدگاه حکومت خود را این گونه طرح می کندکه مردم بر مردم باید حکومت کنند و با انتخاب نماینده از طرف مردم که تأکید بسیار بر شوراهای محلی و شهری و پارلمانی داشت. مطهری هم معتقد برحکومت اسلامی و جمهوری اسلامی می باشد . و در اثبات ولایت فقیه از دلایل عقلی و نقلی بهره برد . ایشان نیز میان نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه و دموکراسی ناسازگاری نمی بیند. ارتباط بین دین و سیاست را ناگسستنی می بیند و می گوید ولی فقیه در رأس جامعه اسلامی مقامی چونان پیامبر و امامان دارد و باید نقش نظارتی و ایدئولوگ داشته باشد . این اندیشمندان از شاگردان برجسته امام خمینی (ره) بودند و برای تحقق انقلاب اسلامی و بعد از آن زحمتهای زیادی متحمّل گردیدند . اهداف : هدف اصلی در این پژوهش عبارتست از بررسی عقلانی و نظری حکومت اسلامی در عصر غیبت و تبیین اندیشه های این دو اندیشمند و اسلام شناس مطهری و طالقانی ، و اثبات ولایت مطلقه فقیه و مردم سالاری دینی و مشروعیت می باشد . روش های اجراء : در این پژوهش روش کلی « علّی، مقایسه ای » بوده و از روش های گوناگون نیز مانند روش های تاریخی، توصیفی، تحلیلی وکتابخانه ای استفاده شده است. نتایج :در این پژوهش نتایج کلی به این قرار است که جامعه ایده آل مورد نظر بشریت همان جامعه مهدوی و حکومت اسلامی است و حکومتهای غربی بدلیل نقاط ضعف فراوان قابلیت لازم را ندارند و بر مسلمانان واجب است که باتدوین طرح جامعه اسلامی و برپایی حکومت اسلامی و آرمانی زمینه را برای تشکیل حکومت مهدوی فراهم نماید .

مولفه های معرفت شناسی ، حق و تکلیف در نهج البلاغه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1388
  علی توماج کینوش   عباسعلی رهبر

بی تردید نهج البلاغه ، پس از قرآن کریم ، گرانقدرترین و ارزشمندترین میراث فرهنگی اسلام است . نهج البلاغه شفای دردهای روحی بشر ، راز هدایت اجتماعی و سیاسی ، منشور انسان سازی ، دریچه ای به نور و راهی از ملک تا ملکوت است . لذا برای معرفت و شناخت مسایل الهی و اجتماعی با رویکرد به حقوق و تکالیف از این کتاب ارزشمند بهره گرفته شده است . در این پایان نامه به طرح این سوال اصلی که «مولفه های معرفت شناسی حقوق و تکالیف چیست؟» پرداخته شده است . در پاسخ موقت به این سوال به ارتباط دوسویه بین حق و تکلیف در نهج البلاغه پرداخته شده است که تحلیل و تبیین این موضوع در چهار فصل صورت پذیرفته است . نخست به مولفه های معرفت شناسی و معرفت شناسی دینی پرداخته شده است . در ادامه به ارتباط حق و تکلیف در اسلام و خاستگاه آن و ارتباط آن با انسان اشاره شده است و در قسمت پایانی به مولفه های حق و تکلیف در نهج البلاغه بصورت حقوق و تکالیف الهی در حد شناخت آن و ابزار آن پرداخته شده است . همچنین به حق و تکلیف در نهج البلاغه بصورت حقوق و تکالیف اجتماعی در حد شناخت آن و ابزار آن نیز اشاره شده است . نتایج حاصل از این تحلیل بیانگر این است که حق و تکلیف در نهج البلاغه در ارتباط توامان با یکدیگر هستند . همچنین شناخت حدود الهی نیازمند شناخت حالات و پدیده های طبیعی و ویژگیهای خداوندی است . از طرفی شناخت حقوق اجتماعی به سیره عملی امیر مومنان (ع) و ائمه ایشان بازمی گردد . در ضمن حقوق و تکالیف اجتماعی به حقوق و تکالیف الهی متصل می باشد .

تحول معنایی نظریه های دولت در فقه سیاسی شیعه (از مشروطه تا جمهوری اسلامی)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  احسان شاکری خویی   علی اکبر امینی

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): فقه سیاسی شیعه به موضوعات و مسائل مختلف و متعددی می پردازد. یکی از این موضوعات و مسائل، موضع فقه سیاسی شیعه در باب دولت و نظریه پردازی در این ارتباط است. نظریه های دولت در فقه سیاسی شیعه به لحاظ تاریخی در ایران، با ظهور دولت صفوی آغاز می شود. از عصر صفوی تا حال حاضر، مقاطع ، دوره ها و نظریه های مختلفی در خصوص دولت مطرح شده است. در رساله حاضر بطور مشخص به سه نظریه «سلطنت مشروعه»، «سلطنت مشروطه» و «ولایت مطلقه فقیه» در گستره و بازه زمانی مشروطه تا جمهوری اسلامی پرداخته شده است. پرسش محوری و کلیدی پژوهش آن است که چگونه می توان تحول معنایی نظریه های سه گانه ذکر شده را تحلیل و تفهم کرد؟ در پاسخ چنین گزاره وفرضیه ای طرح شده است که، نظریه های دولت در فقه شیعه، تحت تاثیر زمینه ها و بسترهای متعدد زبانی ، معرفتی و محیطی و اجتماعی- سیاسی، تولید شده و تحول می یابد. به منظور فهم و رمزگشایی از ایده مطرح شده، الگو و چارچوبی روش شناختی پیشنهاد شده است. این الگو که مبتنی بر «کثرت گرایی روش شناختی» است با تاکید بر بحث «زمینه گرایی» از چهار زمینه زبانی و معرفتی، اجتماعی و محیطی، گفتمانی و قدرت بحث می کند. بر مبنای الگوی پیشنهادی، هر نظریه ای و در اینجا نظریه های دولت شیعی از دیالکتیک و تعامل میان نظریه پردازان و زمینه های چهارگانه (با تاکید بر نقش پر رنگ و اساسی زمینه) تولید می شود. در فصل دوم بطور مبسوط از بسترهای شکل دهنده به نظریه ها بحث شده است. نظریه سلطنت مشروعه در ارتباط با سنت اخباری گری، نظریه سلطنت شیعی و اصطلاحات مدرن اجتماعی و محیطی عصر قاجار شکل گرفته است. سلطنت مشروطه با سنت اصولی گری، خردگرایی و عقل گرایی، تحولات مشروطه خواهی و تجدد خواهی در ایران و جهان اسلام معنا می شود. و نهایتاً سنت عرفانی ، فلسفی و فقهیِ ماخوذ از دیدگاههای ابن عربی، ملاصدرا و نظریه ولایت عامه فقیه، در کنار شبه مدرنیسم پهلوی و گفتمان های مذهبی و غیر مذهبی عصر پهلوی، بسترها و زمینه های ولایت مطلقه فقیه را شکل می دهد. در فصل نهایی رساله به فضای معنایی مختصات و ویژگی های نظریات سه گانه با تاکید بر نسبت این نظریه ها با بحث سنت و مدرنیته توجه شده است.

شبه طبقات و سیاست(بررسی کنشهای سیاسی شبه طبقات در تاریخ معاصر ایران قبل از انقلاب اسلامی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1390
  علی اکبر قویدل سرکندی   احمد گل محمدی

جایگاه طبقاتی افراد در سطح جامعه از مهمترین عوامل شکل دهنده به رفتارها، چهارچوب های ذهنی و نوع ارزیابی افراد از دنیای پیرامون خود است. اما لزوما همه افراد و گروهها، در جوامع مختلف رفتارهای خود را با منافع طبقاتی و گروهی خود هماهنگ نمی کنند. این افراد که در این پژوهش از آنها با عنوان "شبه طبقات" یاد می شود، یا با آگاهی از منافع بلندمدت طبقاتی خود جهت رسیدن به اهداف شخصی و کوتاه مدت، خلاف منافع طبقاتی خود رفتار می کنند، و یا نا آگاهانه به دلیل عدم درک درست از منافع بلندمدت خود مورد بسیج کانونهای مختلف قدرت قرار می گیرند. در ایران به دلیل سابقه ی طولانی سلطه حکومتهای استبدادی و عدم شکل گیری طبقات اجتماعی تاثیر گذار و به تبع آن جامعه مدنی فعال، شاهد جایگزینی طبقات اجتماعی با آیینهایی (از جمله فتوت و تصوف) در سطح طبقات عامه هستیم که فردگرایی و انزوا و تاکید بر جنبه های معنوی زندگی، از خصوصیت بارز آنها بود. بعد از انقلاب مشروطه و متکثر شدن قدرت سیاسی، شاهد ورود بازماند گان این آیینها با همان الگوهای رفتاری به حوزه سیاست هستیم. طبیعتا حوزه ی سیاست در ایران بعد از مشروطه حوزه ی جوانی بود که هنوز قواعد خود را بازیابی نکرده بود و به همین دلیل در دوره ی معاصر شاهد ورود عقلانیت های غیر همنام به حوزه ی سیاست هستیم. عقلانیت هایی که قواعد حوزه ی سیاست را مخدوش، و در دراز مدت قواعد جدیدی را به حوزه ی سیاسی ایران معاصر تحمیل کردند.

چشم انداز اندیشه سیاسی در جمهوری اسلانی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  جواد قربانی آتانی   عباسعلی رهبر

اندیشه ی سیاسی به عنوان محصول کنش ذهنی انسان در باب عینیت اجتماعی سیاست، از جمله ی تأثیرگذارترین عوامل در تغییرات ماهیتیِ ساختار زندگی بشر بوده است. بنابراین توجه به این مقوله و پژوهش در مورد وجوه مختلف آن شایان اهمیت بسزایی است. «چشم انداز اندیشه ی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشی است در باب مسیر پیش روی اندیشه ی سیاسی در ایران پس از انقلاب با توجه به وضعیت فعلی آن. برای بررسی این وضعیت لازم می نمود تا نگاهی به چگونگی تکوین تفکر سیاسی نوین در تاریخ معاصر ایران شود و پیشینه ی آن در پیش از انقلاب مورد بررسی قرار گیرد. تفکر سیاسی در ایران معاصر با پیوند خوردن با شرایط سیاسی و اجتماعی خاص دوران خود دارای ماهیتی ایدئولوژیک و عملگرا شد که این ویژگی به عنوان میراثی برای پس از انقلاب باقی ماند. این میراث به علاوه ی آنچه که شرایط جدید جامعه ی ایران پس انقلاب بوده است، تفکر سیاسی را در بستری از ویژگی های شناور چنان به پیش برده است که هر چه بیشتر از تولید اندیشه ی سیاسی دور شده و به فضاهای جدلی نزدیک شده است. در بررسی تفکر سیاسی پس از انقلاب، به ادامه ی نحله های فکری سیاسی و چگونگی تعاملشان با فضای جدید پرداخته شده است و اینکه نهایتاً چگونه در فضایی از خصومت و غیریت سازی جریان ها به سمت خود محوری و اقتدارگرایی پیش رفتند. به گونه ای که پس از آن تفکر سیاسی دورانی از فترت را تجربه نمود. آسیب هایی که این وضعیت را برای تفکر سیاسی در ایران رقم زده است را می-توان در طیف وسیعی از عوامل اجتماعی و سیاسی از قبیل، عقل جمعی و فرهنگ، رابطه ی میان حکومت و جامعه با اندیشه ی سیاسی، وضعیت دانشگاه ها و علوم انسانی، شرایط علوم سیاسی و... جا داد که هر کدام نقش به سزایی در چگونگی شکل گیری تفکر در کانتکس سیاست دارند. با توجه به اهمیت اندیشه ی سیاسی برای بهبود وضعیت سیاسی و به تبع آن شرایط کلی جامعه، بهبود شرایط این مقوله نیازمند نگاه جدی به آسیب ها و موانع و تلاش برای رفع آنها دارد. بااینحال، امیدها و نقاط روشنی نیز وجود دارند که می-توان با اتکاء به آنها به آینده ی اندیشه ی سیاسی امیدوار بود. امیدهایی مانند ارتقاء فرهنگ سیاسی در جامعه یا سیر جهانی جوامع به سمت دموکراتیک تر شدن. اما عدم رفع موانع، امیدها را نیز کمرنگ خواهد کرد. بنابراین با شناخت آسیب ها و بسترها و تلاش برای رفع موانع و پرورش استعدادها می توان امیدوار بود که در بلند مدت اندیشه ی سیاسی در ایران بارور شود.

