چکیده  یکی از مهم‌ترین جنبش‌های اسلامی که تأثیرات شگرفی بر مصر و چندین کشور اسلامی دیگر نهاد، «اخوان المسلمین» است. این سازمان در شرایطی که مصر از نظر سیاسی، اجتماعی، دینی و اقتصادی در وضعیتی بحرانی قرار داشت، تشکیل شد که از یک سو برای حاکمیت تعالیم اساسی اسلام در زندگی اجتماعی و سیاسی می‌کوشید و از سوی دیگر، می‌خواست معتقدات اسلامی را از حالت ایستا و خم...

رویکرد نظام‌مند به جنبش‌ها، امر سیاسی جدیدی است که مستلزم گسترشِ مفهومی عمیق و همه‌جانبه از هویت است. جنبش‌ها نشان داده‌اند با تمایزگذاری بین خود و دیگران، مرزهای هویتی خود را ترسیم کرده و به اثبات هویت جمعی منحصر به فرد می‌پردازند (تاریخچه)، محوری که از دریچۀ تأثیر فنّاوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی جدید بر کاهش فاصله‌های مکانی و فضایی آن، به عنوان خصیصه بارز جهانی‌شدن، کمتر دیده شده است (پیشینه). ا...

موقعیت استراتژیک مصر در شمال آفریقا، سابقه تمدنی آن همراه با نفوذ فرهنگی این کشور در میان ملت های عرب سبب گردیده است تا دولت مصر به یکی از دولت های اثرگذار در تحولات سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا تبدیل گردد. قیام مردمی در کشور تونس و سقوط رژیم بن علی بسیار سریع به کشور مصر سرایت کرد و به سقوط رژیم حسنی مبارک پس از سه دهه حکومت منجر گردید. سقوط حکومت خودکامه مبارک در مصر پیامد وقوع برخی بحران ها...

انقلاب مردم مصر که در 25 ژانویه 2011 آغاز و با سرنگونی حسنی مبارک در 11 فوریه جنبۀ عینی یافت، به دلیل هویت دینی و اسلامی مردم مصر و تحت تاثیر انقلاب اسلامی ایران به موفقیت بیداری اسلامی در مصر و روی کار آمدن جریان دینی اخوان المسلمین گردید و به شدت مورد استقبال رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه ای و دیگر مقامات عالی ایران قرار گرفت. اما، یک سال پس از ریاست‌جمهوری محمد مرسی، در فرایندی عجیب و با ت...

فلسطین یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر بیداری اسلامی در خاورمیانه بوده است و متقابلا از تاثیرپذیرترین حوزه­ از این بیداری اسلامی نیز می­باشد. سقوط و ظهور بعضی از دولت­ها و بروز ناآرامی­ها در برخی دیگر، به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر تحولات فعلی و آینده فلسطین موثر بوده و خواهد بود. روابط خوب این جنبش با سوریه و حزب ا... لبنان در چارچوب ایدئولوژی اسلامی و استراتژی سیاست خارجی ایران قابل رصد است که...

روابط مصر و اسرائیل از زمان تشکیل رژیم صهیونیستی همواره با فرازوفرودهای متعددی روبرو بوده است. طی سال ها مصر رهبری جهان عرب را در رابطه با منازعه اسرائیل و فلسطینی­ها بر عهده داشته است و همین مسئله بر اهمیت این کشور برای اسرائیل در خاورمیانه افزوده است. در دوره طولانی ریاست جمهوری حسنی مبارک روابط مصر و اسرائیل در زمینه های سیاسی، اقتصادی و امنیتی گسترش یافت. پس از گسترش موج اعتراضات سیاسی و اج...

جنبش انقلابی سال‌های 2011 تا 2013 مصر را باید منازعه دو گفتمان «اسلام‌گرا» و «سکولار» برای هژمونی بر جامعه مصر ارزیابی کرد. حاصل این منازعه، هژمونی موقت و شکننده اسلام‌گرایان اخوانی بود. یک سال از هژمونی نسبی گفتمان اسلام‌گرا نگذشته بود که زمینه برای استیلای مجدد گفتمان اقتدارگرای سکولار از طریق کودتا فراهم گشت. سوال اصلی این مقاله این است که چه عواملی باعث شد گفتمان اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین ش...

جنبش های اسلامی اعم از سنی و شیعه، در طول قرون گذشته، در پی انحطاط داخلی و هجوم گسترد? غرب به سرزمین های اسلامی، برای مبارز? با استعمارگران اروپایی که در پی تسلط بر سرزمین های اسلامی، و عزم بر نابودی شریعت اسلامی داشته اند، با هدف احیای دوبار? اسلام و تمدن اسلامی به وجود آمدند. این جنبش ها بر بازگشت به ارزش های اسلامی و احیای اسلام اصیل به عنوان تنها راه برون رفت از بحران های حادث شده تأکید م...

از زمان شروع بهار عربی در منطقه و همزمان با تحولات سیاسی  مصر لیبی یمن بحرین عربستان و اردن  کشور سوریه نیز دستخوش  نا ارامی های داخلی شد بر خلاف مصر لیبی و یمن که خیلی سریع این تحولات با جانشینی قدرت و تغییراتی در ساختار حکومت توام گشت در سوریه جنگ بین معارضین سوری و ارتش این کشور تداوم یافته است. به نحوی که منجر به اواره شدن هزاران نفر کشته شدن شهروندان غیر نظامی و تخریب زیر ساخت ها و شهر های...

فرایند دموکراسی خواهی، اصلی اجتناب ناپذیر و مسیر دست یابی به آن نیازمند دموکراتیزاسیون فرهنگی است تا بتوان در یک شرایط ارگانیک و در چشم انداز ساختار مدنظر آرمان های مردم، فاکتورهای واقعی آن را در جامعه پیاده کرد. مقاله حاضر به نقش دین در تحول دموکراتیک کشور مصر می پردازد. در این میان، پارادایم جدید مردم سالاری دینی به عنوان بارزترین شاخصه انقلاب 25 ژانویه مصر قلمداد می شود، زیرا برآیند نقش دین ...