1. از بین 441 روایت و قول تفسیری که در این پایان نامه برای سوره مبارکه حجر مورد بررسی قرار گرفته نورالثقلین 125 روایت و پنج قول تفسیری دارد و الدرالمنثور 88 روایت و 223 قول تفسیری دارد . در تفسیر نورالثقلین 21 روایت صحیح و در تفسیر الدر المنثور 22 روایت صحیح یافت شد که با این آمار در نورالثقلین حدود 16 درصد مجموع روایات و اقوال و در الدرالمنثور 7 درصد مجموع روایات و اقوال صحیح می باشد . و باید ...

تعیین تاریخ وفات پیامبر(ص) یک بحث علمی ـ تاریخی محض نیست, بلکه دارای ثمراتی است. این مقاله, بدون تکیه بر یک روایت خاص و با بررسی شش واقعه که در تعیین وفات پیامبر(ص) نقش دارند و با کنار هم قرار دادن آن وقایع, اقوال معروف شیعه و سنی را مورد بررسی قرار داده است و با رسم جداول, به طور دقیق اثبات نموده است که قول معروف و مشهور شیعه مبنی بر قرار دادن تاریخ وفات پیامبر(ص) در 28 صفر و قول معروف و مشهور...

کاوش پیرامون معاد به دلیل گستره تأثیرش در حوزه اندیشه و عمل در همه اعصار مورد توجه اندیشمندان و دینداران بوده است و بالطبع همواره در معرض پرسش های گوناگون و تردیدهای فراوان نیز قرار داشته است و ازاین رو کوشش برای اثبات عقلی آن و اقامه براهین خردپذیر بسیار ضروری می باشد. در این میان بازخوانی قرآن مجید با چنین رویکردی و توجه به استدلالات قرآنی می تواند سهم فراوانی در ساحت اندیشه و باور داشته باشد...

بر خلاف اهل سنت، فقهای شیعه اجماع را به دلیل کشف از قول معصوم حجت دانسته و بدین ترتیب آن را یکی از مصادیق سنت در کنار کتاب و عقل، از راه های دست یابی به حکم شرعی به شمار آورده اند. این مسأله می تواند شأن اجماع را بر فرض پذیرش آن، در حد خبر واحد تنزل دهد و استناد به چنین ادله ای را در احکام کیفری به دلیل مسلم بودن مسأله احتیاط در دماء و نفوس و ظنی بودن این ادله، با چالش هایی روبرو سازد. این نوشت...

در تاریخ اسلام همواره اشکالاتی نسبت به کارایی و منزلت عقل در معارف دینی مطرح بوده است. نوشتار حاضر به بررسی این موضوع از نگاه ابن‌تیمیه و علامه طباطبایی می‌پردازد. ابن‌تیمیه گرچه خود را یک عقل‌گرا معرفی کرده است، ادراکات عقلی را یک دلیل مستقل نمی‌شمرد. از نگاه او، شناخت و معرفت دینی، تنها از راه شرعی میسر است و این راه، متضمن دلایل عقلی و براهین قطعی نیز هست؛ ولی راه کلام و اهل رأی و نیز راه ری...

دیه از احکام امضایى اسلام است که در دوران جاهلیت نیز وجود داشته و دلیل مشروعیت آن، علاوه بر اجماع فقیهان اسلام، کتاب شریف و سنت قطعى است. درباره دیه، مباحث گوناگونى قابل بررسى است، اما آنچه در این مقاله، مطمح نظر است، بررسى تطبیقى ماهیت دیه از منظر فقه )شیعه و اهل سنت( و حقوق اسلامى است. درباره ماهیت دیه، سه قول وجود دارد: 1) ماهیت جزایى; 2) ماهیت جبرانى; 3) ماهیت دوگانه. نویسنده این مقاله ضمن ...

بوسیدن دست و حکم آن یکی از مسائلی است که همواره مورد بحث و مناقشه میان پیروان مذاهب بوده، به‌ویژه در عصر حاضر و با گسترش رسانه‌ها ابعاد جدّی‌تری پیدا کرده است. از آنجا که تحقیق موسّع و یکپارچه‌ای در این موضوع صورت نگرفته، پرسش از حکم دست‌بوسی مسئله‌ای است که نیازمندن کاویدن تا مرحلهٔ پاسخی درخور خواهد بود. از منظر امامیه، بوسیدن دست مکروه است مگر به جهت بزرگداشت مقام عالِم، استاد، پدر و… در میان اه...

از روش­های نوین تحقیق و پژوهش در قرآن کریم، معناشناسی واژه­های قرآنی است. در این نگرش، پس از انتخاب کلمات کلیدی، برای رسیدن به شبکه معنایی، میدان­های معناشناسی هر واژه به همراه ارتباط سیستمی میان آن­ها بررسی شده تا برخی از لایه­های معنایی آیات ظاهر گردد.  «گفتار» در قرآن، گستره معنایی وسیعی را به خود اختصاص داده است که آثار ناشی از آن یکی از میدان­های این شبکه معنایی است. گفتار انسان جزئی از اع...

قسامه عبارت است از سوگندهایی که برای اثبات قتل و یا جهت رفع اتهام، به هنگام تحقق لوث ادا می شود. از نظر علمای اهل سنت، حکم قسامه، امضایی است ولی امامیه آنرا یک حکم تأسیسی می دانند.مستند و مبنای شرعی قسامه، سنت نبوی می باشد و استناد به آیات قرآن برای اثبات حجیت قسامه نادر است و همچنین ادعای اجماع چه از طرف موافقان قسامه و چه از طرف مخالفان آن، به دلیل مخالفت دیگر علما پذیرفته نیست. جمهور علمای...