الگوی نقد نظام سیاسی در سیره امیرالمومنین علیه السلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1390
  مصطفی حاجی حسینلو   عباسعلی رهبر

مسئله نقد نظام سیاسی در جامعه اسلامی به عنوان موتور محرک اصلاح دستگاه سیاسی و معیار پویایی سیاسی واجنماعی اقشار مختلف جامعه اسلامی یکی از مهم ترین مولفه های مورد توجه در اندیشه سیاسی ونظام حکومتی اسلام به شمار می رود.آنچه بر اهمیت این موضوع می افزاید نحوه حضور معترضان و منتقدان نظام سیاسی در جامعه وفضای مناسبی است که برای سوءاستفاده دشمنان از عملکرد این دسته علیه نظام سیاسی وجود دارد.از طرفی هم وظیفه تذکر و امر به معروف ونهی از منکر به عنوان یکی از ارکان اعتقادات مسلمانان جایگاه ویژه ای در بین متدینین دارد ونقد دولت به خاطر دور شدن ازمعروف ها ونزدیک شدن به منکرات وظیفه عمومی همه مسلمانان است.گفتنی است معیار ها وموازینی که انتقاد از دولت و اعتراض به عملکرد آن باید تابع آنها باشد‏‏، موضوع اصلی این تحقیق است. از میان الگو ها وچارچوب های مختلفی که برای انتقاد از نظام های سیاسی وجود دارد باید الگویی انتخاب شود که حداقل دارای سه مولفه ذیل باشد: ا- چار چوب آن با ارزش ها وموازین اصیل اسلامی همسو باشد.به همین دلیل نمی توان از الگوهای غربی انتقاد از نظام سیاسی استفاده کرد. 2- از نظر خلوص و تطابق حداکثری با آموزه ها ومعارف اصیل اسلامی در حدقابل قبولی باشدومورد اتفاق طیف بیشتری از مسلمانان در مذاهب مختلف باشد.فلذا نمی توان از آثار وآراءدانشمندان مسلمان و یا اسلام شناسان وبه عبارت بهتر از منابع دسته دوم وسوم استفاده کرد. 3-الگوی مورد نظر باید از جنبه های مختلف قابل استناد بوده و به اصطلاح در تمامی عرصه های سیاسی حرفی برای گفتن داشته باشد.پس نمی توان الگویی را انتخاب کرد که صرفا از منظر یک نقش سیاسی یا اجتماعی به مسئله نقد نظام سیاسی پرداخته است. به نظر می رسد تنها گزینه ای که در راستای اهداف این تحقیق می توان آن را بررسی کرد والگوی قابل اتکایی از آن استخراج کرد تا معیار عملکرد همه مسلمانان قرار گیردالگوی رفتاری امیر المومنین ( علیه السلام ) است. جایگاه فکری ،سیاسی واز همه مهمتر دینی ایشان در نظام سیاسی صدر اسلام ونقش های مختلفی که ایشان در قالب آن ها در عرصه های مختلف جامعه اسلامی حضور داشته اند به هر محققی این امکان را می دهدتا با مطالعه سیره عملی ایشان به الگوی جامع ومانعی از یک نظام منسجم برای نقد دستگاه حکومتی اسلامی دست یابد.به طور خلاصه می توان زندگی سیاسی امیرالمومنین (علیه السلام )رابه 5 دوره مشخص تقسیم کرد: 1- در نقش جانشینی مطمئن و ماموری امین برای راس هرم حکومت اسلامی 2- در نقش سربازی فداکار و سرداری از جان گذشته برای لشگر اسلام 3- در نقش حاکم مغصوب الملک 4- در نقش یک نخبه دینی ،فکری وسیاسی دغدغه مند و فعال در عرصه های مختلف جامعه اسلامی 5- در نقش خلیفه مسلمین وامیر المومنین آنچه که در این تحقیق مورد بررسی قرار می گیردرفتار ایشان در قبال حکومت گران اسلامی در 4 دوره نخست است ودر واقع هدف توصیف وتحلیل رفتار اعتراض آمیزیک نخبه دینی ،فکری وسیاسی دور از راس حکومت است در حالی که ایشان در مرحله پنچم در راس حکومت اسلامی قرار دارندواین دوره از محدوده موضوع تحقیق خارج است.

بررسی تطبیقی مردم سالاری دینی و دموکراسی لیبرال
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  اقبال اصلانی   عباسعلی رهبر

در همیشه ی تاریخ، نظام های مختلف سیاسی، حقوقی، فرهنگی و غیره، برخاسته از نظام های فکری هر جامعه بوده است، از این رو مباحث معرفتی به منزله ی ریشه ی پنهان و سیستم های مختلف سیاسی، حقوقی، اقتصادی و غیره، به مثابه شاخ و برگ آشکار درخت جوامع به شمار می روند. دو نظام مردم-سالار دینی و دموکراسی لیبرال نیز، از قاعده ی فوق مستثنی نبوده، برآمده از دو نظام نظری متفاوت می-باشند. بدین معنا که با تفاوت در ابزار شناخت خود، از جهت معرفت شناسی، هستی شناسی و انسان شناسی، دو گونه ی کاملاً متفاوت می باشند. بر همین اساس با توجه به تفاوت اصولی دو نظام در مبنای معرفتی خود، پژوهش پیش رو بر آن بود، چهار مولفه ی مشروعیت، آزادی، حقوق و قانون، را در دو نظام یاد شده مورد بررسی قرار داده، تأثیر واقعیت فوق را در خاستگاه، اهداف و شیوه اِعمال آن ها مشخص سازد. به عبارت دیگر تبیین نماید که در مجموع، چهار مولفه ی یاد شده در نظام مردم سالاری دینی، از حیث خاستگاه، الهی، از جهت اهداف، تأمین کننده ی دنیا و آخرت انسان و از دید شیوه ی اِعمال، موافق و یا حداقل دارای عدم مخالفت با احکام الهی و ارزش های انسانی است. این در حالی ا ست که در نظام دموکراسی لیبرال، خاستگاه، غیر الهی و صرفاً انسانی، اهداف، فقط در راستای تأمین دنیای مادی ملموس بشر و از جهت شیوه ی اعمال؛ به دلیل اعتقاد به توجیه وسیله توسط هدف، هیچ گونه محدودیتی برای اِعمال هر نوع شیوه ای؛ هر چند مخالف ارزش های الهی و انسانی باشد، ندارد.

نقش آیت ا... خامنه ای (مدظله العالی) در مدیریت بحران پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی 1391
  علی اصغر اصغرزاده   اکبر اشرفی

بسمه تعالی دانشکده علوم سیاسی این چکیده به منظور چاپ در پژوهش نامه دانشکده تهیه شده است کد شناسایی پایان نامه: 10120812901027 نام واحد دانشگاهی : تهران مرکزی کد واحد : 101 عنوان پایان نامه : نقش آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) در مدیریت بحران پر از انتخابات دهم ریاست جمهوری تاریخ شروع پایان نامه :نیم سال اول 90-89 تاریخ اتمام پایان نامه : 15/5/91 نام ونام خانوادگی دانشجو : علی اصغر اصغرزاده شماره دانشجویی : 88065031900 رشته تحصیلی : اندیشه سیاسی در اسلام استاد راهنما : جناب آقای دکتر اکبر اشرفی استاد مشاور : جناب آقای دکتر عباسعلی رهبر آدرس و شماره تلفن : خیابان شهید رجایی – کوچه شهید کوکبی – میدان انصاری – پلاک 102 5259954-0912 چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): انتخابات دهم ریاست جمهوری، فرصتی تاریخی برای نظام جمهوری اسلامی بود که یکباره به بزرگترین تهدید پس از انقلاب اسلامی بدل شد و رخدادهای پس از آن، بروز بحرانی را موجب گردید که نمادی شفاف از سرمایه گذاری فرهنگی استکبار جهانی برای به زانو درآوردن نظام اسلامی بود. این بحران که زمینه های وقوع آن توسط دشمنان خارجی و فریب خوردگان داخلی فراهم شد به لحاظ ماهیت و جهت گیری ها، طراحی یک حرکت نرم پیچیده و هدفمند سیاسی برای براندازی و یا حداقل ایجاد تغییرات ساختاری در جمهوری اسلامی و در راس آن رهبری نظام بود که با رهبری و مدیریت راهبردی و هوشمندانه مقام معظم رهبری و نیز نقش و حضور آگاهانه، دلسوزانه و به موقع مردم به شکست انجامید. در این پژوهش، کوشش گردید با رصد و گردآوری برخی جلوه های مدیریتی رهبر معظم انقلاب در مهار و کنترل بحران، نقش بی بدیل و برجسته ولی فقیه در حکومت مبتنی بر دین مبین اسلام مورد توجه قرار گیرد تا بهانه ای باشد برای ایجاد بستری فکری بمنظور ارائه نظریه ای جدید در حوزه بسیط مدیریت بحران که به عنوان مدلی در جهت مهار بحران های مشابه در آینده نظام های رو به گسترش اسلامی عصر حاضر، به کار آید. برای نیل به این مهم، با بهره گیری از شیوه توصیفی و تحلیلی، نیم نگاهی به تاریخچه اینگونه بحران ها در گذشته جمهوری اسلامی داشته و همچنین شاخصه های مهم بحران سال 88 باز خوانی گردید. در تبیین فرضیه و پاسخ به سئوال اصلی، علاوه بر استفاده از شیوه یاد شده، روش تحلیل گفتمان انتقادی نیز به کار گرفته شد و چنین هویدا نمود که رویکردهای سیاستگذاری و هدایت راهبردی، ایجاد بصیرت و روشنگری، و اقدامات اجرایی سه گانه ای بودند از بی شمار تدابیر پیدا و پنهان ولی فقیه برای حفظ موجودیت نظام اسلامی از گزند کینه دشمنان و حوادث روزگار به عنوان واجب ترین فریضه. بر پایه همان اصلی که پیر جماران مکرر فرمودند: " حفظ نظام اسلامی، واجب ترین فریضه است. " نظر استاد راهنما برای چاپ در پژوهشنامه دانشکده مناسب است _ مناسب نیست تاریخ و امضاء

مشروعیت قدرت سیاسی از دیدگاه فارابی و غزالی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  هادی بهرام کوشا   عباسعلی رهبر

از میان دانشمندان شیعه و سنی فارابی و غزالی را می توان از سر شناس ترین آنها نام برد که از لحاظ مقبولیت و آثار و اندیشه از اهمیت ویژه ای بر خوردار هستند،در اندیشه فارابی به عنوان متفکر شیعه سعادت حقیقی انسانها مورد توجه است و رهبری برای رسیدن به این سعادت در اجتماع الزامی می باشد،در نزد وی داشتن مشروعیت از پایه های اساسی حکومت عادل است و می بایست از حکومتی که مشروعیت دارد اطاعت نمود وی معتقد است مشروعیت از جانب خداوند است و مردم در این زمینه نقشی ندارند. غزالی به عنوان یکی از شاخص ترین دانشمندان اهل سنت و از تاثیر گذارترین در مذهب شافعی می باشد در خصوص حاکم و مشروعیت کاملاً بر مبنای تفکرات اهل سنت سخن گفته است او بر این اعتقاد می باشد سعادت مهمترین چیزی است که انسان می تواند به آن برسد وی در خصوص حاکم و مشروعیت اعتقاد دارد جامعه می بایست حاکم داشته و دارای مشروعیت باشد خواه این مشروعیت به حق باشد و یا نه از طریق زور و شمشیر هم می تواند مشروعیت کسب نماید در هر صورت مردم می بایست از حاکم اطاعت کنند زیرا سعادتشان در گرو اطاعت از حاکم استت

