این مقاله پس از تحقیقی نسبتاً مستوفی و مستند درباره ریشه و مفهوم کلمه پاشا، به چگونگی رواج این لقب افتخاری در امپراتوری عثمانی پرداخته و پس از بیان تحول مفهومی و سازمانی این لقب و تبدیل آن به سمتی رسمی در حوزه های حکومتی خلافت عثمانی ، به اهمیت تأثیر و خدمات زیاد پاشایان برجسته عثمانی در اشاعه فرهنگ اسلامی در سرزمینهای امپراتوری اشاره کرده است .

یهودیان که به عنوان قومی مهاجر پس از آوارگی های بسیار به حجاز راه یافتند، باحضور چند صد ساله در این سرزمین، آثار سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قابلتوجهی برجای نهادند . در این میان بررسی نحوۀ سکونت یهودیان در حجاز، به منظورتبیین بُعد دیگری از حیات اجتماعی و وضع معیشتی آنان در این سرزمین حائز اهمیت بسیار است . به نظر می رسد علاوه بر مال اندیشی اقتصادی و فراست در امور سیاسی، برخورداری از استحکام...

شهید صدر (ره) هنگام بحث از هویت اقتصاد اسلامی از این عنوان که اقتصاد اسلامی علم نیست، استفاده می‌کند. این بیان عمدتا به مفهوم نفی هویت علمی اقتصاد اسلامی در دیدگاه ایشان تفسیر شده است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی، ضمن بازخوانی دیدگاه شهید صدر در مورد هویت علمی اقتصاد اسلامی،  این فرضیه مطرح می‌شود که هرچند ایشان علم اقتصاد اسلامی به مفهوم دیالیکتیکی، اثباتی محض و پیشینی را  نفی می‌کنن...

این مقاله کوشیده است تا با رویکردی تفسیری ـ ‌روایی، برداشت‌های تفسیری علامه ‌طباطبایی درباره لوح محفوظ و موارد مرتبط با آن مانند خزائن الهی و برخی از وی‍ژگی‌های لوح محفوظ مانند اتصاف آن به حکیم بودن را مورد بررسی قرار دهد. به شهادت آیات و روایات، محفوظ بودن لوح، به‌معنای مصونیت حقیقت ماورایی قرآن از دستبرد و مسّ و شهود نامحرمان درگاه الهی است و به‌معنای محفوظ بودن آن از تغییر نیست. همچنین صفت «ح...

با توجه به این‌که اهم منابع استنباط احکام فقهی از مقوله الفاظ است، تمامی‌علماء علم اصول بحث از حقیقت وضع و کیفیّت دلالت الفاظ بر معانی را مطرح نموده‌اند. مرحوم آیةالله‌العظمی‌خوئی از معدود فقهایی است که دیدگاهی متفاوت از مشهور اتّخاذ کرده و حقیقت وضع را تعهّد نفسانی دانسته است. از طرفی مرحوم صدر؛ مدّعی شده که حقیقت وضع نمی‌تواند تعهّد باشد، بلکه امر دیگری است که از آن به قرن اکید بین لفظ و معنی تعبی...

تا قبل از دهه ی 1960 به رغم اینکه شیعیان از قدیمی ترین طوایف این کشور محسوب می شوند ، به شدت در ضعف به سر می بردند. در حالی که اقوام دیگر از حامیان قدرتمندی برخوردار بودند، شیعیان از این مهم بهره ای نداشتند. اقوام دیگر به کمک حامیان خود اهرم های مهم قدرت را در اختیار داشتند؛ در صورتی که شیعیان از کمترین قدرت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی برخوردار نبودند. این وضعیت در حالی به شیعیان تحمیل شده بود که ...

دعا و شب قدر دو موضوع مهم و مرتبط با یکدیگرند، به همین جهت مفسران قرآن کریم توجه خاصی به شب قدر و آثار آن و نیز رابطۀ این شب با مناجات داشته اند. در این مقاله با بررسی تفسیر آیه 186 سورۀ بقره و آیه های آغاز سورۀ دخان از دیدگاه بسیاری از مفسران از یک سو و نگاهی به معنی و اهداف همین آیات از نظر سید موسی صدر از سوی دیگر و مقایسۀ این آرا، سعی کرده ایم نقاط اشتراک و تفاوت های این اندیشه ها را دریابی...

واژۀ «فؤاد» یکی از مهم­ترین مفاهیم قرآنی است که نظر و تدبّر هر اندیشمند قرآنی را به خود جلب می­کند. این واژه تاکنون به­رغم تلاش­های برخی لغویون، مفسرین و علما، با رویکرد معناشناسانه بررسی نشده است. کاربرد این واژه در قرآن کریم 16 مرتبه در 15 آیه هست. این پژوهش با روش معناشناسی که نگاه تحلیلی و دقیق به متن است، به تبیین معنای «فؤاد» و استخراج مؤلّفه­های معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است. بررسی آی...

یکی از مهمترین ادله ی شیعه بر اثبات حقانیت خود و دفاع از امامان معصومش تحلیل و بررسی اعمال و اقدامات خلفای صدر اسلام است؛زیرا ممکن است گمان رود که اهل سنت در استنادات نقلی شیعه مناقشه کنند، اما در وقایع تاریخی که از رفتار خلفا گزارش شده است جایی برای دفاع نمی ماند. در این تحقیق دلایلی که اهل سنت در توجیه عملکرد خلفا آورده اند بررسی و نقد می گردد. این دلایل عبارتند از: عدالت جمیع صحابه، صحت اج...

بخار برآمده از قسمت های لطیف اخلاط موجود در بدن را روح بخاری می گویند. روح بخاری، لطیف ترین جزء بدن جسمانی به شمار می آید و نقش واسطه گری میان نفس مجرد و بدن مادی را به عهده دارد. ابن سینا در تبیین روح بخاری و مباحث مربوط به آن، توضیحات مبسوطی دارد که پس از وی این توضیحات در کلمات شیخ اشراق و ملاصدرا نیز قابل پی گیری است. روح بخاری از آن جهت که به سلامت و یا مرض بدن انسانی مربوط می شود مورد ت...