سادات به عنوان گروهی با منزلت اجتماعی انتسابی، بنابر اتخاذ رویکردهای مذهبی شیعی از سوی حاکمان صفوی که خود نیز داعیه سیادت داشتند، در ابعاد مختلف سیاسی، اداری، اقتصادی و اجتماعی عصر صفوی، حامل نقش و جایگاه تاثیرگذاری بودند‌‌. با وجود این، در همین عصر شاهد مهاجرت معنادار آنها از ایران به هند هستیم‌‌. این پژوهش تلاش دارد تا علل و عوامل این مهاجرت را بررسی و تبیین نماید‌‌. یافته‌های این پژوهش که بر...

چکیده اساس این پژوهش بر طرح این پرسش مهم مبتنی است که مدارس دینی اصفهان در عصر صفویه چه تأثیری در گسترش و تثبیت تشیع در ایران داشته است ؟ چنان که می دانیم سیاست مذهبی سلسله صفویه بر محور رسمیت بخشی و تقویت مذهب تشیع در ایران استوار بود. تحقق این امر مستلزم به کارگیری ابزارها ، راهکارها و شیوه های مناسبی بود که هدف نهایی آن می بایست تغییر وضعیت مذهبی جامعه ازتسنن به تشیع ، تثبیت و نهادینه شدن ...

آگاهی از جغرافیای انسانی گروه­های مذهبی، می­تواند به شناخت ترکیب جمعیت، ظرفیت های اندیشه ­ای و توان مدیریتی بزرگان آن مذهب برای گسترش باورهای خود کمک کند. مذهب شیعه که از آغاز اسلام به تدریج در ایران هوادارانی یافته بود، در دوره سلجوقیان در مناطق قابل توجهی از ایران گسترش یافت. این نکته با توجه به تعصب مذهبی سلجوقیان، بسیار قابل توجه است. محور اصلی این مقاله، شناسایی مراکز جمعیتی با اکثریت و یا...

الاهیات اجتماعی شیعه در آثار امام خمینی رحمه الله، به بررسی دیدگاههای دینی- اجتماعی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران می پردازد. دیدگاههای دینی که چهار نهاد بنیادی اجتماع یعنی خانواده، آموزش و اقتصاد، حکومت را مد نظر دارد و در پی تعریف آن نهادها و تعیین راهکارهای پیشرفت و رفع مشکلات می باشد. لذا نظام اجتماعی شیعه، بصورت مختصر مورد اشاره قرار می گیرد. در موضوع خانواده، ضمن تعریف، به فلسفه ی ازدواج و...

صفویان با استفاده از فرصت های تاریخی توانستند حکومت مقتدر و یکپارچه ای تشکیل دهند که یکی از مهم-ترین ارکان آن اعلام تشیع به عنوان مذهب رسمی در ایران بود، این مهم بر همه ی ارکان زندگی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری ایرانیان تأثیر نهاد و در پیوند با زیبایی شناسی هنر ایرانی، گاه به عنوان بستر ارزیابی اثر هنری قرار گرفته، کارکرد آن را تداوم بخشید و شکلی از هنر با محتوای هنر شیعی را تثبیت کرد. این دو...

پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 1357، نظام ژئوپلیتیکی خاورمیانه را برهم زد. با فروپاشی این سیستم، تحلیلگران علوم اجتماعی و ژئوپلیتیک به تحلیل چرایی وقوع این رخداد و پیش‎بینی سیستم‎های جایگزین پرداختند. تشکیل یک حکومت شیعی در منطقۀ ژئوپلیتیکی خاورمیانه، سبب همگرایی شیعیان این منطقه و در پی آن، افزایش وزن ژئوپلیتیکی آنها شد؛ به‎طوری که تحلیلگرانی چون فولر و توال، مفهوم ژتوپلیتیک شیعه را برای بیان اه...

در ابتدای تشکیل دولت صفویه با توجه به شرایط جهان اسلام، تحولاتی در گفتمان های مذهبی ایجاد گردید. صفویان با رسمی کردن تشیع، جدایی مذهبی و استقلال ایران را در مقابل جهان تسنن بنیاد نهادند. با اعلام رسمی تشکیل حکومت شیعی، ازبکان، همسایگان شرقی ایران به عنوان یکی از نمایندگان گفتمان تسنن به مخالفت با آن پرداختند. به همین سبب جنگ و درگیری میان ایشان آغاز گردید. در ابتدای تشکیل دولت صفویه، هنگامی که...

چکیده پس از تکامل جوامع و پیدایش قدرت برتر مرکزی در جامعه که افراد ملزم به پیروی از آن شدند تا به حال که این قدرت فائقه در قالب دولت خود را نشان می دهد، تحولات بسیاری روی داده است. اما سوال مشترک در تمامی این زمان ها چرایی الزام مردم جامعه به پیروی و اطاعت از این قدرت برتر یعنی حکومت است. این بحث در علوم سیاسی با عنوان مشروعیت دولت و در حقوق اساسی با عنوان منشا حاکمیت مطرح می شود. در این باب ...

وقف در لغت به معنای ایستادن و درنگ کردن بیشتر استفاده شده و در اصطلاح شرعی، تحبیس اصل و تسلیم منفعت تعریف شده است. وقف به عنوان یک سنت در تاریخ اسلام، پیش از اسلام و حتی در سایر ادیان وجود داشته است و کاربردهای زیادی برای آن بیان شده است. وقف و موقوفات در تاریخ اسلام و شکوفایی تمدن اسلامی به ویژه گسترش فرهنگ شیعی و توسعه علمی ـ تمدنی شیعیان نقش به سزایی داشته است. از قرن چهارم هجری و به ویژه با...

در دوره سلجوقیان نهاد وزارت به عنوان یک عنصر ثبات بر نیروهای مختلف وپراکنده که به صورت داخلی و خارجی در کار بودند نظارت می کرد. این نهاد بازوی کشوری حکومت به شمار می رفت ، وزارت در دوره سلجوقی یکی از نهاد های جا افتاده حکومت اسلامی محسوب می شد و وزیر محور دستگاه حکومتی و از قدرت زیادی بر خودار بود وی به عنوان نایب سلطان عهده دار تمام جنبه های تشکیلات کشوری بود و مسؤلیت زیادی داشت وظایف مالی، نظ...