اسیب شناسی گفتمان بیداری اسلامی پنج ساله اخیردر بحرین ویمن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  رضا شایسته فرد   عباسعلی رهبر

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): هدف از تدوین این تحقیق آسیب شناسی گفتمان بیداری اسلامی در پنج ساله اخیر بحرین و یمن بوده در این تحقیق علاوه بر توضیح و تشریح بیداری اسلامی در منطقه به تعریف آسیب شناسی، گفتمان و همچنین توضیح و ارائه مدل swot و محقق کردن این مدل در کشور بحرین و یمن پرداختیم. مبانی نظری این تحقیق براساس نظریات آیت الله خامنه ای و شهید مطهری در خصوص آسیب های بیداری اسلامی شکل گرفته است. در این تحقیق منطبق نظریه آیت الله خامنه ای تفرقه گرایی و قومی گرایی و اختلافات مذهبی را در قسمت نقاط ضعف جدول swot قرار داده و آن را با کشور بحرین و یمن تطبیق داده ایم. همچنین طبق نظریه شهید مطهری که سکولاریسم را یکی از موارد آسیب شناسی بیداری اسلامی عنوان کرده است. این نظریه را نیز در قسمت نقاط ضعف جدول swot قرار داده و وجود آن را در کشور بحرین و یمن مورد بررسی قرار داده ایم. در پایان با ارائه دادن مبانی نظری در قالب swot و تطبیق آن در کشورهای بحرین و یمن فرضیه تحقیق « مهمترین تهدیدها و آسیب هایی که بر سر راه بیداری اسلامی وجود دارد، سکولاریسم، فرقه گرایی و قومی گرایی است را به به اثبات رسانده ایم.

عوامل زمینه ساز ایجاد بحران در جامعه اسلامی از نظر حضرت علی (ع)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  محمد ربانی نیا   سید محسن آل غفور

پدیده هایی هستند که ممکن است در هر دوره از زمان، و هر « چالش ها و بحران های سیاسی » تقدم و » جامعه ای، با شدت و ضعف متفاوت رخ دهد . بین این پدیده ها، علاوه بر شباهت ها و تفاوت ها، رابطه در صورت عدم شناخت، و رسیدگی همه جانبه و بموقع به چالش های » نیز وجود دارد، بدین شکل که « تأخر وارد می گردد. « بحران » دیر یا زود، جامعه هدف، به مرحله بعدی ، یعنی « سیاسی- اجتماعی به جهت اهمیت و عمق تأثیر گذاری بر بالاترین ارکان سیاسی یک جامعه، مهم ترین چالش « استبداد » و « فتنه » های سیاسی اجتماعی یک جامعه اسلامی محسوب می گردند .آنچه که این چالش ها را در یک خط قرار داده، و در میان مردم « جهل و ناآگاهی، و نبود بصیرت » ، در حقیقت زمینه و فصل مشترک شکل گیری آنهاست؛ همانا فتنه یا آشوب؛ » ولی ،« حکومت استبدادی خود دارای ماهیتی باطل بوده » ، جامعه هدف می باشد، با این تفاوت که همانطوری که « علیه حکومت حق، یا دست کم، حکومتی که دارای جهت گیری صحیح باشد عمل می کند حضرت علی(ع) در دوره حکومت خلفا، بخصوص عثمان، قربانی حکومت استبدادی گردیده، ولی در دوره گردیدند. « فتنه/ جنگ های سه گانه » حکومت پنج ساله خودش، هدف شوم برای مدیریت نمودن چالش ها و به حداقل رساندن اثرات زیانبار آنها، پیش از هر اقدام کلانی، می بایست به توجه نموده تا از « تعلیم و تربیت انسان و جامعه سازی » هدف اصلی ظهور دین اسلام و بعثت پیامبر (ص) یعنی تشکیل و تجهیز » گرفتار شدن به غفلت بزرگی که بعد از رحلت پیامبر (ص)در جامعه صدر اسلام رخ داد؛ یعنی و در ادامه، به دیگر موضوع پایه ساز « نیروی دشمن، از میان مسلمانان درون جامعه خودی، جلو گیری نمود اقدام نمود.انشاالله/

تعامل و تزاحم تمدن اسلامی و تمدن غربی در آرا و نظرات برنارد لوئیس
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1390
  معصومه کشاورزصالح   علی اکبر امینی

برنارد لوئیس، به عنوان یک شرق شناس و تحلیلگر سیاسی یکی از صاحب نظران اصلی مغرب زمین درباره ی اسلام و مسلمانان است. اما اهمیت آرا و اندیشه های لوئیس تنها از جنبه ی علمی نبوده چرا که به دلیل نفوذی که شخص وی و اندیشه هایش در محافل سیاسی غرب و به ویژه در میان نومحافظه کاران ایالات متحده دارد، نیز مورد توجه قرار گرفته است. از نگاه بسیاری، وی به عنوان پدر اندیشه نومحافظه کاران آمریکا درباره ی اسلامی شناخته می شود. این نفوذ علمی و سیاسی لوئیس موجب شده که کنکاش در نظرات وی بتواند وجوه خاصی از نگاه غرب به جهان اسلام را به نمایش گذارد، وجوهی که چگونگی تعامل و تضاد میان این دو حوزه ی تمدنی را در بر می گیرد. از این رو است که پژوهش حاضر با تمرکز بر آرا و اندیشه های این شرق شناس بزرگ تلاش می نماید تا چگونگی روابط میان دو حوزه ی تمدنی یعنی جهان اسلام و غرب را از نگاه وی به تصویر کشد. پژوهش حاضر با عنوان "تعامل و تزاحم تمدن اسلامی و تمدن غربی در آرا و نظرات برنارد لوئیس" بر محور این پرسش شکل گرفته که "برنارد لوئیس رابطه با جهان اسلام و غرب را چگونه به تصویر کشیده و این تصویر چه تأثیری بر تعامل میان این دو حوزه ی تمدنی داشته است؟" در پاسخ به این پرسش، نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که لوئیس تمام تاریخ را به جدال دائمی میان اسلام شرقی و مسیحیت غربی نسبت می دهد. از دید لوئیس مشکل اصلی و عامل این اختلاف، فرهنگ است. همچنین وی واکنش جهان اسلام نسبت به غرب را واکنشی خشم آلود، بنیادگرایانه و همراه با حرکتهای تروریستی می داند. مجموعه مطالب این پژوهش نشان می دهد که فرضیه به آزمون گذارده شده یعنی این استدلال که "برنارد لوئیس در ایجاد تصویری منازعه آمیز از روابط میان تمدن اسلام و غرب نقش کلیدی داشته و آرای وی به ویژه در میان نومحافظه کاران آمریکایی جایگاه ویژه ای دارد." را می توان تأیید کرد. ?

بررسی تطبیقی عملکرد سازمان همکاری اسلامی و اتحایه عرب از 2001 الی 2011
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  مهدی رییسی   محمد سهرابی

چکیده قرآن کریم مسلمانان را به وحدت و چنگ زدن به ریسمان الهی دعوت می کند و روایات اسلامی نیز بر وحدت و همگرایی هر چه بیشتر مسلمانان تأکید فراوانی دارند. سازمان کنفرانس اسلامی و اتحادیه عرب به عنوان دو نهاد فرامنطقه ای و بین المللی، در زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... از ظرفیت های فراوانی جهت همگرایی و وحدت بین اعضای خود و تأثیرگذاری بر تحولات نظام بین الملل برخوردارند. هدف اصلی این تحقیق بررسی نقاط اشتراک و افتراق این دو نهاد، که اعضای آنها از کشورهای مسلمان تشکیل گردیده است، طی دهه گذشته میلادی ( 2001 تا 2011 ) می باشد. همچنین با توجه به این ظرفیت های موجود، چرا در تحولات نظام بین الملل از جایگاه مناسبی برخوردار نیستند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که کشورهای اسلامی در اکثر زمینه های قابل همکاری با یکدیگر تفرقه دارند و عواملی که می توانند باعث همگرایی آنها در سطوح مختلف شود، باعث واگرایی آنها از یکدیگر شده است. این پایان نامه شامل پنج فصل می باشد. فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص دارد. فصل دوم مبانی نظری شامل سازمانهای بین المللی و رهیافت واقعگرایی و همگرایی و واگرایی می باشد. فصول سوم و چهارم به معرفی سازمان کنفرانس اسلامی و اتحادیه عرب می پردازد. فصل پنجم به مقایسه عملکرد این دو نهاد منطقه ای و بین المللی و نهایتاً نتیجه گیری و فهرست منابع، اختصاص داده شده است.

جایگاه عقلانیت در سیره سیاسی – اجتماعی امام حسن مجتبی علیه السلام
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  داود رسته   عباسعلی رهبر

جایگاه و منزلت عقلانیت در زندگی اندیشمندان جهان، خصوصا در حیات اجتماعی سیاسی انبیا و امامان معصوم به عنوان انسان های کامل که منصوب از طرف خداوند هستند، حاکی از عمق معرفت آنان در حوزه هستی شناسی، انسان شناسی و معرفت شناسی می باشد، لذا در قرآن و کلام اولیای الهی انجام امور برمبنای عقلانیت مورد توجه قرار گرفته است. از این رو پیامبران و امامان با برخوردار بودن از علم الهی و عصمت توانستند در مسیر هدایت بشریت گام های موثر را طی نمایند. از جمله ایشان امام حسن مجتبی علیه السلام با بکارگیری از عنصر تدبیر و عقلانیت در زمانی که مذهب علیه مذهب در زندگی ایشان ظهور و بروز پیدا کرده بود، توانست با تبیین مسائل اصیل اسلام و اتخاذ روش هایی عقلانی در فراز و فرودهای گوناگون حیات سیاسی – اجتماعی نسبت به حفظ و بقای دین اقدامات مهم و ضروری را انجام دهد و سرانجام با استراتژی الهی واحد با بکارگیری تاکتیک های مناسب، اندیشه ای ماندگار را در تاریخ برای سعادت بشر به یادگار بگذارد.

