متغیر منطقه‏ای مولفه مهمی در جنگ بین کشورها محسوب می‏شود. کشورهای پیرامونی و کشورهای همسایه دولت‏های درگیر، براساس تأمین حداکثری منافع ملی، گزینه‏های مختلفی را همچون بی‏طرفی تا حمایت‏های ضمنی و آشکار از طرف‏های درگیر و حتی مداخله در جنگ به نفع یکی از طرفین را پیش رو دارند. جنگ ایران و عراق نیز از این قاعده مستثنی نیست. این جنگ، رویداد منطقه‏ای مهمی بود که کشورهای پیرامونی را تحت‏ تأثیر قرار داد...

هدف: ارزیابی پایان جنگ ایران و عراق در چارچوب معیار «هدف-نتیجه» و به آزمون گذاشتن نظریۀ «برد-باخت». روش/رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و برپایۀ منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و مصاحبه با فرماندهان جنگ تحمیلی انجام شده‌است. چارچوب نظری بر نظریۀ «برد-باخت» اچ. اف کالاهان مبتنی است. این نظریه برپایۀ دو مفهوم اصلی پیروزی و شکست بنا ...

علی رغم اینکه در حقوق بین الملل، گلوله باران و بمباران مناطق مسکونی ممنوع اعلام شده است؛ امّا رژیم عراق بارها از این شیوه برای پیشبرد استراتژی نظامی و سیاسی خود استفاده کرد. روند صعودی این حملات پس از عملیات خیبر بود. مقاله حاضر ابتدا تعاریف و مفاهیم جنگ شهرها و سپس روند آن را در طول جنگ ایران و عراق مورد بررسی قرار داده است.

این مقاله با بررسی وضعیت موجود دو کشور ایران و عراق ، به تحلیل و واکاوی علل وقوع جنگ بین این دو کشور پرداخته است. نویسنده در این راستا ابتدا به تاریخچه منازعات و درگیری های دو کشور اشاره کرده است. سپس به عواملی چون برتری طلبی صدام، تهدید انقلاب ایران برای عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس در بروز جنگ اشاره می کند

وقوع انقلاب اسلامی ایران شکل جدیدی از قدرت را در دستور کار قدرت‏های جهانی قرار داد؛ این امر جهت گیری قدرت های بزرگ، بویژه کشورهای اروپایی را علیه ایران در شروع، تطویل و پایان جنگ عراق علیه ایران، گسترش داد. در واقع؛ بازیگران سیاست بین الملل کوشیدند موازنه قدرت را به گونة مشخصی در طول جنگ مذکور حفظ نمایند. آنان برای کنترل محیط استراتژیک خود تلاش کردند محدودیت هایی را برای کشورهایی همچون ایران به...

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در تمام زمینه ها، از جمله در عرصه فرهنگ و هنر به طور اعم و ادبیات به طور اخص ، تاثیری ژرف و بنیادین داشت . با توجه به این تاثیر عمیق، باید دید که آیا در شعر جنگ از نظر انواع ادبی (genre) تحولاتی ایجاد شده است ؟ برای اثبات یا رد چنین مساله ای آثار چاپی برجسته جنگ مورد بررسی قرار گرفت . مطالعه و تحقیق در آثار فوق نشان داد که در دوران معاصر-با توجه به افول مک...

در طول جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران، بخش بزرگی از عملیات های نظامی دو کشور عموماً در جبهه جنوب اتفاق افتاد. برای هر دو کشور، تحولات جبهه های جنوب به مراتب از اهمیت بیشتری نسبت به تحولات سایر جبهه ها برخوردار بود. با آغاز مرحله سوم جنگ و استراتژی تنبیه متجاوز ایران، جبهه جنگ به خاک عراق کشیده شد. تصرف بصره عمده ترین هدف عملیات های نظامی ایران در منطقه جنوب بود. عراق و حامیان این کشور به خو...

جنگ یکی از پیچیده‏ترین پدیده‏‏های اجتماعی است که پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی غیرقابل پیش‏بینی در جوامع درگیر آن، بر جای می‏گذارد. جنگ تحمیلی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به عنوان یکی از تأثیرگذارترین عوامل در فضای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، جامعه ایران را دستخوش تغییر نمود. ضرورت نگاه بومی به جنگ از منظر مباحث جامعه شناسی درکشور، یک نیاز حیاتی و مهم در حوزه مطالعات دفاع مقدس محسوب ...

چکیده: منابع طبیعی ( رانت نفت ) نه تنها در برخی از کشورها به عنوان عوامل شروع کننده جنگ بوده بلکه در مواردی که طرفین جنگ از آن به طور مستقیم و غیر مستقیم بهره مند بوده اند باعث طولانی شدن جنگ نیز شده است که جنگ ایران و عراق یکی از مصداق بارز آن می باشد. توازن قدرت ایران و عراق در جنگ و تغییر استراتژی دو کشور برای پایان جنگ با استفاده از ابزارهای سیاسی و کسب درآمدهای نفتی سبب شد تا جنگ برای مد...

این مقاله به بررسی عملکرد ایران در جریان جنگ ایران و عراق در پرتو دو اصل بنیادین حقوق بشر دوستانه اختصاص دارد:اصل تفکیک بین اهداف نظامی و غیر نظامی و اصل منع رنج بیهوده؛ دو اصلی که ستون های اصلی پروتکل اول ژنو 1977 را تشکیل می دهد. در قسمت اول این مقاله مشاهده میکنیم که ایران در طول جنگ هشت ساله خود با عراق همواره معتقد بود که اهداف مشروع نظامی ‘ نظامیان در جبهه های جنگ می باشند و نه غیر نظامیا...