توسعه وابعاد مختلف آن از جمله مفاهیم کلیدی است که در چند دهه اخیر در مطالعات سیاسی ‘اجتماعی‘اقتصادی و فرهنگی کاربرد داشته و در فرهنگ جغرافیای اقتصادی و سیاسی بعنوان یک عامل تفکیک کننده جوامع و کشورها مطرح می گردد. در این مقاله تلاش شده است تا ضمن ارائه تعاریفی از توسعه ‘ شاخصهای توسعه یافتگی و عدم توسعه و شیوه های دستیابی به توسعه را مورد بررسی قرار دهد.

مادی ها جایگاه مهمی در فرهنگ و تمدن ایرانی (به معنای اخص آن) دارند. در مورد تاریخ سیاسی، جغرافیای تاریخی و باستان شناسی این دوره، ابهامات اساسی وجود دارد و قلمرو، ایالت ها، مراکز حاکمیتی و ساختار اقتصادی، انسانی و اجتماعی آن ها به صورت علمی مورد مطالعه قرار نگرفته اند. در این پژوهش با استفاده از منابع آشوری هم زمان، بازسازی جدیدی از جغرافیای تاریخی اقوام مادی پیش از تشکیل پادشاهی و گسترش آن (83...

  هدف مقاله، تحلیل تأثیر تجمیع فعالیت‌های صنعتی بر رشد منطقه‌ای اقتصاد در چارچوب مدل جغرافیای اقتصادی جدید است که در دو بخش عمدۀ نظری و تجربی بدان پرداخته شده است. در بخش نظری، مدلی در چارچوب مدل‌های جدید جغرافیای اقتصادی جدید ارائه شده و در چارچوب این مدل نشان داده شده است که تجمیع فعالیت‌های صنعتی و رشد منطقه و رشد دارای تأثیر متقابل بر یکدیگر هستند. سپس براساس روابط رشد به‌دست‌آمده در بخش نظ...

از زمان آغاز تدوین حقوق بین­الملل دریاها، عامل جغرافیا نقش مهمی را ایفا کرده است. امروزه نیز مسائلی مانند وقایع قطب شمال و منازعات میان کشورها در بسیاری از نقاط دنیا بر سر قلمروهای دریایی، بیانگر این واقعیت است که عامل مکان، نقش اساسی در بحث­های میان کشورها دربارۀ ادعاهای حقوقی آنها بازی می­­کند. این پژوهش بر اساس دیدگاه نئورئالیستی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این مسئله می‎پردازد که عوامل...

در ادبیات اقتصاد شهری و منطقه ای، با توجه به مفاهیم مشترک مدل جغرافیای اقتصادی جدید (neg) و مدل­های رشد درونزا، تجمع فضایی فعالیت های اقتصادی و رشد اقتصادی، فرایندهایی جدایی ناپذیر هستند. در مدل های رشد درونزا چگونگی ایجاد فعالیت های اقتصادی جدید، از طریق نوآوری بررسی می شود. در مدل neg، هدف، بررسی چگونگی استقرار این فعالیت های اقتصادی جدید و چرایی تمرکز آنها است. بنابراین، در مدل neg، نوآوری، ...

ارمینیه به عنوان یکی از مهم­ترین بخش­های منطقۀ قفقاز به علت قرار داشتن بر سر راه جاده ابریشم و مرزهای جهان اسلام با دارالکفر، همواره نقش بارزی در تاریخ تحولات این منطقه ایفاء نموده است. با وجود این­که ضعف ناشی از نبود مدارک و اسناد آماری در تاریخ­نگاری اسلامی همواره یکی از موانع عمده برای تشریح جغرافیای اقتصادی ارمنستان و دیگر مناطق مختلف تحت سیطرۀ جهان اسلام بوده است؛ اما اشارات اجمالی و گاه ن...

کشاورزی در ایجاد اشتغال، تامین غذا، مواد اولیه بسیاری از صنایع، درآمدزایی و تثبیت جمعیت از یک طرف و رابطه آن با بنیان های محیط زیست، آب، خاک و منابع طبیعی از سوی دیگر، شناسایی مسائل توسعه آن از ضرورتی انکار ناپذیر برخوردار است.. در این پژوهش از روشهای توصیفی – تحلیلی و همبستگی(دو متغییره پیرسون و آزمونtاستفاده شده است. روشهای جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی بوده است. از جا...

خزر ،دریای بسته ای است که علاوه بر اهمیت استراتژیکی ، به جهت وجود ذخایر عظیم نفت و گاز و وجود ماهیان خاویاری در جهان معروفیت دارد .مشکل اصلی این دریا که ریشه در شرایط جغرافیایی دارد ،عدم تعیین رژیم حقوقی است. کنوانسیون 1982 ،استقرار رژیم حقوقی دریاهای بسته را در اختیار کشورهای ساحلی قرار داد.عدم اتفاق آراء در چگونگی تحدید حدود ،خزر را به یکی از مناطق بحرانی تبدیل کرد.یکی از بحرانها، معضل زیست م...

بسیاری از مسائل مهم جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک، اساساً روش شناسان هاند. موضوعات رو ششناختی در ابتدا در دهه 50 و 60 با تحول رفتارگرایی در علوم سیاسی و روابط بی نالملل، به جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک نیز وارد شد و بسیاری از پژوهشگران جغرافیای سیاسی و ژئوپ لیتیک، تلاش کردند تا روش های علمی را در جغرافیای سیاسی به کار بگیرند . این امر واکنش مدافعان رهیاف ت های سنتی یا کلاسیک را موجب شد . در نتیجه...

جغرافیای سیاسی ایران از نقش آفرینی های عوامل محیط طبیعی(پایدار) تأثیرات زیادی پذیرفته است. فرآیند یکپارچه سازی و وحدت ملی و نیز عقب ماندگی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تحت کنش های درازمدت فضای طبیعی ایران به طور عام و مولفه هایی مانند اقلیم، ناهمواری و وسعت و شکل ایران به طور خاص بوده است. کارکرد این عوامل هم مثبت و سازنده و هم منفی و تخریبی بوده  ولی در مجموع نقش تخریبی آن ها بر پیکره جغرافیای سیا...