عقل و دین در اندیشه سیاسی ابن رشد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  احمد بیکلری   ابراهیم برزگر

پس از ورود فلسفه یونانی و شکل گیری فلسفه اسلامی، مسأله و دغدغه اصلی متفکران مسلمان نسبت سنجی بین یافته های عقل بشری و آموزه های وحیانی و دینی، و رفع برخی تعارض ها بین آنها بوده است.ازاین رو، اندیشمندان مسلمان در این زمینه دچار اختلاف نظر شده، و هر دسته و گروهی کوشید تا به نحوی این مسأله را حل کند. البته عده ای در درون تمدن اسلامی، از همان ابتدا، صورت مسأله را پاک نموده، و به بی نیازی عقل بشر به وحی و دین حکم دادند. محمد ابن زکریای رازی از این دسته است. گروهی دیگر، یافته های عقل بشری از جمله علوم یونانی را تقسیم بندی کرده، و تنها آنهایی را که به نظرشان با مبانی دینی در تضاد نبود پذیرفتند. ابوحامد غزالی از این گروه است.اما دسته دیگری کوشیدند تعارض های به وجود آمده بین برخی از آموزه های دینی و عقل بشری را رفع کنند. ابن رشد از این دسته است. او تلاش کرده تا در ادامه کارهای دیگر فلاسفه و متفکران مسلمان، مسأله را به صورت تفصیلی مطرح و راه حل نهایی را ارائه دهد. اگر یافته های عقل بشری را به دو حوزه نظری و عملی تقسیم نماییم، فلاسفه ومتکلمان، بیشتر در جهت رفع تعارض در حوزه نظری تلاش کرده اند. این در حالی است که فقها عهده دار امور عملی بوده اند. از همین جا اهمیت چهره ابن رشد که هم فیلسوفی برجسته، و هم فقیهی شاخص و صاحب نظر در فقه اهل سنت و نیز فقه مقارن (تطبیقی)، و علاوه بر اینها عهده دار منصب قضاوت بوده است، و با این تعارض ها هم در حوزه نظری و هم در حوزه عملی مواجه می شده، آشکار می گردد. از این رو، در این پژوهش تلاش شده، با سیری در اندیشه های این فیلسوف و فقیه بزرگ مسلمان، مسأله نسبت بین فلسفه و دین در حوزه عملی، و به ویژ سیاست بررسی گردد.اکثر پژوهشهایی که درباره ابن رشد صورت گرفته، اندیشه های او را در حوزه حکمت نظری دنبال کرده و کمتر به مباحث مربوط به حکمت عملی پرداخته اند. از آنجا که ابن رشد علاوه بر فیلسوف، فقیهی برجسته نیز بوده است، مطالعه اندیشه هایش در حوزه عملی به ویژه سیاست از اهمیت بسیاری برخوردار است. همچنین یکی از مفروضات اصلی این تحقیق آنست که مسأله اصلی برای ابن رشد برقراری هماهنگی و سازگاری بین حکمت و شریعت بوده است. بنابراین، بررسی رویکرد او برای ایجاد سازگاری بین فلسفه و دین (حکمت و شریعت) در حوزه عملی ارزشمند خواهد بود. ابوالولید، محمد بن احمد بن رشد اندلسی فیلسوف و فقیه بزرگ قرن ششم هجری در زمان و مکانی می زیست که حیرت و سرگردانی در کسب معرفت از مشخصه‏های آن بود. این مسأله باعث شده بود که فیلسوفان آن دیار، تعیین نسبت میان مردم و عقل و شرع را در دستور کار خود قرار دهند و جایگاه و وظیفه عامه مردم، فیلسوف، متکلم و فقیه را در نسبت با حقایق دینی تعیین کنند. طی دو قرن مبارزه میان فقها، متکلمان و فلاسفه، به علت نفوذ سیاسی فقها در دولت مرابطین و دولت موحدین، پیروزی ظاهری از آنِ فقها بود. فتاوای تکفیر آنها متوجه فلاسفه بود. با این وجود، در عهد موحدین، فلسفه بزرگ‏ترین دستاورد خود یعنی اثبات هماهنگی بین عقل و شرع را به دست آورد. این اندیشه در آثار ابن رشد به طور بسیار گسترده مطرح شد.

رابطه اخلاق و سیاست در تمدن سازی ایرانشهری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  مجید گشتاسبی   عباسعلی رهبر

هر تمدنی مبتنی بر یک سری اصول و مبانی می باشد که می تواند در حوزه های مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شکل گیرد. در واقع تمدن ها در خلأ بوجود نمی آیند بلکه متناسب با مبانی فکری و مادی می باشند و تمدن ایران باستان نیز در همین راستا می باشد. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال بود که نقش رابطه اخلاق و سیاست در شکل گیری تمدن ایرانشهری چه بوده است؟ در پاسخ به این سوال نیز این فرضیه مطرح شده است که در تعامل اخلاق و سیاست در ایران باستان برتری اخلاق بر سیاست عامل موثر بر شکل گیری تمدن ایرانشهری بوده است. که در پایان با توجه فصول پایانامه و موارد توضیح داده شده این نتایج بدست آمده است: غایت زندگی سیاسی در ایرانشهر بر اساس دوگانگی اخلاقی یا اعتقاد به نیروی خیر و شر بنا شده است اعتقاد به وجود نوعی نظم مقدس کیهانی بخش ثابتی از اکثر تمدن های کهن و جزء جدایی ناپذیر اندیشه اسطوره-ای انسان است. بر اساس این باور انسان خود را ملزم می دانست حیات مادی و معنوی خود را با اصول و قوانین ثابت و ابدی نظام خلقت هماهنگ سازد و هیچ گونه تخلف از این چارچوب را برای خود مجاز نشمارد.

تبین مدل تعامل اخلاق و سیاست در ادبیات قرآنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1390
  حسین دهباشی   مصطفی کواکبیان

پژوهش حاضر درپاسخ به این پرسش شکل گرفت که در قرآن کریم چه نسبتی بین احکام و آموزه های اخلاقی و احکام و دستورات سیاسی وجود دارد. فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش طرح گردید و مورد آزمون و تبیین قرار گرفت این بود که: قرآن احکام سیاسی را محدود به رعایت قیود اخلاقی کرده است.یعنی آیات سیاسی قرآن صرفا در پرتو رعایت قواعد اخلاقی موضوعیت می یابد و سیاست در قرآن سیاستی اخلاقی است.به منظور دستیابی به چنین گزاره ای ابتدا ضمن بررسی نظریه های موجود در خصوص نسبت اخلاق و سیاست آیات الاحکام اخلاقی قرآن و انواع آن مورد بحث قرار گرفت،آنگاه آیات الاحکام سیاسی . نظریات مطرح در مورد آن تشریح شد. در ادامه ضمن به دست دادن معیارهای حقانیت اعمال و افعال افراد، غایت احکام اخلاقی و سیاسی و نسبت آنها مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

مولفه های اصلی تمدن سازی اسلامی ایرانی از منظر رهبری جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  محمد اسفندیار   عباسعلی رهبر

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): انقلاب اسلامی ایران پدیده ای بوده است که با تکیه بر مبانی اسلامی، یکی از انقلابات مهم جهان را بوجود آورده است و نوعی نظام سیاسی والهی را بنا کرده است که تا بیش از آن به جز در صدر اسلام در جهان سابقه نداشته است . از قابلیت های ویژه مکتب اسلام می توان به فراگیر شدن آن در مدت زمان کم اشاره کرد چنانکه در صدر اسلام تنها با گذشت ده سال به اکثر نقاط دنیا گسترش پیدا کرده است . اکنون که نظام غرب و تمدن غرب بشدت از همه جوانب رو به افول نهاده است جهان نیاز به یک الگوسازی منطقی و قابل اطمینان دارد تا انسان و جامعه را از ورطه سقوط نجات دهد و انقلاب اسلامی ایران این توانایی را دارد تا با تکیه بر مبانی اسلامی و ویژگی های فرهنگ ایرانی یک راهکار و الگوی کامل به جهانیان ارائه دهد. لذا در بررسی شاخصه های تمدن ساز بودن ملت اسلامی ایران ،به پیشینه و تاریخ هردو تمدن اسلام و ایران رجوع کنیم کارنامه درخشا نی را می بینیم که در طول تاریخ در مقاطع زمانی مختلف نقش خود را به خوبی ایفا کرده است . در این پژوهش ما به بررسی شاخصه های اصلی تمدن سازی اسلامی ایرانی با تکیه بر نظام اندیشگی رهبری جمهوری اسلامی ایران ( امام خمینی و مقام معظم رهبری ) می پردازیم. امام خمینی به عنوان بنیانگذار یک نطام سیاسی جدید در ایران و نیز یک فقیه برجسته شیعی، نگاه جدیدی به فرهنگ غرب دارد ، و بر لزوم حفظ استقلال هویت جامعه ی اسلامی و جلو گیری از خود باختگی در قبال فرهنگ تهاجمی غرب تاکید فراوان نموده اند . همچنین مقام معظم رهبری تاکید دارند که تمدن مادیِ غرب درعلم و تکنولوژی پیشرفت کردو در روشهای پیچیده مادی، توفیقات بزرگی به دست آورد؛ اما در کفه معنوی روز به روز بیشتر خسارت کرد. نتیجه این شد که علم و پیشرفت تمدن مادیِ غرب، به ضرر بشریت تمام شد. با بررسی اندیشه های ایشان با گسترش شاخص های عقلانیت ، معنویت و علم گرایی و گسترش آن در سطح جامعه می توان به الگو سازی در جامعه بین الملل پرداخت . روش کار در این تحقیق روش ترکیبی و توصیفی است که با بهره گیری از منابع و ماخذ موجود فراهم آمده است . متغیر مستقل در این پژوهش نظام اندیشگی رهبری جمهوری اسلامی ایران و متغیر وابسته تمدن سازی اسلامی ایرانی می باشد . کلمات کلیدی : تمدن ، اسلام ، ایران ، عقلانیت ، معنویت

مولفه های ا تمدن سازی اسلامی ایرانی با تاکید بر نظام اندیشگی رهبری جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  محمد اسفندیار   عباسعلی رهبر

چکیده پایان نامه(شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده): انقلاب اسلامی ایران پدیده ای بوده است که با تکیه بر مبانی اسلامی، یکی از انقلابات مهم جهان را بوجود آورده است و نوعی نظام سیاسی والهی را بنا کرده است که تا بیش از آن به جز در صدر اسلام در جهان سابقه نداشته است . از قابلیت های ویژه مکتب اسلام می توان به فراگیر شدن آن در مدت زمان کم اشاره کرد چنانکه در صدر اسلام تنها با گذشت ده سال به اکثر نقاط دنیا گسترش پیدا کرده است . اکنون که نظام غرب و تمدن غرب بشدت از همه جوانب رو به افول نهاده است جهان نیاز به یک الگوسازی منطقی و قابل اطمینان دارد تا انسان و جامعه را از ورطه سقوط نجات دهد و انقلاب اسلامی ایران این توانایی را دارد تا با تکیه بر مبانی اسلامی و ویژگی های فرهنگ ایرانی یک راهکار و الگوی کامل به جهانیان ارائه دهد. لذا در بررسی شاخصه های تمدن ساز بودن ملت اسلامی ایران ،به پیشینه و تاریخ هردو تمدن اسلام و ایران رجوع کنیم کارنامه درخشا نی را می بینیم که در طول تاریخ در مقاطع زمانی مختلف نقش خود را به خوبی ایفا کرده است . در این پژوهش ما به بررسی شاخصه های اصلی تمدن سازی اسلامی ایرانی با تکیه بر نظام اندیشگی رهبری جمهوری اسلامی ایران ( امام خمینی و مقام معظم رهبری ) می پردازیم. امام خمینی به عنوان بنیانگذار یک نطام سیاسی جدید در ایران و نیز یک فقیه برجسته شیعی، نگاه جدیدی به فرهنگ غرب دارد ، و بر لزوم حفظ استقلال هویت جامعه ی اسلامی و جلو گیری از خود باختگی در قبال فرهنگ تهاجمی غرب تاکید فراوان نموده اند . همچنین مقام معظم رهبری تاکید دارند که تمدن مادیِ غرب درعلم و تکنولوژی پیشرفت کردو در روشهای پیچیده مادی، توفیقات بزرگی به دست آورد؛ اما در کفه معنوی روز به روز بیشتر خسارت کرد. نتیجه این شد که علم و پیشرفت تمدن مادیِ غرب، به ضرر بشریت تمام شد. با بررسی اندیشه های ایشان با گسترش شاخص های عقلانیت ، معنویت و علم گرایی و گسترش آن در سطح جامعه می توان به الگو سازی در جامعه بین الملل پرداخت . روش کار در این تحقیق روش ترکیبی و توصیفی است که با بهره گیری از منابع و ماخذ موجود فراهم آمده است . متغیر مستقل در این پژوهش نظام اندیشگی رهبری جمهوری اسلامی ایران و متغیر وابسته تمدن سازی اسلامی ایرانی می باشد . کلمات کلیدی : تمدن ، اسلام ، ایران ، عقلانیت ، معنویت

