فرآیند تعامل میان نحو و واژگان در قالب استعداد زبان موضوعی است که هنوز در زبانشناسی نظریه ای علی الخصوص ساختاری، دشوار و بحث انگیز می نماید. مناظراتی که در این زمینه صورت می گیرد، نظریات مخالف ساختار گرایان در زمینه ی ارتباط ما بین نحو و معناشناسی را در کنار هم قرار می دهد. تلاش های مستمر، جهت افزایش تفاهم این ارتباط ، کمک میکند تا شناخت بیشتری نسبت به معماهای پیچیده ای که شامل عملکرد زبا نشناس...

بررسی دیدگاه های گوناگون درباره واژگان بیگانه در قرآن و معرّفی آثار مربوطه است. در این نوشتار این پرسش مطرح شده است که آیا در قرآن واژه های دخیل )وارداتی از زبانهای دیگر غیر عربی( نیز به کار رفته یا همه واژگان آن عربی ناب است؟ در صورت مثبت بودن این پاسخ، آیا این نوعی کاستی برای قرآن شمرده نمی شود؟ نویسنده با پذیرش راه یابی واژگان غیر عربی به قرآن و نقد ادله مخالفان آن و نیز پاسخ شبهه کاستی قرآن ...

برنامه های یادگیری زبان به کمک کامپیوتر(call) برای یادگیری واژگان در ابتدا تنها به آموزش فهرست واژگان می پرداخت و قادر به ارائه اطلاعات در یک متن حقیقی نبود. پیشرفت در فناوری کامپیوتر موجب گسترش برنامه های callشد که می توانست اطلاعات را به شکل های متفاوت با استفاده از ارتباط گرافیک، صدا و متن با قسمتهای دیگر اطلاعات نمایش دهد ( سیریبادی، 1995). این تحقیق استفاده از کامپیوتر برای یادگیری واژگان...

هر شعری، پیش و پس از سروده شدن، با زبان و واژه ها سروکار دارد. فکر، تخیل و به طور کلی ماهیت هر شعری، در چارچوب نظام زبانی و دایرة واژگانی شاعر شکل می گیرد. به تدریج، سنت ها و عادات، هر گروه از کلمات را در حوزة معنایی و سبکی خاص جای می دهد. شاعران بزرگ، همواره توانسته اند حدود عادات واژگانی را شکسته و خود روش های تازه ای را در این زمینه پدید آورند. معانی و مضامین گوناگون هر شاعری، با تعداد معین ...

مطالعه لغات اضداد در قلمرو آیات قرآن و بررسی کاربرد آنها در معانی ناهمساز است. نویسنده، پس از بحث مختصری در مورد وجود مشترک لفظی در قرآن، لغات اضداد را از این دست دانسته و »ضدّ« را در اصطلاح به معنای لغتی تعریف کرده که دو معنی دارد و هر یک مخالف دیگری است. سپس به معرفی آثاری پرداخته که با موضوع »الأضداد« در طول تاریخ توسط لغویان به رشته تحریر درآمده و از »الاضداد« محمد بن قاسم انباری، ابن سکّیت، ...

مخروطات یا همان دانش مطالعۀ مقاطع مخروطی از عالی ترین مباحث نظری هندسۀ دوران باستان و سده های میانه بوده که به خاطر کاربردهای عملی نیز مورد توجه قرار می گرفته است. در پژوهش پیش رو، پس از اشاره ای کوتاه به تاریخچۀ مخروطات در یونان و در تمدن اسلامی، چگونگی راه یابی آن به کتاب های درسی دورۀ قاجار و کمی پس از آن در ایران، و نیز دگرگونی واژگان این علم در جریان این انتقال، بررسی می شود.

مفهوم شناسی واژگان قرآنی از دانش هایی است که پرداختن به آن با شیوة صحیح « عبرت » علمی می تواند در علوم قرآنی و تفسیر، بسیار راه گشا باشد. به این منظور واژةرا، که در قرآن کریم و روایات معصومین:، بسیار به کار برده شده است، گزینش کردیم. علت این انتخاب نیز فرمان خداوند با الفاظ و عبارات متفاوت به مردم است. دقّت و تأمّلی که در آیات قرآن نهفته شده و تنها با عبرت گرفتن از آ نها آشکار م یشود و بر دل خردم...

بسیاری از ابیات حافظ، بدون آنکه به لحاظ واژگان و ترکیبات دشواریی داشته باشد محل شبهه و نزاع است. این شبهه انگیزی جزء ذات غزلیات حافظ است و مربوط به رندانه سخن گفتن اوست؛ این روش درحقیقت بخشی از رندی حافظ است ما برای فهم رندی حافظ، ناگزیریم روشی به کار ببریم که آن شبهات را برطرف کند. با توجه به تبحّر حافظ در حوزة بلاغت اسلامی بویژه دانش معانی، شاید یکی از ابزارهای کارآمد در فهم رندی حافظ و حلّ اخت...

گویش ها گنجینه ای از میراث فرهنگی، تاریخی، قومی و اجتماعی هر ملتی هستند زیرا از طریق مطالعه آنها می توان به فرهنگ، تاریخ و جامعه اجتماعی گذشتگان خود پی برد و به عبارتی، گویش ها هویت یک زبان را در خود دارند. گردآوری و حفظ گویش ها امری است بسیار ضروری که متأسفانه با بی توجهی و سهل انگاری، شاهد زوال و نابودی گویش ها در اکثر مناطق ایران هستیم. پژوهش حاضر که در حوزه جامعه شناسی زبان می گنجد مطالعه ا...