با فروپاشی شوروی و پایان نظام دوقطبی ایالات متحده آمریکا مدعی کسب جایگاه قدرت بلامنازع و قدرتمند‌ترین دولت  در نظام بین‌الملل گردید،  بازیگری که توانایی جهت‌دهی به قواعد و رویه‌های بین‌المللی را به‌تنهایی داراست. با این همه سایر قدرتهای بزرگ با به چالش‌کشیدن آمریکا، تلاش‌ها خود را برای تغییر این شرایط را با برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و استراتژیک ادامه دادند. این بازیگران همیشه به‌عنوان یک رقیب بال...

از زمان تشکیل مجلس شورای اسلامی تا به امروز 8 دوره انتخابات پارلمانی در ایران برگزار شده است. در این دوران رفتار انتخاباتی مردم در انتخابات چه در امر مشارکت و یا گزینش افراد با توجه به     جناح­های مختلف کشور روند یکسانی را طی نکرده و این موضوع در طی دوره­های مختلف انتخاباتی از حوزه­ای به حوزه­ی دیگر متفاوت بوده است. همچنین با توجه به انتخابات برگزار شده در ایران تاکنون هیچ گونه بررسی علمی از پ...

به طورکلی پیامدهای ژئوپلیتیکی حادثه ی یازدهم سپتامبر در دو جهت کاملاً مخالف خودنمایی کرده است: نخست برجسته شدن ابعاد نظری و عینی مقولة «مرز» از جنبة ژئواکونومیک، و دوّم کمرنگ شدن این ابعاد از جنبة ژئواستراتژیک. این دو بعد ژئوپلیتیکی که همچون ژانوس دو چهره ای عرصة مطالعاتی جدیدی را پیش روی صاحب نظران و محققین حوزة ژئوپلیتیک و جغرافیای سیاسی گشوده، آثار و پیامدهای عمده ای در منطقة خاورمیانه داشته ا...

مرزها پدیده هایی هستند که اساساً ماهیتی انسانی دارند که انسان به واسطه ی درک اختلاف های میان خود، آنها را ترسیم می کند و در زمینه ی مطالعاتی جغرافیای سیاسی، به عنوان یکی از موضوع های محوری شمرده می شود. در این میان رودها نیز میتوانند نقش مرز طبیعی را ایفا نمایند. رودهای مرزی به آبراههایی اطلاق میگردد که مرز میان دوکشور یا چند کشور را تشکیل میدهند. موضوع آب و تاثیرات آن بر زندگی انسانها نیازی به ...

چرایی شکل گیری بحران سوریه و به درازا کشیدن آن نه تنها مسئله ای منطقه ای بلکه دارای ابعاد فرامنطقه ای و نیز بین المللی می باشد.اهمیت بحران سوریه را می توان در تعدد بازیگران آن جستجو کرد. این کثرت بازیگران پیچیدگی مضاعفی به بحران یادشده داده است که نتیجه آن تطویل بحران مذکور است. درهم آمیختگی منافع کشورهای موثر در بحران مذکور شکل جدیدی از صف بندی را در نظام بین المللی رقم زده است. ایالات متحده آ...

قلمرو و قلمرومندی بنیاد فلسفه جغرافیای سیاسی هستند. قلمرو به عنوان نمود عینی و فضاییِ برخاسته از حق طبیعی مالکیت و اصل میل به بقاء به رفتار قلمروخواهانه انسان جهت و معنا داده به گونه¬ای که تفسیر کنش و منش انسان عمدتاً تابعی از خصیصه قلمرومندی بوده¬ است. درون¬مایه بسیاری از مفاهیم جغرافی سیاسی آگاهانه یا ناآگاهانه در پیوند با چنین ویژگی¬هایی تعریف و عملیاتی شده است. گستره قلمرو، الزاماً تابع مرزهای...

حوزه ژئوپلیتیکی خلیج فارس به دلیل دارا بودن ذخایر عظیم انرژی و اهمیت اقتصادی همواره مورد توجه قدرت های بزرگ بوده و اختلافات سنتی و ساختاری موجود در این حوزه، علایق ژئوپلیتیکی کشورهای واقع در این حوزه را متفاوت ساخته است. این حوزه، در هیچ دوره ای از تاریخ، به خصوص پس از اکتشاف نفت، بدون حضور قدرت های بزرگ روزگار نگذرانده است. بنابراین، مناسبات و روابط این کشورها معمولاً براساس استراتژی قدرت های ب...

این مقاله تلاش دارد که با توجه به فزونی گرفتن ناگهانی نوشته های جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک در ایران و اهمیت فزونی گیرنده انتقال درست مفاهیم جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک در محیط دانشگاهی ایرانی‘ پاره ای ا زمفاهیم در این مقوله را مورد بحث و بررسی قرار دهد. در این برخورد تلاش شده است تا با بررسی برخی از مفاهیم مطرح در جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک کنونی‘ تعاریف کوتاهی از هر یک از این مفاهیم به دست د...

خط لوله صلح در واقع یک طرح انتقال گاز است که می بایست گاز ایران (منابع گازی عظیم پارس جنوبی) را به پاکستان و از آنجا به هندوستان منتقل نماید. مسیر این خط لوله گازی که گفتگوهای آغازین آن از دهه 90 میلادی و با کشف ذخایر عظیم گاز طبیعی پارس جنوبی در سال 1998 با دو کشور هند و پاکستان آغاز شده، طوری طراحی شده است که بعد از عبور از مولتان پاکستان (در ایالت بلوچستان این کشور) گاز طبیعی ایران را به دهل...