کارویژه های حکومت گران از نگاه امام علی (ع)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  محمدعلی پاک سیما   محمد توحیدفام

ابعاد اندیشه امام علی در باب حکومت و نحوه حکومت کردن از مهم ترین فرازهای اندیشه هدایت گر امام را تشکیل می دهد به همین دلیل در این پژوهش با عنوان «کار ویژهای حکومتکران از نگاه امام علی(ع) » به بررسی این مسئله می پردازیم. این پژوهش گامی در شناخت اندیشه های ژرف و غنی امام علی در سیاست و حکومت می باشد تا با گردآوری و تنظیم متون حدیثی و تاریخی و تحلیل اجمالی آنها، زمینه تدوین اندیشه سیاسی و سیاست عملی امام علی را فراهم کند. مروری کوتاه بر سخنان امام علی (ع) نشان می دهد که : عدالت ، صداقت، احقاق حقوق، حرمت نهادن با انسان، تامین معاش و فراهم آوردن رفاه عمومی، امنیت، ترویج و گسترش معنویت و ... اصول اساسی در مکتب علوی اند، که ساختار حکومت و اقتدار حاکمیت، باید در برابر آنها انعطاف پذیر باشد، و امانت بودن حکومت، تنها با توجه به آنها معنا می یابد. در ابتدای این پژوهش ابتدا به بیان کلیات تحقیق و سپس به مفاهیم حاکمیت، دولت پرداخته شده است . در ادامه به بیان نظریات امام(ع) در باب حکومت که مسائلی چون چگونگی حکومت، مشروعیت، معضلات حکومت دینی ،اصلاحات اجتماعی و سیاسی را شامل می شود در پایان در باب کارویژه های حکومتگران از نگاه امام علی (ع)به چگونگی انتخاب، عزل و حوزه اختیارات استانداران پرداخته شده وصفات فاضله حکومت گران از جمله سعه صدر، واقعه بینی در امور، جلوگیری از خشونت گری و مباحث دیگر اشاره گردیده است.

منطق درونی تحولات سیاسی مصر از سال 2001 تا سقوط مبارک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  طالب کوتی   عباسعلی رهبر

کشور مصر در این دوره تحت فشارهای داخلی و خارجی مجبور به اصلاحات گردید. در این دوره مصر شاهد تناقض بود از یک سو به اقتدارگرایی خود ادامه می داد و از سوی دیگر به برگزاری انتخابات رقابتی انجام می داد.

مفهوم آزادی در اندیشه سیاسی آیت ا... جوادی آملی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1391
  عبدالله حاجی زاده   ابراهیم برزگر

پرسش اصلی اینکه مفهوم آزادی در اندیشه سیاسی آیت ا... جوادی آملی را چگونه می توان تبیین کرد . فرضیه این که وی،ازمشرب فکری حکمت متعالیه می کوشد از سویی دغدغه سازگاری و ناسازگاری با آموزه های دینی را مورد توجه قرار داده و از طرف دیگر به یک مفهوم اسلامی از آزادی، دست پیدا کند و آزادی تکوینی و تشریعی را ارائه و آن را به آزادی سیاسی پیوند دهد و انواعی از آزادی را شناسایی کند . نگارنده ضمن پرداختن به حکمت متعالیه بعنوان چارچوب مفهومی پژوهش، از یک سو و مبانی فکری آیت ا...جوادی آملی از سوی دیگر، به تبیین مفهوم آزادی پرداخته و سپس ،حدود و اقسام آزادی را تشریح و نسبت آن با سایر مفاهیم مرتبط را در اندیشه سیاسی وی را روشن می سازد .

مبانی معرفتیولایت فقیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  سید خضرالله موسوی کانی   مصطفی کواکبیان

ولایت فقیه، ابعاد ووجوه مختلفی دارد: از یک سو ولایت فقیه مقوله ای فقهی است وازسوی دیگر، مقوله ای معرفتی) فلسفی عرفانی( است. گرچه مبنای اصلی اثبات ولایت فقیه منابع فقهی است لکن در این میان - منابع روایی، عرفانی، کلامی، حکمت، فلسفه، تاریخ و حقوق نیزبه عنوان منابع فرعی درمسأله ولایت فقیه مورد استفاده واقع شده است. وازآنجا که در باب مبانی فقهی وروایی ولایت فقیه، تحقیقات بسیاری صورت گرفته وکتابها ی فراوانی به استناد منابع اصیل فقهی وروایی تدوین شده است. لذا در این رساله به اثبات ضرورت حکومت فقیه واجد شرایط در عصر غیبت به استناد ادله معرفتی وبر مبنای مفاهیم عرفانی وبا رویکرد لزوم هدایت معنوی امت توسط انسان وارسته پرداخته شده است. ولایت فقیه درحوزه ی معرفتی بدین معنی است که ولایت، ذاتا"بربنیادی ازمباحث عقلی استوار است: یعنی، عالم، همه، مظاهری از وجودمطلق هستند وعالم انسانی، کاملترین مظهر آن است. درنگرش معرفتی، اصل فلسفه ی آفرینش معرفت بوده ومعرفت، بنیاد همه چیز است و این عبادت نیز نتیجه ی معرفت است. ومقصود مااز مبانی معرفتی در این رساله نیز مبانی عرفانی که جزیی از مبانی و مفاهیم معرفتی است می باشد. به عقیده ی عارفان، زمین هرگز از وجود صاحب ولایت مطلقه خالی نمی ماند. صاحب ولایت، ممکن است ظاهر و آشکار یا غایب باشد. بنابراین، مسأله ی ولایت فقیه علاوه بر دارا بودن جنبه ی فقهی دارای ماهیت معرفتی عرفانی روشنی است که - پرداختن به مبانی و زیرساختهای آنها ضرورتی است که این جانب را در این رساله به تحقیق وپژوهش درباره آن وادار نموده است. دراین رساله با استفاده از رهیافت های عرفانی در باب ضرورت هدایت تشریعی بشر توسط انسان کامل در عصر حضور حضرات معصومین)ع( واستمرار این هدایت توسط شخصی که از هر جهت نزدیکترین فرد به انسان کامل است با این سوال پژوهش را آغاز شده است که: مبنای معرفتی نظریه ولایت فقیه چیست؟ در پاسخ به این پرسش، این فرضیه مطرح شده است: مبنای معرفتی ولایت فقیه عبارت است از ولایت معنوی انسان وارسته وجامع الشرایط درعصر غیبت که درامتداد خلافت و ولایت کبرای امام عصر )عج( قراردارد

نقش فرهنگ سیاسی شیعه در ارتقاء توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1391
  ناصر عباسی   عباسعلی رهبر

چکیده هدف این پژوهش شناخت فرهنگ سیاسی شیعه و چگونگی استفاده از آن برای ارتقاء توسعه سیاسی ایران معاصر بوده و پاسخ به این پرسش اصلی است که فرهنگ سیاسی شیعه چگونه می تواند باعث ارتقاء توسعه سیاسی ایران شود. ضمن آنکه پاسخ به سئوالات فرعی مبنی بر شناخت فرهنگ سیاسی شیعه و رابطه آن با توسعه سیاسی و چگونگی تبیین آنها مد نظر پژوهشگر بوده و تنظیم و تدوین روشهای عملی ممکن برای ارتقاء توسعه سیاسی با توجه به شرایط کنونی و محیط اجتماعی جامعه بوده است. فرض این پژوهش براین مبناست که فرهنگ شیعه با تاکید بر عناصر عقلانیت، مصلحت ، مردم گرایی، مشورت در کنار اصول اساسی دین می تواند زمینه های توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی را فراهم نماید. متغیر مستقل بررسی شده در این پژوهش فرهنگ سیاسی شیعه و متغیر وابسته آن توسعه سیاسی است. هدف از این پژوهش تنظیم و تدوین روشهای عملی ممکن برای ارتقاء توسعه سیاسی و اثر بخشی فرهنگ سیاسی شیعه با توجه به شرایط کنونی جامعه است. روش تحقیق در این پایان نامه عمدتا روش کتابخانه ای است که با بررسی نظریات مختلف و بررسی عوامل شکل گیری فرهنگ سیاسی شیعه تنظیم گردیده است . نتیجه نهایی که از این پژوهش فراهم آمده نشان می دهد که شناخت صحیح از فرهنگ شیعه و استفاده از اصول اساسی دین همراه با عقلانیت مصلحت و مردم گرایی و مشورت که از اصول اساسی جامعه ما و مورد اتفاق اکثریت و مقبولیت عامه مردم جامعه ماست و برگشت به اعتقادات واقعی شیعه بدون تغییر و تبدیل آنها بر اساس منافع و نفسانیات شخصی همچنین تجهیز و سازماندهی اقبال عمومی به مسائل مورد نیاز و خواسته های قلبی و واقعی مردم به ارتقاء توسعه سیاسی منجر خواهد شد.

تعامل معرفت سیاسی و واقعیت سیاسی در قرآن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1392
  محمد پارساییان   عباسعلی رهبر

الف: موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): تعامل معرفت سیاسی و واقعیت سیاسی در قرآن هدف، بررسی چگونگی ارتباط نزول آیات سیاسی قرآن کریم و واقعیت هایی است که در محیط نزول این آیات وجود داشته است و اهمیت این موضوع در بررسی جایگاه عقل در تصمیم گیریهای سیاسی در سایر زمان ها و مکان ها می باشد. ب: مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع، چارچوب نظری و پرسش ها و فرضیه ها: در این نوشتار از دو روش هرمنوتیک مولف محور با تأکید بر روش اریک دونالد هیرش به همراه روش جستاری توماس اسپریگنز یاری جستیم تا این پرسش را مورد بررسی قرار دهیم که قرآن کریم چه رابطه ای را بین معرفت سیاسی و آیات ناظر بر واقعیت های سیاسی ترسیم می کند. فرضیه ی اصلی نیز بدین قرار است که گزاره ها و احکام سیاسی در قرآن کریم به دو گونه ی معرفت پیشینی (ماقبل رخداد های سیاسی) و معرفت پسینی (معطوف به رخداد های سیاسی) مطرح شده اند و هر یک از این معارف، در بر دارنده ی مفاهیمی تأسیسی و امضائی می باشند. پ: روش تحقیق شامل تعریف مفاهیم، روش تحقیق در این نوشتار که به شیوه ای توصیفی تحلیلی نگاشته شده است از مفاهیمی همچون معرفت پیشینی (معرفتی که قبل از واقعه خاص طراحی و در قالب آیه ای نازل شده است)، معرفت پسینی (معرفتی مبتنی بر واقعیتی خاص و مسبوق به تجربیات بشری)، آیات تأسیسی ( آیاتی بیانگر حکمی کلی و ثابت در شیوه سیاست گذاری جوامع اسلامی که دارای سابقه ای در فرهنگ و سنت جامعه ی پیش از اسلام نباشد) و آیات امضائی (آیاتی بیانگر حکمی کلی و ثابت در شیوه سیاست گذاری جوامع اسلامی که دارای سابقه ای تاریخی در فرهنگ عربی و شیوه حکمرانی آن ها باشد) استفاده شده است. ت: یافته ها و نتیجه های تحقیق: از بررسی های صورت گرفته در متن، این واقعیت استنباط شد که که آیات قرآن کریم دارای تعاملی خاص با محیط پیرامونی خویش بوده اند؛ و هر یک از آیات متناسب با مضمونشان و اهدافی که چه به تنهایی، و چه در ارتباط با سایر آیات در پی آن بوده اند، نازل شده اند. این واقعیت بیانگر حکمت خداوند در گزینش روشی آموزشی در نزول قرآن می باشد که از ورای محتوای غنی آن، آموزشی است عملی برای انسان ها، که در برابر واقعیت های زندگی و مشکلات گزیز ناپذیر آن، چگونه به اتخاذ تصمیمی صحیح و مناسب دست یابند. ث: پیشنهادات: مهمترین پیشنهادی که می توان بر پایه داده های این تحقیق ارائه نمود، تلاش در شناخت هرچه بیشتر قرآن کریم و فهم جنبه های ناشناخته ی این کتاب مقدس است. چرا که این کتاب مقدس بهره گیری از خرد انسانی را در تمامی مراحل زندگی تأیید و تأکید می کند و مهمترین نعمت خداوند به انسان را عقل بر می شمرد.

