نتایج جستجو برای: حمل شایع صناعی
تعداد نتایج: 24002 فیلتر نتایج به سال:
ارسطو، علی رغم اینکه «کلی جواهر» را جوهر دانسته است، علم را عرض میداند. این امر این پرسش را رقم زده است که «کلی جوهر» چگونه میتواند در عین جوهر بودن، عرض باشد؟ ابنسینا در پاسخ، موضوع گزارۀ مورد نزاع را از «صورت ذهنی جوهر» به «ماهیت جوهر» تغییر داده است، تا صدق آن را در قالب حمل شایع صناعی بالذات تضمین نماید. ملاصدرا با توجه به این تغییر و نقد ابن سینا، راه چاره را در طرح حمل اولی ذاتی دانست...
مسئله وجود ذهنی از مباحث دیرپای حوزههای فلسفه و کلام اسلامی محسوب میشود که در باب نحوه تحقق و تبیین علم نقش برجستهای دارد. در این مقاله ضمن تأکید بر اینکه این مسئله از مسایل ابداعی در فلسفه اسلامی است، به دلایل اثبات وجود ذهنی با تکیه بر اندیشه صدرالمتالهین پرداخته شده است که از منظر ایشان، هر مقولهای که به ذهن میآید به حمل اولی ذاتی ـ نه به حمل شایع صناعی ـ همان مقوله است و آنچه به عنوان...
اشکال معروف وجود ذهنی بر خلاف تصوری که پس از صدرالمتالهین رایج شده برای ابن سینا آشنا بوده است او نه تنها این اشکال را مطرح می کند بلکه حتی پاسخی روشن به آن در پیش می نهد. این پاسخ در حقیقت همان پاسخی است که قرنها بعد صدرالمتالهین با توسل به تفکیک میداماد در دو گونه حمل شایع صناعی و حمل ذاتی اولی از یکدیگر و بدون ارجاع به شیخ الرئیس مطرح کرده است. همچنین پاسخ ابن سینا بر خلاف تصور ملاصدرا نه تن...
محور نظام فکری حکمت متعالیه بر مبحث وجود بهویژه اصالت وجود میچرخد. نظری که اکنون در مجامع علمی ـ فلسفی مشهور است، این است که اصالت وجود از ابداعات ملاصدرا است. سؤالی که جستار حاضر دنبال میکند، این است که آیا اصالت وجود، ریشه در آرای فیلسوفان گذشته دارد یا خیر؟ در صورت صحت شق اوّل، نقش و سهم فیلسوفان قبل از ملاصدرا در پیریزی این بنای رفیع چه مقدار است؟ ما در این نوشتار با بیان هشت استدلال از...
واژة «حمل»، با توجه به دو مؤلفة اتحاد و تغایر، در برخورد با مهمانان ناخواندهای همچون گزارههای طبیعیه و گزارههای مبتنیبر حمل اولی ذاتی دستخوش تغییراتی معنایی شده است که بر این اساس میتوان سه دورة مجزا را از هم بازشناخت: 1. دورهای که در آن «ما به الاتحاد» در خارج و «ما به التغایر» در ذهن است؛ 2. دورهای که در آن ما به الاتحاد، علاوهبر خارج، میتواند در ذهن نیز باشد و «ما به التغایر» نیز به...
از مبانی تأثیرگذار در حکمت صدرایی، «تحقق مفاهیم گوناگون به وجود واحد» است که با وجود پژوهشهای فراوان ازسوی صدراپژوهان، به نقش و جایگاه آن پرداخته نشده است. پژوهش حاضر حاکی از آن است که بسیاری از نوآوریهای فلسفی ملاصدرا در گروی فهمِ دقیقِ جایگاه قاعدهی «تحقق مفاهیم گوناگون به وجود واحد» است. بهکارگیری این قاعده ازسوی ملاصدرا و ارائهی دیدگاه نوین و نقد آرای پیشنیان در مسائلی چون رابطه عاقل و م...
در منطق و فلسفه ارسطویی و اسلامی، محالات ذاتی دارای مفهوم و معنا تلقی می شوند، هرچند در خارج محقق نمی شوند و نمی توانند بشوند. محالات، احکامی فلسفی دارند که در امور عامه فلسفه مورد بحث قرار می گیرند. در این نوشتار، ضمن رد دلایل اندکی که بر معنا داری محالات ذاتی آورده اند، چند دلیل فلسفی و منطقی بر بی معنایی محالات ذاتی اقامه خواهیم کرد. به نظر می رسد مبحث منطقی «عدم و ملکه»، مبنای خوبی برای تشخ...
آیت الله جوادی آملی از جمله اندیشمندان مسلمانی است که هیچ یک از تقریرهای برهان وجودی فیلسوفان غربی و مسلمان را نمی پذیرد و آن ها را نوعی مغالطه می داند؛ وی همانند منتقدان غربی این برهان، معتقد است که از هیچ مفهومی، حتی مفهوم خدا یا واجب الوجود، نمی توان وجود خارجی آن را نتیجه گرفت. وی این انتقاد را با مفاهیم فلسفۀ اسلامی توضیح می دهد و اشکال اصلی این برهان را در خلط حمل اولی ذاتی و شایع صناعی م...
آیتالله جوادی آملی از جمله اندیشمندان مسلمانی است که هیچیک از تقریرهای برهان وجودی فیلسوفان غربی و مسلمان را نمیپذیرد و آنها را نوعی مغالطه میداند؛ وی همانند منتقدان غربی این برهان، معتقد است که از هیچ مفهومی، حتی مفهوم خدا یا واجب الوجود، نمیتوان وجود خارجی آن را نتیجه گرفت. وی این انتقاد را با مفاهیم فلسفۀ اسلامی توضیح میدهد و اشکال اصلی این برهان را در خلط حمل اولی ذاتی و شایع صن...
فیلسوفان مسلمان حمل اولی و شایع را به دو معنای متفاوت به کار بردهاند: 1. به قید قضیه 2.به قید موضوع. حمل اولی و شایع به قید قضیه نخستین معنای این دو اصطلاح و به ترتیب، به معنای «اتحاد مفهومی» و «حمل مصداقی» است؛ اما حمل اولی و شایع به قید موضوع، معنایی است که بعدها اختراع شده و به ترتیب، به معنای «ارادة مفهومِ موضوع» و «ارادة مصادیق موضوع» است و در حقیقت، چیزی جز همان تفکیک معروف میان «قضیة طبی...
نمودار تعداد نتایج جستجو در هر سال
با کلیک روی نمودار نتایج را به سال انتشار فیلتر کنید