در چند دهة اخیر، به‌دنبال گسترش روزافزون شهرگرایی و شهرنشینی، همچنین تداوم افزایش جمعیت، بسیاری از شهرهای کشور با توسعة کالبدی چشمگیری مواجه شدند که این امر، برنامه‌ریزان و مدیران شهری را با مسئلة تعیین محورها و محدوده‌های مناسب برای توسعة فیزیکی آتی شهرها روبه‌رو کرده است. دزفول از جملۀ این شهرهاست که در فاصلة سال‌های 1335-1390 با نرخ رشد سالیانة جمعیت 88/2 درصد مواجه بوده و جمعیت آن در سال 13...

هدف رویکرد مطالعات شبکة شهری هم­پیوندی در توسعة شهری و روستایی، افزودن ابعاد فضایی و مکانی به برنامه­ریزی منطقه­ای است. در این مقاله با مطالعة چارچوب نظری مطالعات شبکة هم­پیوندی، روشی پیشنهادی برای تعیین سلسله مراتب و نیز سطح­بندی سکونت گاه­ها در سکونت گاه­های شهری و روستایی استان قم بررسی شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و جامعة آماری استان قم است. داده ها به روش اسنادی و کتابخانه­ای گرد...

به ‌رغم این که مفهوم راهبردهای توسعه شهری حدود 2 دهه است‌ وارد ادبیات مدیریت شهری شده اما رویکرد غالب به توسعه در سیستم‌های مدیریت شهری در کشور ما به گونه‌ای است‌که تنها در حد هدایت و راهبری طرح های هادی یا جامع شهری، تغییرات کاربری واحدها و گسترش سرمایه‌های فیزیکی محدود مانده است. به عبارت دیگر پارادایم‌های غالب در فرایند توسعه شهری در ایران، طوری شکل گرفته است‌که بیشتر به بعد اقتصادی توسعه تو...

امروزه شهرها، بویژه شهرهای بزرگ با مشکلات فراوانی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ... مواجه هستند. از این رو انسان شهرنشین و آگاه عصر حاضر به گونه‌ای آگاهانه به پارک‌ها و تفرجگاههای شهری روی می‌آورد تا لحظاتی دور از هیاهوی شهرها و غوغاهای درون آن، به‌سر برد. بر این اساس، توجه به پارک‌ها و فضاهای سبز شهری و شناخت نارسایی‌های فضایی آنها، به منظور استفادة مطلوب شهروندان حایز اهمیت فراوانی است. ه...

تهیة نقشة کاربری اراضی با بهره‌گیری از داده‌های دورسنجی، یکی از جدیدترین و پرکاربردترین روش‌های تهیة نقشة کاربری اراضی و مقایسة کاربری‌های موجود است. هدف از این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات اراضی شهری شهرکرد با بررسی تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 ETM+ و 8 OIL/TIRSS در سال‌های 1382 و 1395 است. برای این منظور، پس از جداسازی محدودة شهر شهرکرد و تهیة نمونه‌های تعلیمی، نقشة کاربری اراضی با روش طبقه‌بندی ...

در این مقاله هدف مؤلف بر آن است که با تعیین زمینه های غالب در تحقیقات علمی جغرافیایی و خصوصاً با تاکید بر جنبه های کشاورزی و روستایی، مفهوم توسعة پایدار را مورد بحث قرار دهد. مفاد مفاهیم توسعة پایدار بر دیدگاه انسان- محیطی متّکی بوده و بر امکان بهره مندی عادلانة مردم یک کشور از پیشرفتهای اقتصادی- اجتماعی ملی، اهمیت دادن به حفظ و توسعة محیطی و پایدار بودن توسعه و جامعیت آن استوار است. در واقع نزد ...

حفظ و تعادل زیست‌محیطی، از جمله ارکان توسعة پایدار است. در این مقاله برخی از عوامل آلایندة آب و خاک کشاورزی، هوا و /SO3 SO2 آبهای شیرین، جنگل، مواد مصرفی و نیز انرژی برای تولید آهن و فولاد که در توسعة پایدار کشور ما ایران مؤثرند، شناسایی و توابع عضویت آنها بر اساس منطق شلال، بین صفر و یک تعریف می‌شوند. به‌نحوی که درجه عضویت «صفر» یعنی توسعة تولید آهن و فولاد اصلا پایدار نیست و درجة عضویت «یک»...

طرح مسأله: انتقادات واردشده به مدرنیسم در شهرسازی به پدیدآمدن رویکردهای مبتنی بر پست‌مدرنیسم و پیرو آن رویکردهای زیست‌محیطی و توسعة پایدار شهری منجر شد. توسعة حمل‌ونقل‌محور (TOD)، یکی از مصادیق توسعة پایدار شهری است که هدف اصلی آن، حل معضلات ترافیکی شهرها مبتنی بر برنامه‌ریزی کاربری اراضی و گسترش حمل‌ونقل عمومی است. در طرح جامع جدید شهر تبریز علاوه بر هستة مرکزی شهر، دو هستة فر...

سیاست توسعة درون‌افزا، فرایند تولید فضای شهری جدید و توسعة جدید شهری از طریق بهینه‌سازی استفاده از زمین درون نواحی شهری است. این سیاست در مقایسه با سایر سیاست‌های رشد در بیرون و پیرامون، با چارچوب پایداری سازگارتر و به اهداف پایداری نزدیک‌تر است. در پژوهش حاضر، با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از داده‌های اسنادی در تهران، عرصه‌های درون‌افزایی مطالعه و کارآمدی سیاست رشد درون‌افزا تحلیل می‌شود. برا...

گردشگری یک فعالیت پویا، متنوع، پاکیزه و نیز یکی از بخش‌های رشد یابنده در سیستم اقتصاد ملی به شمار می‌رود، گردشگری به عنوان فعالیتی چند وجهی دارای اثرات مثبت از قبیل اشتغال‌زایی، کسب درآمد، جذب ارز و همچنین تقویت زیرساخت‌ها است و پس از صنعت نفت و خودروسازی سومین منبع درآمدزای جهان است. صنعت گردشگری در ایران با وجود پتانسیل مناسب، نتوانسته به سهم قابل قبولی در محاسبه درآمد ملی دست یابد، شهر خرم‌آ...