مفهوم مشروعیت حکومت در حقوق بین الملل با تاکید بر بیداری اسلامی در خاورمیانه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1392
  رضا قاضی خانی   همایون حبیبی

چکیده عناصر تشکیل دهنده ی دولت – کشور، چهار عنصر جمعیت دائمی، سرزمین معین، حکومت و حاکمیت می باشد. بر مبنای حقوق بین الملل کلاسیک می توانیم بگوییم که دو عنصر انحصاری بودن حکومت و موثر بودن حکومت از عناصر تشکیل دهنده ی حکومت است. بر مبنای حقوق بین الملل معاصر می توانیم بگوییم که مشروعیت حکومت نیز از عناصر تشکیل دهنده ی حکومت می باشد. قبل از دهه ی 1990 یعنی بر مبنای حقوق بین الملل کلاسیک رفتار جامعی از شورای امنیت در زمینه ی کنترل مشروعیت حکومت شاهد نیستیم و بعد از دهه ی 1990 در کشورهایی چون هائیتی و سیرالئون و هندوراس و ساحل عاج برخوردهای جدیدی از شورای امنیت در محکوم نمودن حکومت هایی که بر مبنای کودتا تشکیل می گردند و مشروعیت دادن به انتخاب مردم مواجه هستیم و با توجه به بیداری اسلامی در خاورمیانه با سه دسته بندی از کشورها مواجهیم، در دسته ی اول تونس و مصر عملا نیازی به کنترل مشروعیت بین المللی احساس نمی شود و در دسته ی دوم یمن و بحرین با عکس العمل مبهم مواجهیم و در لیبی و سوریه بیشتر تاکید بر مساله ی حاکمیت می باشد. حقوق بین الملل کلاسیک به مساله ی مشروعیت حکومت توجهی ندارد و این مساله را یک امر درون کشوری تلقی می کند که نظام بین المللی به این مساله نگاه بین المللی ندارد. اتفاقی که در 18 دسامبر 2010 در کشور تونس در پی خودسوزی محمد بوعزیزی افتاد و موج بیداری اسلامی را در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا طنین افکن کرد با مساله ای مهم به نام نقض مشروعیت حکومت مواجه بود. در بعد از دهه ی 1990 یعنی بر مبنای حقوق بین الملل معاصر و با تاکید بر بیداری اسلامی در خاورمیانه با عرفی در حال ظهور در برخورد شورای امنیت در مواجهه با کشورهایی که حکومتشان مورد اعتراض قرار می گیرد مواجهیم. واژگان کلیدی: حقوق بین الملل، مشروعیت حکومت، بیداری اسلامی، مداخله ی خارجی.

بررسی تطبیقی رویه های سیاسی امام حسن و امام حسین (ع)
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی 1392
  علی محمدزاده گله خانه   عباسعلی رهبر

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه, اهداف, روش های اجرا و نتایج به دست امده): پژوهش درباره زندگی امامان معصوم علیهم السلام به خصوص رویه های سیاسی انان امری ضروری است , زیرا اقیانوس فضایل,معارف و عقلانیت سیاسی با مصلحت اندیشی انان بهترین الگو برای همگان به ویزه حقیقت طلبان و رهبران دینی و سیاسی می باشد. یکی ازموضوعات شایان پژوهش در این زمینه بررسی صلح قهرمانه امام حسن (ع) با معاویه و قیام پیروزمندانه امام حسین (ع) با یزید است. فلسفه سیاسی اسلام و مکتب شیعی برای مدیریت عقلانی جامعه به ضرورت امامت است و امامت و رهبری از مهمترین اصل اسلام و یک مسولیت به شمار می اید و عامل بقای دین محسوب می شود. در اتخاذ رویه سیاسی امام حسن (ع) و امام حسین(ع) مقتضیا ت زمان و مکان نقش به سزایی داشته و دین,سیاست,عقل,مصلحت و تکلیف از عوامل ترسیم کننده رویه سیاسی انان می باشد. امام حسن (ع) به دلیل اوضاع نا مساعد داخلی و خیانت اطرافیان خود جنگ با معاویه را بر خلاف مصالح جامعه و امت اسلامی و حفظ موجودیت اسلام تشخیص دادند و مغایر با عقلانیت و مصلحت دانستند لذا با معا ویه صلح نامه ایی را با پنج ماده توافق نمودند. رویه سیاسی امام حسین (ع) نیز قبل از شهادت امام حسن (ع) همانند رویه ایشان بود .مهمترین بخش دوران سیاسی امام حسین (ع) جانشینی یزید بعد از معاویه می باشد که از این طریق قیامش را بر علیه حکومت بنی امیه از روی عقلانیت و مصلحت برای حفظ دین اغاز نمودند. مقایسه رویه های سیاسی انها مربوط به وضع شرایط دوستان و دشمنان و مسایل بیعت، دعوت و امر به معروف و نهی از منکر می باشد .در نتیجه رویه های سیاسی امام حسن (ع)و امام حسین (ع) بر اساس مقتضیات زمان و مکان با عقلانیت سیاسی و در نظر گرفتن مصلحت با هدف حفظ دین بوده که در اصل دو رویه با یک رسالت است.

بررسی جایگاه کرامت انسانی در اندیشه ی سیاسی امام خامنه ای (مدظله) و آثار آن در جمهوری اسلامی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  محمود نیکخواه بهرامی   اکبر اشرفی

گسترش سریع و روزافزون سخن گفتن درباره حقوق بشر و آزادی های اساسی و گسترش مطالبه های عمومی و حمایت از حقوق اساسی انسان ها، نشانه اهتمام ورزی و حضور قضیه و موضوع کرامت انسانی با همه نمودها و مصادیق خارجی آن است. هیچ پیشرفتی در اوضاع ملتها از لحاظ اجتماعی، سیاسی و حقوقی صورت نمی گیرد مگر از طریق پاسداشت "کرامت انسانی"چه به صورت فردی و چه به شکل گروهی، و نیز حکومت داری بدون اعاده اعتبار به وجود انسان و نظر و حقوق او به پیش رانده نمی شوند و همچنین بنیان خانواده و اجتماع که تشکیل دهنده جامعه می باشد، بدون محافظت از کرامت همه مردم استقرار پیدا نمی کند و هیچ توسعه گسترده ای در جوامع بدون حفظ حقوق و کرامت انسانی شکل نمی گیرد. انقلاب اسلامی ایران با محوریت همین اصل یعنی کرامت انسان و آزادی و آزادگی، حفظ شرافت و عزت، رواج اخلاق و عدالت ظهور یافت. ظهور انقلاب اسلامی در ایران به عنوان یکی از آخرین انقلاب های جهان معاصر مسیری را طی کرده است که از نظر بسیاری از تحلیل گران بیش از حد شگرف بوده است. علت فوق العاده بودن آن هم در بطن همین ارج نهادن به مقام انسان است. تکریم انسان در جریان نهضت عظیم انقلاب اسلامی موجب گردید، حرکت های دگرگون ساز مردمی گذشته که در ایران به نحوی یا منحرف می شد و یا با شکست روبرو می شد و یا سرکوب می شد، این بار پیروز گردد. از نگاه دیگر علت شرگرفی آن این است که هیچ انقلابی در دنیا رخ نداده بود که محوریت و اساس آن جهان بینی الهی با محوریت انسان والبته در تضاد با اومانیسم غربی و تکریم جایگاه انسان باشد. همچنین با رهبری مذهبی و متصل به دین باشد، همین امر هم باعث گردید. میشل فوکو با نسبت دادن این انقلاب به ایران آن را "قلب تپنده ی جهان بی روح" تفسیر کند. در عین حال بر همگان واضح و مبرهن است که انقلاب اسلامی ایران که نشأت گرفته از اندیشه های ناب اسلامی امام خمینی (ره ) می باشد، به دلیل استمرار بر محوریت کرامت انسان، کماکان در مسیر معین اهداف آرمانی خویش باقی مانده و حتی با سرعتی بیش از پیش در راه تأثیرگذاری در سطح بین المللی به حرکت خود ادامه می دهد و این امر میسّر نبوده است مگر به دو دلیل: اول؛ تداوم رهبری جامع و کامل متأثر از اندیشه های امام خمینی (ره) در دوره ی پس از حیات ایشان و نیز توفیق ثبات قدم رهبران انقلاب و مردم در حرکت بر مسیر اندیشه ها و رفتار عملی، سیاسی و اسلامی امام راحل که خود نشأت گرفته از اسلام ناب محمدی و ویژگی های منحصر به فرد مذهب تشیع است. دوم؛ توجه ویژه به جایگاه انسان و کرامت انسانی از نگاه رهبران جمهوری اسلامی و نیز درک اهمیت این کرامت از سوی مردم بوده است، چرا که همین مردم برای احیای کرامت تضعیف شده شان پیش از انقلاب اسلامی، در مسیرهای پرتلاطم و پر فراز و نشیب چالش ها و تهدیدات خارجی و بعضاً داخلی در عرصه های مختلف ایدئولوژیکی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استقامت ویژه نمودند و کرامت و عزت و شرافت دینی خود را حتی به قیمت از دست دادن عزیزان، جان و مال خود از دست ندادند. دو عامل فوق نشان از جایگاه مهم کرامت انسانی و وظیفه سنگین حاکم و حکومت اسلامی در حفظ و تعالی آن دارد. لذا با توجه به موارد بیان شده، در این پژوهش، سعی بر آن است که ابتدا به بررسی جایگاه کرامت انسان در اندیشه اسلامی به عنوان مبنای اندیشه ی، اندیشمندان اسلامی در پرداختن به انسان توجه شود و سپس اندیشه های سیاسی امام خامنه ای را بررسی نموده و جایگاه انسان و کرامت و رابطه میان مردم سالاری دینی با این کرامت انسانی در اندیشه ایشان را تحلیل نموده و از این خلال ضرورت حکومت دینی به جهت ضمانت مولفه های کرامت انسانی را بیان کنیم و در نهایت نشان دهیم که دیدگاه ایشان نسبت به حکومت الهی در تکریم انسان به تمدن نوین اسلامی منتهی می گردد.

