شعور حرف زدن، شعور حرف شنیدن   حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   یکی از حقوق شهروندان در نظام اسلامی، حق اظهارنظر در برابر حاکمان است. این حق اختصاص به مطرح کردن مسائل شخصی ندارد و آنان می‌توانند نظرات خود را درباره همه مسائل جامعه، به عالیترین مقامات ارائه کنند. از اینرو در منابع اسلامی، از وجود «حجاب» و مانع بین حاکمان ...

بلای بدقولی در اهل دیانت و سیاست     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   عالَم سیاست ورزی عالَم وعده‌هاست، ولی تعهّد و پای بندی به وعده‌ها از سوی سیاستمداران، تا چه حد الزامی است؟ پاسخ اخلاق به این سؤال روشن است، ولی آیا فقه هم با اخلاق همراهی نموده و آن را واجب می شمارد؟ متأسفانه پاسخ بسیاری از اهل فقاهت، منفی است. ولی این پا...

برای دستیابی به فرهنگی پیشرو، پویا و غنی مبتنی بر ارزش های دینی، تاریخی و ملی و نیز ارزش ها و آرمان های زیربنایی جامعه، به مدیرانی فرهیخته و توانمند در این حوزه نیاز است که اولا به ابعاد، ماهیت و متغیرهای محیطی وقف داشته و ثانیا بر حوزه دانش مدیریت و اصول و تکنیک های آن اشراف داشته باشند. این تحقیق در پی آن است تا با شناخت دقیق فرصت ها و تهدیدهای فراروی حوزه های علمیه در بعد فراملی؛ الزامات و ...

شعور انتخاب مُفتی     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیا ٔ ت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   تقلید از فقیه اعلم برای کسانی که تخصص فقهی مورد نیاز را ندارند امری معقول و بی اشکال است. در این میان، ملاکهایی خود ساخته وجود دارد که بعضی افراد آنها را در انتخاب مفتی دخیل می‌کنند. این ملاکهای ناصحیح وقتی رنگ و بوی اجتماعی می‌گیرند عوارض منفی خاصی در جامعه می‌گذار...

شعور مسئولیت سپردن و مسئولیت ستاندن     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   واژه تقلید نشانگر مسئولیت است و شخص تقلید کننده، مسئولیت رفتار خویش را بر عهده مُفتی قرار می دهد. پس از آن، مُفتی دو مسئولیت سنگین برعهده دارد : یکی مسئولیت ناشی از تبعیت مقلّدان و دیگری مسئولیت ناشی از قرار گرفتن در موضع سخن گویی از دین خدا. مسئولیت ن...

تهمت در خدمت دیانت !     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   برخی متدیّنان بر این باورند که می‌توان برای خدمت به دیانت از ابزارهای ضد اخلاق مانند «تهمت» به مخالفان استفاده کرد. این باور هر چند در سطح عده‌ای از «عوام» رواج دارد ولی ریشه در فتوای فقهی برخی علما دارد. آنها در استنباط های خود از یک روایت، تهمت زدن و نسبتهای دروغ...

دولت و ابزارهای الزام به شریعت     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   اجرای احکام اسلامی در جامعه، به فراهم آمدن زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خاصی نیاز دارد و به همین دلیل است که شریعت به تدریج به پیامبر نازل گردید و رسول خدا هم به تدریج آن را به اجرا گذاشت.   تحلیل متفکران اسلامی از این سیر تاریخی آن است که تا وقتی...

فصل­نامه تحلیلی­ـ ­انتقادی حوزه « مجله حوزه، دوره شماره6 و از پیاپی181» ویژه حوزه­های دینی، با عنوان«نماد روشن­فکری حوزوی» با صاحب امتیازی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، و مدیرمسئولی دکتر سیدعباس صالحی و سردبیری حجۀالاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و با محتوای: مقالات، پرونده، گفت­وگو و ... منتشر شد.      در این«گام دوم انقلاب و تمدن نوین اسلامی» آغاز می­­شود. با نوشتاری از: عبدالوهاب فر...

حق دفاع از خویش در فقه امامیه     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   دفاع ازخویش، حقی است که ریشه در فطرت انسان دارد. در فقه اسلامی نه تنها براین «حق» تأکید شده بلکه به عنوان یک «تکلیف» شناخته شده است، ولی آیا در جامعه اسلامی «فرصت» دفاع در اختیار کسانی که مورد تهاجم اند، قرار داده می شود؟ پاسخ فقه اسلامی به این سؤال مثبت ...

اشکهای امام صادق (ع)     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   طبق روایت معتبری در کافی، امام صادق (ع) ناراحتی و اندوه خود را با یکی از یاران نزدیک خویش مطرح می‌نماید. اندوه ایشان در مورد عدم اجرای حق در حکومت است، چرا که حرمتهای الهی همه شکسته‌اند و این قلب امام را به درد آورده است. ایشان با نقل نامه‌ای از امام علی (ع) که در...