تربیت سیاسی در نهج البلاغه
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1392
  نسرین نصیری   عباسعلی رهبر

با تامل در دیدگاه پیشوایان معصوم و اندیشمندان مسلمان و با توجه به نگرش معنوی و متعالی آنان ، سیاست و تربیت سیاسی هدایت انسانها ، حفظ مصالح، و تامین صلاح و سعادت حقیقی انسان ها ست . بنابراین، با توجه به دیدگاه معصومین که برگرفته از اسلام است، موضوع سیاست را تربیت و تربیت سیاسی را روی آوردن آزادانه و آگاهانه به سمت ارزشهای الهی بیان می نماییم . در این پژوهش سعی بر این است که اهداف و روشهای تربیت سیاسی از منظرامام علی علیه السلام بررسی شود. براین اساس، میتوان عمده ترین اهداف تربیت سیاسی از منظر امام(علیه السلام را خدامحوری، جامعه پذیری، استقلال سیاسی، توسعه سیاسی، آگاهی سیاسی، انسان دوستی، ایجاد، ترویج و حفظ فرهنگ استقلالی نام برده و همچنین روشهای تربیت سیاسی از منظر ایشان تفکر ونگرش انتقادی، تذکر و تکرار آگاهانه، عبرت آموزی، آگاهی و انگیزه الهی و تلاش و کوشش را ذکرکرد. از آنجا که تربیت از منظر دین ناظر به غایتهای متعالی است، موضوع تربیت، شخصیت و ضمیر باطنیِ انسان است نه صرف رفتار و اعمال ظاهری او. بدین‏لحاظ روشهای تربیتی بیش از اینکه دارای وجهه‏ای ظاهری بر اساس تنبیه و پاداش باشند از ویژگیها و کارکردهای درونی برخوردارند. این امر به طور طبیعی روشها را در محدوده‏ای برتر، یعنی اصول تربیت که چارچوب ارزشی تربیت را از دیدگاه مکتب و دین خاصی بیان می‏کند، قرار می‏دهد. بنابراین، کارایی اصول تربیت در زمینه تربیت دینی و ارزشی از اولویت و ترجیح بیشتری نسبت به روشها برخوردار است. از این جهت می‏توان گفت تربیت دینی یک نوع تربیت اصول مدار است تا روش مدار. در حقیقت تربیت (برانگیتخن تدریجی استعدادهای انسانها از مرحله ایجاد تا کمال) و سیاست (تدبیر و اداره امور جامعه در مسیر تحقق ولایت الهی) رابطه ی دوسویه باهم دارند و در بینش علوی هرکدام متأثر از دیگری بوده و مفهوم «تربیت سیاسی» را بوجود می آوردند، این مفهوم نحوه تحصیل قدرت سیاسی و اعمال کارویژه های آن بر اساس آموزه های تربیتی خاصّی را توضیح می دهد ، که بر اصول مهم بصیرت افزایی ،عقل گرایی و مصلحت جامعه در راستای خدامحوری می پردازد . در نگرش حضرت امیرتکیه بر مسند قدرت ، تنها برای حکمرانی نیست، بلکه دارای وظیفه مهم حفظ هویت بشر و احیای فطرت انسانی است. در این راستا قدرت سیاسی وظیفه دارد تا ضمن پرداختن به اصلاح و تربیت مردم، به احیای امر به معروف و نهی از منکر نیز بپردازد. هم چنین برپائی عدالت و تلاش برای اتحاد و همبستگی اجتماعی از دیگر وظایف عمده حکومت هاست که در فرمایشات امام علی(ع)، به آن توجه شده است.

ماهیت غرب از دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  حجت یوسفی   عباسعلی رهبر

اندیشمندان جهان در مورد ماهیت تمدن غرب دیدگاه¬های مختلفی را بیان کرده اند. نوع نگاه به ماهیت غرب در نحوه تعامل ما با آن تاثیرگذار خواهد بود. با توجه تاثیر گسترده انقلاب اسلامی در جهان و ماهیت متفاوت آن با تمدن غربی آشنایی با اندیشه رهبران این انقلاب به ویژه بررسی نوع نگاه آنان در مورد غرب از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. لذا با توجه به این نکته در این پژوهش در به بررسی ماهیت غرب از دیدگا حضرت آیت الله خامنه ای می¬پردازیم. سه تفکر تعامل همه جانبه ، تعارض همه جانبه و تعامل و تعارض به جای خود در مواجه با غرب وجود دارد، آیت الله خامنه ای با نظریه ای موافقند که تعامل با دنیا یک ضرورت منطقی در جهان امروز است که از آن نمی توان غافل شد اما به شرطی که اولا از آرمان های خود کوتاه نیاییم، ثانیا تعامل با دنیا بر مبنای کسب منافع ملی باشد، و ثالثا تعامل با دنیا می بایست یک فرآیند دوطرفه باشد و اینگونه نباشد که صرفا تجویزهای از سوی طرف غربی برای کشور صادر شود و آنان هیچگونه اقدام عملی انجام ندهند.

نسبت انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی (تونس و مصر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  هادی ابراهیمی کیاپی   یحیی صفوی

بیداری اسلامی فرایندی زمان مند به شمار می آید که وقوع انقلاب اسلامی نقطه عطف آن است، چرا که با اشاعه گفتمان اسلام سیاسی، هویت خواهی اسلامی را وارد مرحله نوینی کرده است. موضوع رساله حاضر را نسبت یابی انقلاب اسلامی با تحولات موسوم به بیداری اسلامی بر اساس رهیافت هویت گرا و نظریه های انقلاب، هم چنین نظریه پخش تشکیل می دهد. جوامع مسلمان به دلیل حاکمیت ساختارهای ضعیف و فاسد اقتصادی و سیاسی و هم چنین سیطره قدرت های خارجی، همواره مستعد الهام پذیری از انقلاب اسلامی ایران بوده اند. در این رساله با اقتباس از روش تحلیل گفتمان، انقلاب اسلامی نه صرفا پدیده ای سیاسی، اجتماعی بلکه گفتمانی هویتی تلقی می شود. انقلاب اسلامی حامل گفتمانی است که با مناطق هم کیش و آیین خود نسبت مستقیم می یابد. مهم ترین سنجه های این نسبت را می توان در قالب دال مرکزی و دال های شناور و مقایسه آن ها در گفتمان های انقلاب اسلامی و انقلاب های تونس و مصر جستجو کرد. برآیند تمامی اینها، اشاعه خیزش های هویت خواهانه جوامع اسلامی است که تحت تأثیر گفتمان اسلام سیاسی تفسیر می شود. این رهیافت و روش تحلیل منبعث از آن به استحکام نظری رساله کمک می رساند، زیراکه حتی فرایند پس از قدرت یابی اسلام گرایان (مانند مصر) را نیز تبیین می کند. بر این اساس، به واسطه گفتمان اسلام گرایی سیاسی است که انقلاب اسلامی توانسته استمرار تاریخی خود را حفظ کرده و اشاعه دهد. این اشاعه مرهون دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی (هم نشینی سیاست و دیانت) و هم چنین دال های شناور آن می باشد که در انقلاب های تونس و مصر تکرار شده اند. بنابراین، رساله پیش رو در پاسخ به چرایی و چگونگی نسبت انقلاب اسلامی با تحولات بیداری اسلامی منطقه (تونس و مصر)، به قابلیت دسترسی و اعتبار دال های گفتمانی انقلاب اسلامی برای انقلابیون تونس و مصر و از این رو، قابلیت پخش آن ها به صورت سلسله مراتبی استناد جسته است.

تحلیل وقوع انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر الگوی جامعه شناسی معرفت استاد مطهری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1392
  مصطفی یقینی پور   عباسعلی رهبر

وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357 تحولی اساسی و مهم در ترتیبات سیاسی - اجتماعی ایران و نقطه عطفی در تاریخ تفکر و کنش انسانی محسوب می گردد. اوج گرفتن اعتراضات مردمی و پیروزی انقلاب در دهه 50 خورشیدی توجه بسیاری از تحلیل گران و بازیگران بین المللی را به این نقطه از جهان جلب نمود، در این رهگذر متفکرین بسیاری براساس الگوی نظری و سطح شناخت خویش به تحلیل چیستی، چرایی و چگونگی انقلاب ایران پرداختند، اما واقعیت چیست؟! انقلاب اسلامی چیست؟ ملت ایران از چه می گریخت و به کجا می نگریست ؟! علی رغم مطالعات وسیع صورت گرفته در موضوع انقلاب اسلامی پژوهی کمتر به بررسی و ارائه مبانی و علل وقوع این پدیده بالاخص با تکیه بر ماهیت خود آن پرداخته شده است. مطالعات فردی- دانشگاهی دانشجو و نظر مساعد اساتید راهنما و مشاور، هدایت گر تحقق به صورت گزینش جامعه شناسی معرفت به عنوان چارچوب نظری مطلوب برای تبیین و تحلیل چیستی و چرایی وقوع انقلاب اسلامی ایران گردید اما با توجه به مبانی فرانظری و نظری جامعه شناسی معرفت مرسوم، تلاش نمودیم با تبیین ساحت و نسبت جامعه و معرفت در منظومه فکری استاد مطهری به عنوان اندیشمند اسلامی و نظریه پرداز انقلاب اسلامی، تطابق الگوی جامعه شناسی معرفت استاد مطهری با انقلاب اسلامی ایران را بررسی نماییم. مطابق این مدل تحلیلی، در برهه ای از تاریخ ایران معاصر مساعی انسان ایرانی برای خروج از واقعیت اجتماعی عصر پهلوی در معرفت تولیدی نخبگان انقلاب شناسایی گردید و در میان کثیری از ایده ها و الگوهای انقلابی و اصلاحی، معرفت ناب اسلامی باز تولید شده توسط امام خمینی(ره) مورد پذیرش جامعه ایران قرار گرفت.

اندیشه مدارا در حکومت امام علی (ع)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  افشین منصوری   مصطفی کواکبیان

مسئله اصلی در این تحقیق مداراست و اتخاذ رفتارهای تساهلی در برابر مخالفین و همجنین استخراج مفهوم این واژه و به روز کردن آن در ادبیات سیاسی و اجتماعی. همچنین توجه مجدد به این مسئله و تفکر در حکومت 5 ساله امام علی. این مسئله که امام علی با مخالفین سیاسی و فکری خود که از همان ابتدای حکومتش ساز مخالفت را کوک کرده و از مخالفت خود به هیچ وجهی فروگذار نبودند چگونه رفتار کرده است؟

جایگاه سیاسی مرجعیت شیعه درجمهوری اسلامی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  عادل سیاف   مصطفی کواکبیان

چکیده ندارد.

نشانه شناسی موعودگرایی مسیحیت صهیونیستی در سینمای آمریکا(2013-2000)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  حامد قویدل   حمید صالحی

مسیحیان صهیونیست جزو گروه های بنیادگرایی هستند که در اروپا و به خصوص آمریکای شمالی طرفداران زیادی دارند. اینان تفاسیر خاصی از کتب مقدس داشته و عقاید متفاوتی از سایر مسیحیان و نیز یهودیان یافته و بالاخص در مورد آخرالزمان و فرجام کار انسان و جهان منادی آموزه های تازه ای شده اند. از سوی دیگر سینما به عنوان یکی از پربیننده ترین رسانه های چند دهه ی اخیر در سراسر جهان به ابزار کارآمدی برای بسط و گسترش این عقاید ضدتوحیدی تبدیل شده و سالانه فیلم های بسیاری با مضمون موعودگرایی خاص این گروه ها تولید و روانه ی گیشه ها می شود. این پژوهش نیز در پی آن است تا با بررسی ای نشانه شناختی عناصر گوناگون موعودگرای این گروه ها را در برخی از فیلم های تولید شده ی سینمای آمریکا بین سال های 2000تا2013بیابد.

مقایسه اندیشه ی سیاسی سید جمال با محمد عبده با تاکید بر منطق فکری آنان
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  احسان مقدم نیا   عباسعلی رهبر

پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش، در زمره ی تحقیقات و پژوهش های توصیفی و تحلیلی است که با نگاهی از منظر اندیشه های اسلامی، به بررسی مقایسه ی اندیشه سیاسی سید جمال الدین اسدآبادی واندیشه های محمد عبده با تاکید بر منطق فکری آنان جمع آوری شده است. توجه جدی به اهمیت رشد جریان اسلام خواهی در دو قرن اخیر در رابطه با علل و عوامل ظهور اندیشه های بنیادگرایی بخصوص در کشورهای عربی همچون کشور مصر نشان داده شده است. جوامع روشنفکری اسلام گرایان در جهان عرب توانسته است تحولات جدیدی در مسیر اندیشه های اسلامی، رویکرد تجدد خواهی و اندیشه های نوخواهی از مبانی و تفاسیر منابع دین اسلام استخراج و در جامعه عرب به مرحله ظهور برساند. سوال اصلی آنست که تفاوت ها و اشتراکات مهم اندیشه های سید جمال الدین با محمد عبده در چه زمینه هایی بوده است؟ برای یافتن پاسخ این سوال پژوهشگر با در نظر گرفتن تعاریف مفهومی و کلامی، متغیرهای مرتبط با موضوع، یعنی متغیر مستقل (سید جمال الدین و محمد عبده) و متغیر تابع (اندیشه های سیاسی آنان) سعی و تلاش در اثبات فرضیه اینکه (سید جمال الدین و محمد عبده در تجدید حیات اسلام و نفی استعمار و استبداد با یکدیگر مشترک بوده اما در روشهای بیداری اسلامی با یکدیگر اختلاف نظر داشته اند) دارد. بطور خاص می توان گفت تحقیق حاضر با عنایت به مدلهای نظریه پردازی در حوزه اندیشه های سیاسی اسلام و با نگاهی به طول حیات سیاسی و مبارزاتی و اجتماعی سید جمال الدین و محمد عبده و اوضاع فکری و اندیشه های مراکز علوم دینی و آموزشی کشورهای عربی و مسلمان و پیامدهای آنها در جهان اسلام پرداخته است. در خاتمه به این نتیجه رسیده است که ریشه های اصلی فکری، سیاسی و اجتماعی سید جمال الدین برگرفته از قرآن، حدیث و عقل بوده و تحولات فکری و اندیشه های سیاسی اسلام خواهانه محمد عبده متأثر از روشنفکران غربی بوده است.

مدیریت بحران در گفتار و اندیشه سیاسی و سیره عملی حضرت زینب سلام الله علیها
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  محمد حکیمی   عباسعلی رهبر

پس از تجلی اسلام در جهان و احیای حقوق از دست رفته زن در جامعه، زن هویت و اصالت خویش را باز یافت و با حفظ ارزشهای دینی، در مسائل مهم اجتماعی- سیاسی شرکت جست و چه بسا نام و حماسه بعضی از ایشان در تاریخ ماندگار گردید. از جمله حوادث عظیم در تاریخ اسلام و بلکه در تاریخ جهان، واقعه حزن انگیز و جانسوز کربلاست. حماسه کربلا یک رویکرد بزرگ سیاسی، اجتماعی و تربیتی است که اگر این حماسه را احیا کننده اسلام بدانیم، باید سهمی عظیم برای زنان در آن قائل گردیم; زیرا اگر نبودند زنان شجاع، با ایمان و پاکباخته در صحرای کربلا، رسالت عظیم حسینی ناتمام می ماند. چه بسیار دلاوری ها و جان فشانی ها که در این صحنه، از زنان بروز و ظهور یافت و تا ابدیت بر تارک تاریخ حک گردید .و به همین دلیل است که علامه شهید مطهری می فرمایند: «تاریخ کربلا، یک حادثه و تاریخ مونث است، یعنی یک حادثه مذکر- مونث است. حادثه ای که مرد در آن نقش دارد، زن نقش دارد، ولی مرد در مدار خودش، و زن در مدار خودش .»باشند .پس از واقعه تلخ عاشورا، رسالت سنگین بانوان کاروان حسینی آغاز گردید. آنان با وجود شرایط سخت جسمی و روحی، می‏بایست از اندیشه و کلام و احساس یاری گرفته و با خطبه‏های پرشور خویش، مردمی که در عمق نادانی به سر می‏بردند را از حقانیت راه امام حسین(علیه‏السلام) و مظلومیت ایشان آگاه سازند و به رهبری زینب(علیهاالسلام)، به نشر معارف اسلام و رساندن پیام شهیدان بپردازند تا اسلام را از هدم و زوال نجات بخشند. اینجاست که به هدف والای امام حسین(علیه‏السلام) از همراه نمودن زنان و کودکان، با خویش پی می‏بریم.

نسبت دین و سیاست با تاکید بر عنصر عقلانیت از منظر قرآن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  محمدمهدی عباسی   عباسعلی رهبر

پژوهش حاضر بر اساس ماهیت و روش در زمره تحقیقات و پژوهش های توصیغی – تفسیری است که با نگاهی بر عنصر عقلانیت از منظر قرآن کریم به بررسی حوزه نسبت دین و سیاست در ارتباط با اندیشه های نوظهوری که در جهان غرب و اسلام باصطلاح نو گرا و متجدد وجود دارد پرداخته است. در ایام های گذشته و دور بصورت تدریجی در میان برخی از روشنفکران متجدد اسلام خواه و جوامع مسلمانان بر طبل جدایی دین از سیاست کوبیده شده است . این اندیشه های نوین در عصر امروزی ، دین را که خورشید اندیشه و سرچشمه تفکرات است از یکدیگر جدا می بینند. فتنه جریان واقعی اندیشه های جدایی دین از سیاست و دنیا هیزم تفرقه و جنگ را بر می افروزند تا شاهد سوختن هم دین و هم دنیا باشند. براین اساس سئوال اصلی این پژوهش عبارت است از منظر قرآن رابطه دین و سیاست با تاکید بر عقلانیت چه می باشد؟ برای یافتن پاسخ این سئوال تحقیق با در نظر گرفتن تعاریف مفهومی و کلامی ، متغیر های مرتبط با موضوع ، یعنی متغیر مستقل " قرآن کریم " و متغیر تابع " نسبت دین و سیاست ، سعی و تلاش در اثبات فرضیه اینکه " از منظر قرآن کریم ، دین و سیاست دارای تعامل با یکدیگر هستند که اهداف ، مبانی و روش ها را به صورت کلی و کلان دین مطرح نموده است و سیاست علاوه بر برنامه ریزی اصول مطروحه ، آنها را اجرا می نماید." درخاتمه می توان گفت این جریان و فرآیند جدایی دین از سیاست در قرن اخیر نمی تواند آرامش و امنیت روانی اجتماعی و فرهنگی و ساختار زندگی بشریت را تضمین نماید بلکه سلامت زندگی آدمیان در گرو تصمیمات و اداره و اجرای دین قرار دارد . قرآن کریم که پرتوی از درخشندگی و نور هدایت در باب دین و سیاست است چراغ هدایتی برای جوامع بشری بویژه مسلمانان است .

بررسی تحول در سیاست گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران در دهه 1370 مطالعه موردی؛ سبک مطلوب زندگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  سعید صفایی   عباسعلی رهبر

توجه به فرهنگ، سیاست گذاری فرهنگی و هویت فرهنگی- تاریخی برای بقا و پویایی یک نظام سیاسی و اجتماعی ضروری است. این مولفه ها عمیق ترین لایه ی نظام اجتماعی در تحولات و رفتارهای اجتماعی هستند. ارائه الگوی مطلوب سبک زندگی در جمهوری اسلامی ایران و تغییراتی که در این الگو در دهه ???? صورت گرفته است؛ از اهداف این تحقیق است. به دلیل اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر ارزش ها و اصول اسلامی است؛ ساختار و کار ویژه ی این نظام نیز در پی تحقق بخشیدن به آن ارزش ها و آموزه ها در جامعه اسلامی بوده است. بنابراین، در جهت ارائه سبکِ مطلوب زندگیِ فرد مسلمانِ مجاهد گام برداشته است. اما مشاهده می شود که در سیاست گذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران، در حالی که به برخی مولفه های سبک زندگی چون نظام خانوادگی و ارزش ها توجه خاصی شده است، مولفه های دیگری چون مناسبات اجتماعی انسان ها توجه کمی را جلب کرده است.

مطالعه تطبیقی عدالت در نهج البلاغه و اندیشه جان رالز
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم سیاسی 1394
  علی خوانساری   اکبر اشرفی

موضوع عدالت یکی از مهم ترین موضوعات هم در داخل کشورها وهم درسطح بین المللی است وانتخاب یک سیستمی مبتنی بر عدالت همواره مورد توجه افراد بوده است این پژوهش هدف خود را توضیح و بررسی عدالت در دو اندیشه جان رالز و نهج البلاغه، وارزیابی این دو اندیشه از لحاظ اصول مورد نظر آنها درباره عدالت قرار داده است. این تحقیق به صورت توصیفی، تحلیلی مفهوم عدالت در هر دو دیدگاه را توصیف کرده وبه تحلیل آن می پردازد . یافته های تحقیق نشان می دهد که تعاریفی که از مفاهیم عدالت در اندیشه جان رالز شده است دارای نقاط اشتراکی چون ، توزیع مساوی امکانات اولیه ، توجه به طبقه ضعیف و فقیر جامعه، ارتباط حق و عدالت و توزیع به میزان استحقاق و تلاش افراد و افتراقاتی از قبیل دینی و فرادینی بودن ذات عدالت ، فاصله بین نظر و عمل ، نقش باز توزیع اقتصادی ، منشا مشروعیت عدالت و تقدم آزادی یا عدالت با اندیشه امام علی (ع) در نهج البلاغه می باشد. کلید واژه ها : عدالت، آزادی، جان رالز و نهج البلاغه.

تحول مفهوم اجماع در تاریخ اندیشه سیاسی اسلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم سیاسی 1393
  مینا حریری   شجاع احمدوند

مفاهیم از عمده ابزارهای معنابخشی به جهان و از مهمترین ابزارهای ساخت اندیشه هستند. مفاهیم وقتی در بستر گفتمان ها قرار می گیرند کاربرد آن ها عوض می شود. در این پژوهش از دیدگاه تبارشناسی به تحول مفهوم اجماع در تاریخ اندیشه سیاسی شیعه می پردازیم. متعاقب انقلاب مشروطه، با گذار از ساخت قدرت سنتی به ساخت قدرت جدید و تحول روابط قدرت ـ دانش، مفهوم اجماع نیز متحول می شود. به گونه ای که می توان گفت انقلاب مشروطه نقطه عطف تحول مفهوم اجماع است. مفهوم اجماع در بستر گفتمان قبل از مشروطه در هیأتی نخبه گرایانه و متصلب، صرفاً در استنباط احکام فردی بروز کرد، لیکن در نتیجه ی تحول روابط قدرت ـ دانش در بستر گفتمان جدید، برداشتی متوازنی از منطق نخبه گرایی و دمکراتیک در استنباط احکام زندگی جمعی از مفهوم اجماع حاکم شد. این پایان نامه با چنین فرضیه ای تلاش می کند تحول مفهوم اجماع را با استناد به شواهد و جریان های فکری نشان دهد.

فرجام شناسی در اندیشه سیاسی اسلام با تکیه بر تفاسیر شیعه از قرآن مجید
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  میثم اسدی   عباسعلی رهبر

تحقیق حاضر با مراجعه به آیات قرآن کریم و با تکیه بر تفاسیر شیعه، سیر حرکت تکاملی انسان و فرجام جهان را بررسی کرده است. در ابتدا ضمن تشریح طرح پژوهش به بیان کلیاتی درباره مفهوم فرجام، فرجام شناسی، آینده پژوهی، اندیشه سیاسی در اسلام، تفاسیر شیعه، حکومت جهانی و مهدویت پرداخته شده است. سپس مبانی نظری بحث با تشریح مبانی فرجام شناسی آرای کلی مکاتب گوناگون الهی و بشری درباره نگرش مثبت و منفی به آینده جهان بررسی گردیده است. در بخش اصلی پژوهش نیز مولفه ها و ویژگی های فرجام شناسی قرآن مجید بر اساس مهم ترین آیات مربوط به فرجام شناسی از منظر تفاسیر شیعه از قرآن مجید ذکرشده و بحث های تفسیری حول آن مولفه ها آورده شده است.